Czym się zajmuje Sąd Pracy?

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
sąd wyrok postanowienie orzeczenie młotek pieniądze odszkodowanie zasądzenie przysądzenie prawo i sprawiedliwość praworządność wolne sądy sądownictw / ShutterStock

Od dnia 1 kwietnia 2024 r doszło do zmian w sądach pracy. Chodzi o zmianę obszaru właściwości Sądu Okręgowego w Krakowie, co do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Sądowi Rejonowemu dla Krakowa-Nowej Huty oraz Sądowi Rejonowemu w Chrzanowie przekazano sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych z obszaru właściwości innych sądów rejonowych. Wiele osób zanim pójdzie do sądu pracy zastanawia się: Jak znaleźć właściwy sąd pracy? Jakie sprawy do sądu pracy? Czy Sąd Pracy jest za darmo? Ile wynosi opłata od apelacji? Kto płaci za rozprawę w sądzie pracy? Czy pracownik uiszcza opłatę od apelacji?

 Sąd Okręgowy w Krakowie - zmiany od 1 kwietnia 2024

Od dnia 1 kwietnia 2024 r doszło do zmian w sądach pracy. Chodzi o zmianę obszaru właściwości Sądu Okręgowego w Krakowie, co do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - doszło do rozszerzenia właściwości. W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 października 2014 r. w sprawie przekazania niektórym sądom rejonowym rozpoznawania spraw z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych z obszarów właściwości innych sądów rejonowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2368) wskazano, że następującym sądom rejonowym przekazuje się rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych z obszarów właściwości innych sądów rejonowych, w obszarze właściwości Sądu Okręgowego w Krakowie:
a) Sądowi Rejonowemu w Chrzanowie sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych z obszaru właściwości sądów rejonowych w Olkuszu, Oświęcimiu, Suchej Beskidzkiej i Wadowicach,
b) Sądowi Rejonowemu dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych z obszaru właściwości sądów rejonowych: dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie, dla Krakowa-Podgórza w Krakowie, dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie, w Miechowie, Myślenicach i Wieliczce.

Autopromocja

Jak znaleźć właściwy sąd pracy?

Nie zawsze trzeba składać powództwo do sądu pracy, w obszarze miejsca gdzie się faktycznie wykonuje prace. Możliwości jest wiele, ponieważ powództwo w danej sprawie z zakresu prawa pracy można wytoczyć:

  • bądź przed sąd ogólnie właściwy dla pozwanego (np. siedziba pozwanego, czy miejsce zamieszkania);
  • bądź przed sąd, w którego obszarze właściwości praca jest wykonywana;
  • bądź przed sąd, w którego obszarze właściwości praca była wykonywana;
  • bądź przed sąd, w którego obszarze właściwości praca miała być wykonywana.

Sąd właściwy może na zgodny wniosek stron przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, rozpoznającemu sprawy z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych, jeżeli przemawiają za tym względy celowości.

Jakie sprawy do sądu pracy?

Do właściwości sądów rejonowych, bez względu na wartość przedmiotu sporu, należą sprawy z zakresu prawa pracy:

  • o ustalenie istnienia stosunku pracy,
  • o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy,
  • o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia,
  • o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy,
  • sprawy dotyczące kar porządkowych i świadectwa pracy oraz roszczenia z tym związane.

Czy Sąd Pracy jest za darmo?

