W zakładach pracy przyjęło się także organizowanie różnego rodzaju imprez świątecznych, takich jak mikołajki czy tradycyjna firmowa Wigilia. Organizacja tych imprez powoduje powstanie dodatkowych obciążeń składkowo-podatkowych zarówno po stronie pracownika, jak i pracodawcy.
Świadczenia rzeczowe i bony towarowe
Rozważając zakres obciążeń podatkowo-składkowych od wręczanych pracownikom świadczeń rzeczowych, należy zwrócić uwagę na następujące kwestie:
- z jakiego źródła będą finansowane prezenty,
- jaki rodzaj świadczenia chcemy podarować (np. czy będzie to paczka, czy bon towarowy),
- jaka będzie wartość prezentu.
Od ww. kwestii zależy, czy prezent świąteczny będzie obciążony podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy od jego wartości trzeba będzie potrącić składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne.
Świadczenia rzeczowe dla pracowników mogą być finansowane z różnych źródeł, tj.:
- zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs),
- funduszy związków zawodowych,
- funduszu socjalno-bytowego,
- ze środków obrotowych firmy.
Omówimy kolejno obowiązek opodatkowania i oskładkowania poszczególnych świadczeń w zależności od źródła ich sfinansowania.
Świadczenia rzeczowe dla pracowników z zfśs i funduszy związkowych
Fundusz socjalny jest tworzony w celu spełniania przez pracodawcę obowiązków w zakresie działalności socjalnej wobec pracowników.
Z mocy ustawy uprawnionymi do korzystania ze środków zfśs są:
- pracownicy i ich rodziny,
- emeryci i renciści – byli pracownicy oraz ich rodziny.
Pracodawca w regulaminie zfśs może rozszerzyć krąg uprawnionych do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu socjalnego np. o:
- zleceniobiorców,
- wykonawców dzieła,
- byłych pracowników niebędących emerytami lub rencistami itp.
Świadczenia finansowane z zfśs są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne, jeśli otrzymali je pracownicy lub zleceniobiorcy. Natomiast z podatku dochodowego od osób fizycznych zwolniona jest tylko część świadczeń przyznanych pracownikom. Zwolnienie nie dotyczy zleceniobiorców ani wykonawców umów o dzieło.
WAŻNE!
Od sierpnia 2010 r. od świadczeń z zfśs przyznanych zleceniobiorcom nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne.
Zwolnienie z opłacania składek obejmuje pełną wartość świadczenia z zfśs. Nie ma w tym przypadku żadnych limitów (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).
Pracodawca czy zleceniodawca, który zdecyduje się na podarunki z zfśs, musi zwrócić uwagę na to, aby przyznawane świadczenia nie były tej samej wartości. Zwolnienie ze składek i z podatku obejmuje bowiem wyłącznie wartość tych świadczeń, które mogą być wypłacone z zfśs – czyli świadczeń o charakterze socjalnym, gdy kryterium ich przyznawania stanowi sytuacja życiowa, materialna i rodzinna poszczególnych uprawnionych.
Jeśli pracodawca wypłaci ze środków zfśs świadczenia, które nie spełniają warunków realizacji działalności socjalnej (np. wszyscy uprawnieni otrzymają świadczenia w jednakowej wysokości), wartość tych świadczeń nie będzie zwolniona ze składek ani z podatku.
Świadczenia pieniężne i rzeczowe z funduszy związków zawodowych, które pracownik otrzymał bezpośrednio od związku, nie podlegają składkom. Gdy jednak są przekazywane (wypłacane) pracownikom za pośrednictwem pracodawcy, to trzeba je uwzględnić w podstawie wymiaru składek, jeśli nie są zwolnione ze składek na podstawie rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Natomiast zwolnienie z podatku dochodowego obejmuje wartość świadczeń – rzeczowych i pieniężnych – otrzymanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł (art. 21 ust. 1 pkt 67 updof).
WAŻNE!
