RADA
W opisanym przypadku pracodawca nie ma racji. Przepisy nie wskazują terminu, po upływie którego pracownik nie ma już prawa do otrzymania zwrotu kosztów zakupu okularów korygujących wzrok. Co więcej, w razie gdy lekarz okulista zalecił ich stosowanie, pracodawca wręcz zobowiązany jest zadbać, by pracownik takie okulary posiadał. Warunek jest tylko jeden: pracownik pracuje przy komputerze przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy, gdyż w innym przypadku nie jest kierowany na dodatkowe badanie lekarskie. Po otrzymaniu zalecenia lekarskiego nakazującego pracownikowi noszenie okularów nie może on bez nich wykonywać pracy przy komputerze.
UZASADNIENIE
Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom pracującym przy komputerze profilaktyczną opiekę zdrowotną obejmującą dodatkowe - poza „zwykłym” zakresem badań wstępnych, okresowych i kontrolnych - badania okulistyczne.
Jeżeli w konsekwencji tych badań zostanie wydane zalecenie lekarskie wskazujące na potrzebę stosowania okularów korygujących wzrok pracownika podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego, pracodawca zobowiązany jest je zapewnić. Przepisy nie wskazują maksymalnych kosztów takich okularów. Nie oznacza to jednak dowolności w zakresie zarówno żądań pracowników, jak i kosztów, na które pracodawca wyraża zgodę.
Z jednej strony koszt ten nie może być związany z nadmiernym, nieuzasadnionym względami zdrowotnymi, wydatkiem obciążającym pracodawcę. Z drugiej strony zwrot kosztów (gdyż najczęściej odbywa się to w ten sposób, że pracownik otrzymuje pewnego rodzaju refundację poniesionego wydatku) musi być dostosowany do cen rynkowych odnoszących się do okularów takich, jakich używanie zalecił okulista.
Pracownik pracujący przy komputerze to osoba zatrudniona przez pracodawcę (w tym praktykant i stażysta) użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.
W przedstawionej sytuacji, jeżeli nie wykonywała Pani de facto pracy przy komputerze, nie było potrzeby użytkowania (a także zakupu) tych okularów. Teraz, po faktycznej zmianie sposobu wykonywania pracy, konieczność taka powstała. Tym samym jak najbardziej przysługuje Pani roszczenie o zwrot kosztów zakupu.
Skoro lekarz wskazał na konieczność ich używania, okulary są w Pani przypadku sprzętem niezbędnym do wykonywania pracy zgodnie z wymogami bhp. Przepisy zaś konstruują zasadę, zgodnie z którą wszelkie narzędzia i przedmioty konieczne w związku z wykonywaniem pracy zapewnia (na swój koszt) pracodawca. W odniesieniu do omawianych okularów użyto zwrotu „pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza”. Nie ma tutaj żadnych ograniczeń czasowych.
Pracodawca po otrzymaniu takiego zaświadczenia lekarskiego sam powinien doprowadzić do tego, by nabyła Pani odpowiednie okulary, i w konsekwencji rozliczyć ich zakup. Musi bowiem przestrzegać zaleceń lekarskich i zapewnić wykonywanie pracy w sposób zgodny z możliwościami zdrowotnymi pracowników.
Podstawa prawna:
- art. 229 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 64, poz. 426,
- § 2, 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe - Dz.U. Nr 148, poz. 973