Kto może być pracownikiem samorządowym i na jakiej postawie odbywa się zatrudnienie? Jakie są obowiązki pracownika samorządowego? Od 1 lipca 2023 r. zmieniło się wynagrodzenie pracowników samorządowych - stąd też zainteresowanie tą formą zatrudnienia może wzrastać.
- Zatrudnienie w samorządzie
- Urlop bezpłatny pracownika wybranego do samorządu
- Kto może być pracownikiem samorządowym?
- Kto może być pracownikiem samorządowym zatrudniony na podstawie wyboru lub powołanie?
- Kto może być pracownikiem samorządowym zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym?
- Kto może być zatrudniony na kierowniczym stanowisku urzędniczym?
- Jakie są obowiązki pracownika samorządowego?
- Podwyżki od 1 lipca 2023 r. dla pracowników samorządowych
Zatrudnienie w samorządzie
Zatrudnienie w samorządzie może odbywać się na różnych podstawach. Kryteria, które są wymagane od pracowników, są różne, w zależności czy jest to zatrudnienie na podstawie wyboru, powołania, mianowania (ale to określają odrębne przepisy) czy umowy o pracę.
- WYBÓR
- w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wicemarszałek oraz pozostali członkowie zarządu województwa;
- w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu;
- w urzędzie gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta);
- w związkach jednostek samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu związku i pozostali członkowie zarządu;
- w urzędzie m.st. Warszawy: burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy, zastępca burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy i pozostali członkowie zarządu dzielnicy m.st. Warszawy;
Urlop bezpłatny pracownika wybranego do samorządu
Często zdarza się tak, że dana osoba, która kandyduje w wyborach samorządowych pozostaje jednocześnie w innym stosunku pracy. Jeżeli zostanie wybrana, to ma prawo wziąć bezpłatny urlop u dotychczasowego pracodawcy i ma jednocześnie zagwarantowane prawo powrotu pracy, tuż po zakończeniu kadencji.
Pracownikowi, który nie pozostawał w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym, przysługuje odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.
Takie prawo powrotu do pracy u pracodawcy, który zatrudniał go w chwili wyboru, przysługuje na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym. WARUNEK - pracownik musi zgłosić swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru.
Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika.
- POWOŁANIE
Np. zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnik gminy, skarbnik powiatu, skarbnik województwa.
- UMOWA O PRACĘ - na jej podstawie zatrudniani są zwykle pozostali pracownicy samorządowi, którzy nie zostali wskazani wyżej. Pracownicy samorządowi są zatrudniani na stanowiskach: urzędniczych, w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych, pomocniczych i obsługi.
Kto może być pracownikiem samorządowym?
Generalnie pracownikiem samorządowym może być osoba, która:
- jest obywatelem polskim, aczkolwiek istnieje takie zastrzeżenie, że zatrudnieni mogą być też obywatele UE czy też obywatele innych państw, na stanowisku, na którym wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji. Tak osoba musi jednak znać język polski potwierdzony odpowiednim dokumentem;
- ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych;
- posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Kto może być pracownikiem samorządowym zatrudniony na podstawie wyboru lub powołanie?
Osoba, która spełnia trzy wyżej wymienione kryteria, może być pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie wyboru lub powołania - jednak taka osoba, nie może też być skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Jest więc to dodatkowa przesłanka, którą należy bezwzględnie spełnić.
Kto może być pracownikiem samorządowym zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym?
Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym może być osoba, która spełnia generalne wymagania ww. oraz dodatkowo:
- posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe;
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
- cieszy się nieposzlakowaną opinią.
Kto może być zatrudniony na kierowniczym stanowisku urzędniczym?
Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na kierowniczym stanowisku urzędniczym może być osoba, która spełnia ogólne kryteria oraz dodatkowo:
- posiada co najmniej trzyletni staż pracy lub wykonywała przez co najmniej 3 lata działalność gospodarczą o charakterze zgodnym z wymaganiami na danym stanowisku;
- posiada wykształcenie wyższe.
Jakie są obowiązki pracownika samorządowego?
Do najważniejszych obowiązków pracownika samorządowego należy m.in.:
- wykonywanie pracy i powierzonych zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie;
- przestrzeganie aktów prawnych;
- dochowanie tajemnicy ustawowo chronionej;
- zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, podwładnymi oraz współpracownikami;
- zachowanie się z godnością w miejscu pracy i poza nim;
- stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych.
Dlaczego wypełnianie powyższych obowiązków jest tak ważne? Ponieważ pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, podlega okresowej ocenie.
Podwyżki od 1 lipca 2023 r. dla pracowników samorządowych
Od 1 lipca minimalne wynagrodzenie zasadnicze pracowników samorządowych wzrośnie w zależności od jednej z XX kategorii zaszeregowania. Nowe zasady i stawki wynagrodzeń pracowników samorządowych weszły w oparciu o ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 22 maja 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. 2023 poz. 1102).