Zwolniona z podatku jest wartość rzeczowych i pieniężnych świadczeń przyznanych pracownikowi z zfśs lub z funduszy związkowych do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.
Zwolnienie z podatku przysługuje pod warunkiem, że cała część finansowana przez pracodawcę lub związki zawodowe została sfinansowana z zfśs lub z funduszy związkowych. Natomiast resztę wartości świadczenia może finansować pracownik.
Świadczenia rzeczowe to różnego rodzaju paczki czy koszyki prezentowe. Jak wynika z pisma Izby Skarbowej w Krakowie z 1 kwietnia 2004 r. (sygn. PD-3/005/2113) i z pisma Izby Skarbowej w Rzeszowie z 26 kwietnia 2004 r. (sygn. I/2-415/44/04), świadczenia rzeczowe podlegające zwolnieniu z podatku na tej podstawie to również bilety na imprezę kulturalną czy sportową sfinansowane z zfśs.
Istotne jest, że rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Zatem wręczone pracownikowi prezenty w postaci bonu, talonu lub innego znaku podlegającego wymianie na towary i usługi w całości należy uwzględnić w podstawie wymiaru zaliczki na podatek, bez względu na ich wartość i źródło finansowania.
PRZYKŁAD
Janina K. wychowuje samotnie dwoje dzieci. W grudniu 2010 r. otrzyma w prezencie świątecznym od pracodawcy paczki dla dzieci sfinansowane z zfśs o łącznej wartości 400 zł i bon na zakupy w hipermarkecie o wartości 300 zł. Wynagrodzenie zasadnicze Janiny K. wynosi 1500 zł miesięcznie.
Janinie K. należy doliczyć do podstawy opodatkowania kwotę 320 zł, tj. sumę wartości paczek i bonu pomniejszoną o kwotę zwolnienia z podatku:
(400 zł + 300 zł) – 380 zł = 320 zł,
- podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 1500 zł,
- suma składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika:
1500 zł x 13,71%* = 205,65 zł,
- podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne:
1500 zł – 205,65 zł = 1294,35 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne:
1294,35 zł x 9% = 116,49 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od zaliczki na podatek:
1294,35 zł x 7,75% = 100,31 zł,
- koszty uzyskania przychodu: 111,25 zł,
- podstawa opodatkowania:
(1500 zł + 320 zł) – (205,65 zł + 111,25 zł) = 1503,10 zł; po zaokrągleniu 1503 zł,
- podatek naliczony (18%):
(1503 zł x 18%) – 46,33 zł = 224,21 zł,
- podatek do odprowadzenia:
224,21 zł – 100,31 zł = 123,90 zł; po zaokrągleniu 124 zł,
razem potrącenia: 205,65 zł + 116,49 zł + 124 zł = 446,14 zł.
Wynagrodzenie netto (do wypłaty): 1500 zł – 446,14 zł = 1053,86 zł.
Każdego miesiąca Janina K. otrzymuje wynagrodzenie netto w wysokości 1111,86 zł. Obciążenia podatkowe sprawiły, że w grudniu br. dostanie wynagrodzenie niższe o kwotę 58 zł niż w pozostałych miesiącach.
* W celu przejrzystości obliczeń, składki na ubezpieczenia społeczne zostały naliczone łącznie.
Dla pracodawcy, który sfinansował prezenty dla pracowników ze środków zfśs, kosztem są jedynie odpisy na zfśs, a nie bezpośrednio wydatki finansowane z tego funduszu. Gdyby zaliczył w koszty również wydatki z zfśs, powodowałoby to podwójne wliczenie w koszty tej samej kwoty.
