Awaria w miejscu pracy może skutecznie uniemożliwić wykonywanie obowiązków zawodowych, stając się poważnym problemem zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Niespodziewane problemy techniczne, takie jak przerwy w dostawie prądu, awarie sprzętu komputerowego, czy problemy z infrastrukturą, mogą prowadzić do przestojów i zakłóceń w normalnym funkcjonowaniu firmy. W artykule omówimy, jakie prawa przysługują pracownikom w przypadku wystąpienia awarii i jakie obowiązki mają pracodawcy w takich sytuacjach.
- Przestój w pracy - definicja
- Wynagrodzenie za czas przestój
- Warunki wypłaty wynagrodzenia przestojowego
- Kiedy wynagrodzenie przestojowe nie przysługuje?
- Czy pracodawca na czas przestoju może wysłać pracownika na urlop wypoczynkowy?
Przestój w pracy - definicja
Przestój ma miejsce wtedy, gdy zakład pracy lub jego część staje się niezdolna do kontynuowania normalnej działalności z powodu problemów technicznych, organizacyjnych, atmosferycznych czy innych przyczyn niezależnych od pracowników. Może to obejmować awarie maszyn, brak dostaw surowców, przerwy w dostawie energii, czy inne nieprzewidziane zdarzenia takie jak awaria prądu bądź sprzętu komputerowego.
Wynagrodzenie za czas przestój
Zgodnie z art. 81 Kodeksu pracy pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje prawo do pełnego wynagrodzenia tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy jego wynagrodzenie zostało określone w umowie o pracę jako stała stawka czasowa - godzinową lub miesięczna. W przypadku pracowników, którym nie wyodrębniono stawki godzinowej ani miesięcznej, wynagradzanych np.: akordowo lub prowizyjnie za czas przestoju przysługuje jedynie 60% wynagrodzenia liczonego na zasadzie wynagrodzenia urlopowego. Jednak należy tu mieć na uwadze, że wynagrodzenie za przestój nie może być niższe niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Przy naliczeniu wynagrodzenia przestojowego należy uwzględnić dodatek funkcyjny pracowników na stanowiskach kierowniczych w pełnej wysokości, bez pomniejszania go o czas nieprzepracowany w związku z przestojem. Natomiast premii regulaminowej, zarówno miesięcznej, jak i kwartalnej, nie należy wypłacać za czas przestoju, powinna być pomniejszona proporcjonalnie za czas przestoju.
Pani Joanna Z. jest zatrudniona jako fryzjerka w salonie fryzjerskim. Jej wynagrodzenie jest określone jako stała stawka miesięczna i wynosi 6000 zł. Oprócz tego raz na kwartał otrzymuje premię w wysokości 30% wynagrodzenia. W lipcu 2024 roku jednego dnia wystąpiła awaria w dostawie prądu przez co pani Joanna nie mogła pracować przez 6 godziny. Jakie wynagrodzenie za te 6 godziny powinna otrzymać pracownica?
W lipcu 2024 r. do przepracowania było 184 godzin. W jej wynagrodzeniu przestojowym nie należy brać pod uwagę składnika zmiennego, jakim jest premia
- 6000 zł : 184 godzin = 32,60 zł / godzinę
- 32,60 zł / godzinę x 6 godziny = 195,60 zł
Pani Joanna za 6 godziny przestoju otrzyma 195,60 zł. W jej wynagrodzeniu przestojowym nie należy brać pod uwagę składnika zmiennego, jakim jest premia.
Pan Tomasz S jest kierownikiem Apteki. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 9 000 zł otrzymuje dodatek funkcyjny 1 800 zł. W czerwcu 2024 r. z winy awarii systemów komputerowych wystąpiła awaria powodująca 6-godzinny przestój. Jakie wynagrodzenie za czas przestoju powinien otrzymać pan Tomasz S?
- 9 000 zł + 1 800 zł = 10 800 zł
- 10 800 zł : 160 godzin = 67,50 zł / godzinę
- 67,50 zł / godzinę x 6 godzin = 405,00 zł
Pan Tomasz S za 6-godzinny czas przestoju spowodowany awarią otrzyma wynagrodzenie przestojowe w wysokości 405,00 zł.
Warunki wypłaty wynagrodzenia przestojowego
Aby pracownik miał prawo do wynagrodzenia przestojowego, musi spełniać określone warunki:
- pracownik musi być gotowy do wykonywania pracy
- przyczyna przestoju musi być niezależna od pracownika i leżeć po stronie pracodawcy
Kiedy wynagrodzenie przestojowe nie przysługuje?
Inaczej sytuacja wygląda, gdy przestój jest wynikiem winy pracownika. W takich przypadkach zgodnie z art. 81 § 2 wynagrodzenie za czas przestoju nie przysługuje. Pracownik, który przyczynił się do przestoju, np. poprzez niewłaściwe wykonanie swoich obowiązków, zaniedbania czy inne działania, które doprowadziły do wstrzymania pracy, nie ma prawa do wynagrodzenia za ten czas.
Zgodnie z art. 81 § 3 Kodeksu pracy w okresie przestoju pracodawca może jednostronnie zlecić pracownikowi wykonanie innej pracy niż określonej w umowie o pracę. Należy jednak pamiętać, że praca zlecona przez pracodawcę musi być zbliżona do pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę i powinna odpowiadać kwalifikacją pracownika. Za tak zleconą pracę pracownikowi przysługuje wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę, jednak nie może być niższe niż wynikające z określonej stawki w umowie o pracę.
Czy pracodawca na czas przestoju może wysłać pracownika na urlop wypoczynkowy?
Pracodawca nie może jednostronnie wysłać pracownika na urlop wypoczynkowy w czasie przestoju. Urlop wypoczynkowy powinien być udzielany zgodnie z planem urlopów lub po uzgodnieniu terminu z pracownikiem. Wymuszenie urlopu bez zgody pracownika narusza przepisy Kodeksu pracy.
Art.81 Kodeksu pracy
Art. 81 § 2 Kodeksu pracy
§ 4 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14)