W dniu 8 lutego 2023 r. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Więcek wystosował pismo do Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka w sprawie wyjaśnienia kwestii zapewniania stroju służbowego dla żołnierzy i żołnierek.
- Pytanie prawne RPO
- Biustonosze i figi nie dla wszystkich kobiet?
- Bielizna letnia i zimowa a bielizna osobista
- Pieniądze w zamian za umundurowanie
- SOP – jakie elementy umundurowania?
- SCS – jakie elementy umundurowania?
Pytanie prawne RPO
Rzecznik w piśmie do Ministra Obrony Narodowej Mariusza zwrócił się z prośbą o informację:
„(…) czy resort dostrzega potrzebę dostosowania bielizny zimowej i letniej do różnic wynikających z płci wszystkich żołnierzy zawodowych i niezawodowych. (…) jakimi kryteriami kierowano się Minister przyznając bieliznę z uwzględnieniem płci wyłącznie żołnierzom - studentom uczelni, akademii i szkół wojskowych.”.
Polecamy: „Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami"
Link:
https://sklep.infor.pl/kodeks-pracy-2023.html?utm_source=infor.pl&utm_
medium=linki-redakcyjne&utm_campaign=kodeks-pracy-2023-id102402
Biustonosze i figi nie dla wszystkich kobiet?
Okazuje się, że biustonosze i figi damskie – nie są przyznawane wszystkim kobietom pracującym w służbie. W ramach przydziału stroju służbowego dostają je tylko kobiety studiujące w akademiach i uczelniach wojskowej i szkołach podoficerskich.
Żołnierki zawodowe nie mają już do tego prawa. Ale dlaczego? Okazuje się, że pozostałym żołnierzom zawodowym - mężczyznom i kobietom - przysługuje bielizna letnia oraz zimowa bez zróżnicowania płci.
Bielizna letnia i zimowa a bielizna osobista
W oparciu o przepisy wykonawcze należy wyróżnić dwie kategorie podmiotowe i przedmiotowe:
1) kobiety studiujące w akademiach, uczelniach wojskowej i szkołach podoficerskich
2) żołnierze zawodowi i nie zawodowi zarówno kobiety i mężczyźni.
W rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 kwietnia 2022 r. w sprawie umundurowania i wyekwipowania żołnierzy zawodowych (Dz.U., poz. 1200) określającym normy bielizny osobistej dla żołnierzy zawodowych uwzględniono elementy kobiecej garderoby:
ad 1) kobiecie studentowi w akademii, szkole i uczelni wojskowej, szkół podoficerskich Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych oraz Akademii Wojsk Lądowych, Lotniczej Akademii Wojskowej i Wojskowej Akademii Technicznej, a także szkoły podoficerskiej Marynarki Wojennej i Akademii Marynarki Wojennej, przysługuje:
- biustonosz (3 sztuki na rok)
- figi damskie (12 sztuk na 2 lata)
- kostium kąpielowy (sztuka na 2 lata)
ad 2) żołnierzom zawodowym i nie zawodowi (mężczyznom i kobietom) przysługuje bielizna letnia oraz zimowa.
Zatem w stosunku do żołnierek nie zostało wyszczególnione tak jak w ad 1), że przysługuje biustonosz, figi damskie czy kostium kąpielowy – a zostało ogólnie wskazane, że przysługuje im bielizna letnia i zimowa. Czy w skład bielizny letniej i zimowej wchodzi bielizna osobista, tj.: biustonosz, figi i kostium kąpielowy? Z ustaleń RPO wynika, że co do zasady w skład bielizny letniej lub zimowej wchodzą: koszulka, spodenki/kalesony, co z kolei może oznaczać, że bielizna nie jest dostosowana do płci żołnierzy.
Bielizna letnia oraz zimowa wydawana jest także żołnierzom niezawodowym (w tym np. dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej) - na podstawie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 maja 2022 r. w sprawie umundurowania i wyżywienia oraz innych należności wydawanych żołnierzom niebędącym żołnierzami zawodowymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 1131, Załącznik Nr 2 Lp. 20 i 22).
Pieniądze w zamian za umundurowanie
Nie zawsze umundurowanie jest wydawane w naturze. W takiej sytuacji przysługują za to środki pieniężne, ekwiwalent czyli tzw. równoważniki pieniężne przysługujące w zamian za umundurowanie. Jak ustalił RPO okazuje się jednak, że tylko dwie formacje tj. Służba Ochrony Państwa oraz Służba Celno-Skarbowa w swoich regulacjach uwzględniły taką należność dla kobiet i mężczyzn. W obu przypadkach należność ta może być lub odpowiednio – jest realizowana w formie równoważnika pieniężnego.
SOP – jakie elementy umundurowania?
W Służbie Ochrony Państwa funkcjonariuszom - kobietom w służbie stałej i przygotowawczej, w zamian za elementy umundurowania wydane funkcjonariuszom – mężczyznom, wydaje się: spódnicę (lub spodnie damskie) do mundurów, czółenka damskie zamiast półbutów, kozaki damskie zamiast trzewików zimowych, rajstopy letnie zamiast skarpet letnich koloru czarnego, rajstopy zimowe zamiast skarpet zimowych koloru czarnego. Ponadto funkcjonariuszom-kobietom wydaje się: biustonosz 2 szt. na 1 rok, figi damskie 2 szt. na 1 rok 1.
SCS – jakie elementy umundurowania?
Z kolei w Służbie Celno-Skarbowej w wykazie składników umundurowania, za które przysługuje równoważnik pieniężny zostały wymienione (nie podlegają wydaniu w naturze): podkoszulek letni, podkoszulek zimowy, figi dla funkcjonariusza kobiety, biustonosz dla funkcjonariusza kobiety, rajstopy dla funkcjonariusza kobiety w kolorze beżowym, slipy dla funkcjonariusza mężczyzny, kalesony dla funkcjonariusza mężczyzny, skarpety w kolorze czarnym.
Skąd wynikają takie rozbieżności, dlaczego wybrane służby mają specjalne regulacje i dlaczego kobiety studiujące w akademiach, uczelniach wojskowych i szkołach podoficerskich są lepiej traktowane niż żołnierki zawodowe i niezawodowe? Nie wiadomo. Może odpowiedź MON wyjaśni te różnice.