Generalnie, pracownik w sprawach z zakresu prawa pracy zwolniony jest z ponoszenia opłat od wszelkich pism procesowych, za wyjątkiem opłaty od apelacji. Przepisy jednak bardzo szczegółowo regulują te kwestie, a każda sprawa jest inna. Niektóre typy spraw, które toczą się przed sądem pracy, są zwolnione z opłat, jednak istnieje wiele czynników, które mają na to wpływ, np. to czy ostatecznie wygra się sprawę i nie trzeba będzie zwracać drugiej stronie kosztów zastępstwa procesowego, od tego na jakim etapie jest sprawa (czy I czy II instancja) - czy dochodzi do odwołania się od wyroku i inne. Trzeba jednak wiedzieć, że od września 2023 r. przepisy zmieniły się na korzyść pracowników, ponieważ dotychczas w sprawach pracowniczych, gdzie WPS przekraczał 50 tys. zł pracownik miał obowiązek uiszczenia opłaty sądowej, która stanowiła opłatę stosunkową w wysokości 5% WPS, nie więcej niż 200 tys. zł i musiała być uiszczania od wszystkich pism podlegających opłacie (np. pozew, zażalenie, apelacja). 

Opłaty w sądzie pracy

W sprawach o prawa majątkowe pobiera się od pisma opłatę stałą ustaloną według wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej:

  • do 500 złotych - w kwocie 30 złotych;

  • ponad 500 złotych do 1500 złotych - w kwocie 100 złotych;

  • ponad 1500 złotych do 4000 złotych - w kwocie 200 złotych;

  • ponad 4000 złotych do 7500 złotych - w kwocie 400 złotych;

  • ponad 7500 złotych do 10 000 złotych - w kwocie 500 złotych;

  • ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych - w kwocie 750 złotych;

  • ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych - w kwocie 1000 złotych;

  • powyżej 20.000 złotych – opłata stosunkowa 5% wartości, nie więcej niż 200.000 złotych. 

Na skutek tych zmian, pracownik w sprawach z zakresu prawa pracy zwolniony jest z ponoszenia opłat od wszelkich pism procesowych, za wyjątkiem opłaty od apelacji. Jeżeli więc pracownik nie będzie zgadzał się z wyrokiem sądu i złoży od niego apelację, będzie zobowiązany uiścić opłatę, ale tylko wtedy gdy jego roszczenie/ żądanie (WPS) będzie wyższe niż 50 000 zł. Na dodatek w takiej sytuacji opłata od apelacji wymagana jest jedynie wówczas, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 50 000 zł. Tutaj odpowiedzi na pytania: Ile wynosi opłata od apelacji? Kto płaci za rozprawę w sądzie pracy? Czy pracownik uiszcza opłatę od apelacji?

Jak szybko działa Sąd Pracy?

Generalnie sądy pracy działają szybciej niż sądy cywilnej czy administracyjne i inne. Wynika to z założenia, że sprawy pracownicze powinny być prowadzone bez zbędnej zwłoki, bo przecież często chodzi o czyjeś zatrudnienie, przywrócenie do pracy, czy odszkodowanie. Ma temu służyć wstępne rozpoznanie sprawy. Przykładowo, stronę wnoszącą pismo wszczynające postępowanie wzywa się do usunięcia jego braków, tylko gdy braki te uniemożliwiają przeprowadzenie posiedzenia przygotowawczego z udziałem strony wnoszącej pismo. Ponadto posiedzenie przygotowawcze służy także usunięciu braków pisma wszczynającego postępowanie w zakresie niezbędnym do nadania sprawie prawidłowego biegu oraz, w razie potrzeby, ustaleniu przez sąd dowodów do przeprowadzenia z urzędu, a także wyjaśnieniu innych okoliczności istotnych dla prawidłowego i szybkiego rozpoznania sprawy.

Ważne
KILKA LAT W SĄDZIE PRACY

 Długość trwania sprawy w sądzie pracy zależy jednak od liczby świadków, dowodów do analizy, powołani biegłych i innych czynników takie jak np. obłożenie danego sądu i sędziego innymi sprawami. W dużych miastach często na samo wyznaczenie kolejnego terminu rozprawy czeka się kilka miesięcy, a sama sprawa w pierwszej instancji potrafi trwać 2, 3 czy 4 lata. Jeżeli druga strona niezadowolona z wyroku odwoła się, to postępowanie apelacyjne potrwa kolejne lata. Sumarycznie może to być więc nawet 5-6 lat czy więcej. Oczywiście zdarzają się krótsze terminy, ale jak wskazano wcześniej wszystko zależy od złożoności sprawy.

