Pracownicy, którzy weszli z pracodawcą w spór sądowy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, podlegają szczególnej ochronie przed utratą pracy. Sąd nakazuje pracodawcy zatrudnianie takiego pracownika aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Czy pracownikowi przysługuje wówczas wynagrodzenie?
- Obowiązek zatrudnienia pracownika do zakończenia postępowania
- Zabezpieczenie powództwa poprzez nakaz zatrudnienia pracownika
- Kogo dotyczy zabezpieczenie
- Uchylenie nakazu zatrudnienia pracownika
- Wynagrodzenie pracowników chronionych
Obowiązek zatrudnienia pracownika do zakończenia postępowania
Sąd pierwszej instancji, uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne albo przywracając pracownika do pracy, na wniosek pracownika nakłada w wyroku na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Przepis ten dotyczy każdego pracownika.
Jeżeli wyrok sądu wyższej instancji będzie niekorzystny dla pracownika i sąd oddali jego powództwo, wówczas obowiązek zatrudniania ustaje z dniem wydania wyroku.
Zabezpieczenie powództwa poprzez nakaz zatrudnienia pracownika
W sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o:
- uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne,
- przywrócenie do pracy.
sąd na wniosek uprawnionego na każdym etapie postępowania udziela zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia go przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Należy podkreślić, że podstawą udzielenia zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Sąd może odmówić udzielenia zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne.
Kogo dotyczy zabezpieczenie
Udzielenie przez są zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia dotyczy pracowników podlegających szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Wśród nich znajdują się:
- pracownicy, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego,
- pracownice w ciąży,
- pracownicy w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części oraz urlopu opiekuńczego – do dnia zakończenia tego urlopu,
- członkowie rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego,
- członkowie zarządu zakładowej organizacji związkowej,
- członkowie zakładowej organizacji związkowej, upoważnieni do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
- członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej,
- członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawiciele pracowników w spółce europejskiej,
- członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawiciele pracowników w spółdzielni europejskiej,
- członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego albo przedstawiciele pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek,
- społeczni inspektorzy pracy,
- powołani do odbycia czynnej służby wojskowej, służby zastępczej, zasadniczej służby wojskowej albo przeszkolenia wojskowego,
- członkowie rady pracowników lub określeni w porozumieniu przedstawiciele pracowników uprawnieni do uzyskiwania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji.
Uchylenie nakazu zatrudnienia pracownika
Zobowiązany pracodawca może żądać uchylenia prawomocnego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wyłącznie w razie:
- ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
- popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Zmiana postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia jest niedopuszczalna. Na postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji.
Wynagrodzenie pracowników chronionych
Za wykonaną pracę pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Zasada ta odnosi się także do pracownika, którego sąd nakazał nadal zatrudniać. Jeżeli zatem pracownik będzie pracować, to będzie też otrzymywać wynagrodzenie. W przypadku gdy pracodawca zwolni pracownika z obowiązku świadczenia pracy, to będzie musiał ponosić koszty wypłaty wynagrodzenia bez wykonywania pracy. Pieniądze na ten cel pracodawca musi zabezpieczyć w budżecie firmy.
Podstawa prawna:
- art. 4772 § 2, art. 7555 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.)
- art. 52 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)