Będą wzmożone kontrole Państwowej Inspekcji Pracy w 2024, jeszcze większe niż w 2023 r. Czy pracodawcy mają się czego obawiać, a pracownicy zyskają na ochronie swoich podstawowych praw? Rok 2024 będzie szczególny, bowiem to rok finalizujący trzyletni „Program działania Państwowej Inspekcji Pracy na lata 2022-2024”.
- PIP 2023
- Rada Ochrony Pracy (ROP) - plan działania na 2024
- Program działania PIP na 2022-2024
- Ile kontroli prowadzonych przez PIP w 2024 r.?
- Działania prewencyjno-promocyjne Państwowej Inspekcji Pracy
- Nowe wyzwania PIP na 2024 r.
- Kontrole pracy zdalnej i kontrole realizacji uprawnień rodzicielskich
- Kontrola przyczyn wypadków przy pracy i brak zapłaty wynagrodzeń
PIP 2023
Na 2023 r. Państwowa Inspekcja Pracy miała zaplanowanych wiele zadań, tym kontroli w zakresie realizacji przez pracodawców bezpiecznych i higienicznych warunków pracy - wiele punktów z tego planu udało się zrealizować. Niemniej jednak rynek pracy zmienia się z rok na rok. Zmiany gospodarcze, społeczne i co najważniejsze technologiczne postępują bardzo szybko! W związku z tym wyzwania na 2024 r. są jeszcze większe. W planie na 2024 PIP uwzględniła stanowiska i postulaty wielu organizacji, w tym m.in. Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy (SLIC) i Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, a także założenia strategii Unii Europejskiej na rzecz bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Rada Ochrony Pracy (ROP) - plan działania na 2024
W dniu 5 grudnia 2023 r. odbyło się spotkanie członków Rady Ochrony Pracy, podczas którego przyjęto plan działania PIP na 2024 r., tj. zaaprobowano m.in:
stanowisko ROP w sprawie „Oceny stanu przestrzegania postanowień rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/425 w kontekście znowelizowanych wymagań w odniesieniu do dyrektywy 89/686/EWG, na przykładzie wybranych grup środków ochrony indywidualnej”
stanowisko w sprawie „Innowacyjnych badań i rozwiązań technicznych wspomagających kształtowanie akustycznego środowiska pracy”.
Członkowie Rady Ochrony Pracy pozytywnie odnieśli się do zaprezentowanych planów PIP na 2024 r. Członkowie ROP zadeklarowali pomoc w uzyskaniu wszelkich środków, w tym finansowych, niezbędnych do realizacji tak ambitnych i szerokich założeń.
Program działania PIP na 2022-2024
W programie ustalonym przez PIP na 2022-2024, są to trzy główne priorytety:
strategia kontroli i działań prewencyjnych dla sektora budowlanego;
strategia kontroli zagrożeń środowiska pracy chemicznymi czynnikami;
strategia wzmożonego nadzoru nad zakładami pracy.
Ile kontroli prowadzonych przez PIP w 2024 r.?
W 2024 r. Państwowa Inspekcja Pracy planuje przeprowadzić ogółem 60 tys. kontroli.
Działania prewencyjno-promocyjne Państwowej Inspekcji Pracy
W ramach zadań koordynowanych centralnie różnymi formami działań prewencyjno-promocyjnych PIP zamierza objąć przynajmniej 35 tysięcy podmiotów:
- pracodawców i przedsiębiorców;
- pracowników;
- rolników indywidualnych;
- uczniów;
- studentów;
- i innych odbiorców działań.
Uzupełnieniem działań kontrolno-nadzorczych będą zadania o charakterze doradczo-prewencyjnym, będzie wprowadzony program: „Ekspozycja pracowników na niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia czynniki chemiczne w środowisku pracy”.
Nowe wyzwania PIP na 2024 r.
Jak podkreśla PIP: wśród nowych wyzwań stających przed Państwową Inspekcją Pracy w zakresie prawnej ochrony pracy trzeba zaznaczyć przestrzeganie przepisów prawa pracy z zakresu czasu pracy i urlopów wypoczynkowych w jednostkach samorządu terytorialnego, a także przestrzeganie przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Natomiast nowe działania kontrolne związane z technicznym bezpieczeństwem pracy są planowane w następujących branżach:
- odnawialne źródła energii (OZE);
- ciepłownie i elektrociepłownie zasilane paliwami stałymi (węgiel, biomasa, paliwa RDF);
- magazynowanie, sprzedaż i przetwórstwo złomu metali.
W związku z nowelizacją ustawy o emeryturach pomostowych, Państwowa Inspekcja Pracy będzie kontynuowała kontrole:
- wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze;
- ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Kontrole pracy zdalnej i kontrole realizacji uprawnień rodzicielskich
W związku ze zmianami Kodeksu pracy, które nastąpiły w kwietniu 2023 r., na skutek implementacji dyrektyw unijnych, w 2024 r. PIP będzie weryfikowała przestrzegania nowych rozwiązań prawnych dotyczących nowych uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, stosunku pracy i pracy zdalnej.
Kontrola przyczyn wypadków przy pracy i brak zapłaty wynagrodzeń
Jednym z najważniejszych zadań Państwowej Inspekcji Pracy w 2024 r. będzie badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy – śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych.
Niezwykle istotne będzie również rozpatrywanie skarg pracowników w zakresie opóźnień i zaniżania wypłat pracowniczych, czy też braku wypłaty wynagrodzeń za pracę w godzinach nadliczbowych.