Kadry
Od 1500 zł do 45 000 zł kary grzywny dla pracodawcy za wypłatę wynagrodzenia wyższego niż wynikające z zawartej umowy o pracę
21 maja 2024

Kiedy pracodawca może otrzymać karę aż do 45000 zł za wypłatę wynagrodzenia wyższego niż wynikające z zawartej umowy o pracę? 

Dni wolne w Boże Ciało 2024 r. Kiedy można odwołać z urlopu
21 maja 2024

Okazuje się, że podczas zbliżającego się długiego weekendu w dniach 30 maja do 2 czerwca 2024 roku - pracodawca może odwołać pracownika z urlopu. Nie uchroni pracowników od tego nawet wolny czwartek i święto Bożego Ciała. Kiedy można odwołać z urlopu? Czy pracownik musi odebrać telefon od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego?

Renta wdowia 2024 r. Ile, dla kogo, kiedy
21 maja 2024

Zmienią się zasady przyznawania świadczeń osobom owdowiałym. W Sejmie trwają prace nad nowym świadczeniem, tzw. rentą wdowią, którego celem jest wsparcie wdów i wdowców po śmierci małżonka.

Od 1000 zł do 30 000 zł kary grzywny dla pracodawcy za zatrudnienie pracownika na umowie śmieciowej
21 maja 2024

Zatrudnienie pracownika na umowie śmieciowej może skończyć się dla pracodawcy karą grzywny w wysokości od 10000 zł do 30000 zł. Kiedy umowa cywilnoprawna wyczerpuje znamiona stosunku pracy i należy zmienić ją na umowę o pracę?

Czas pracy kierowcy autobusu - nowe przepisy od 22 maja 2024 r.
21 maja 2024

Czas pracy kierowców autobusów - zmiany od 22 maja 2024 roku wynikają z wdrożenia przepisów UE. Zmiany dotyczą m.in. przerw w pracy kierowców i wydłużenia doby do 25 godzin.

ABW szuka łowców szpiegów. Jakie warunki musi spełnić kandydat?
21 maja 2024

Rząd Polski buduje 15 delegatur Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w terenie. Głównym wyzwaniem jest brak osób z przygotowaniem kontrwywiadowczym - informuje wtorkowa gazeta "Rzeczpospolita". ABW nie podaje dokładnej liczby osób, które planuje przyjąć do służby.

Sygnalista – dlaczego Polska ma problem z przepisami o ochronie sygnalistów? [WYWIAD]
21 maja 2024

Ustawa o ochronie sygnalistów - "[…] istnieje szansa, że ustawa wejdzie w życie jeszcze w tym roku." O problemach Polski z wdrożeniem ustawy opowiada dr Łukasz Bolesta.

Świadczenie urlopowe w 2024 r. Wysokość, uprawnieni, wypłata świadczenia
21 maja 2024

Świadczenie urlopowe to dofinansowanie przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego pracownika. Zasady przyznawania i wysokość świadczenia urlopowego określają przepisy ustawy o zakładowym funduszu socjalnym.

Szykują się zmiany w urlopach rodzicielskich. Jakie?
21 maja 2024

W najbliższy piątek zostanie zaprezentowany projekt ustawy, który ma wydłużyć urlopy rodzicielskie dla rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po narodzinach. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, podkreśliła, że to rozwiązanie dotyczy zarówno matek, jak i ojców.

40 proc. czasu nie skupiamy się na tym, co aktualnie wykonujemy. Do czego przydaje się błądzenie myślami?
21 maja 2024

Przez ok. 40 proc. czasu nie jesteśmy skupieni na tym, co aktualnie wykonujemy i nasza uwaga zdaje się pracować mniej efektywnie. Moje badania wskazują, że błądzenie myślami wspiera kreatywne myślenie - powiedział PAP dr Marcin Leszczyński z Katedry Kognitywistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

pokaż więcej
Proszę czekać...