Świadczenia z zfśs lub funduszy związkowych
@RY1@i65/2010/021/i65.2010.021.000.0011.001.jpg@RY2@
Świadczenia dla zleceniobiorców i wykonawców umów o dzieło
W przypadku umów zlecenia i umów o dzieło powstają wątpliwości, czy świadczenia socjalne w ogóle można zakwalifikować do przychodów z tych umów. Zgodnie bowiem z art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami ze zlecenia lub umowy o dzieło są przychody z tytułu działalności wykonywanej osobiście. Definicja tych przychodów wydaje się zatem węższa niż definicja przychodów pracowników, do których w zasadzie zaliczamy wszystko, co pracodawca wypłacił bądź postawił do dyspozycji pracownikowi w danym miesiącu. Jeżeli świadczenia socjalne przyznane zleceniobiorcom są przychodami z innych źródeł, a nie przychodami z umów zleceń, oznaczałoby to, że nigdy nie podlegały one składkom (składek nie opłaca się od przychodów, które zostały osiągnięte z tytułów nieobjętych ubezpieczeniami).
W tej sprawie wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie redakcji, które zamieszczamy poniżej:
(...) Ogólną definicję przychodów zawiera art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”. Zgodnie z tą regulacją, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Na podstawie art. 13 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na postawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością
- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.
Z cytowanych przepisów wynika, iż do przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, należy zaliczyć wszelkie otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, związanych z wykonywaniem usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Ograniczenie pojęcia „przychodu” z art. 13 pkt 8 jedynie do wynagrodzenia wynikającego z umowy zlecenia lub umowy o dzieło byłoby sprzeczne z literalnym brzmieniem przepisu i intencją ustawodawcy.
W konsekwencji, wartość świadczeń wymienionych w wystąpieniu, otrzymanych przez podatnika z tytułu umowy zlecenia (umowy o dzieło) łączącej go z podmiotem, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, należy zakwalifikować do przychodów wymienionych w tym przepisie.
Z uszanowaniem,
Magdalena Kobos
Rzecznik prasowy
Ministerstwo Finansów
ul. Świętokrzyska 12
00 – 916 Warszawa
www.mf.gov.pl
Powyższe pismo potwierdza zatem, że świadczenia socjalne wypłacone zleceniobiorcom stanowią przychód z umowy zlecenia. Przychód ten jest zwolniony ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 19, 20 i 22 w zw. z § 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Natomiast w przypadku wykonawców umów o dzieło w ogóle nie powstaje przychód podlegający oskładkowaniu, ponieważ nie ma tytułu do ubezpieczeń (umowa o dzieło nie stanowi tytułu do ubezpieczeń).
Przychód osiągnięty z umów zlecenia i umów o dzieło w postaci świadczeń o charakterze socjalnym stanowi jednak podstawę opodatkowania.
Świadczenia z funduszu socjalno-bytowego
Fundusz socjalno-bytowy może zostać utworzony w zakładzie pracy, w którym nie ma obowiązku tworzenia zfśs. Świadczenia przyznane pracownikom oraz zleceniobiorcom z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe na podstawie układu zbiorowego pracy u pracodawców, którzy nie tworzą zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, są zwolnione z oskładkowania. Zwolnienie ze składek jest w tym przypadku – w przeciwieństwie do świadczeń finansowanych z zfśs – ograniczone kwotowo do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego, określonej w art. 5 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Wysokość odpisu podstawowego na zfśs w 2010 r.
@RY1@i65/2010/021/i65.2010.021.000.0011.002.jpg@RY2@
Należy przyjąć, że świadczenia przyznane z funduszu socjalno-bytowego zleceniobiorcom są zwolnione ze składek, gdy ich wartość nie przekracza odpisu podstawowego w wysokości 1047,84 zł.
Od świadczeń sfinansowanych z funduszu socjalno-bytowego trzeba jednak opłacać podatek – niezależnie od tego, czy zostały przyznane pracownikom czy zleceniobiorcom.
Do tej pory organy skarbowe niejednolicie wypowiadają się co do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów różnych świadczeń mających układy zbiorowe pracy za podstawę ich wypłacania.
Mimo że tzw. fundusz socjalno-bytowy ma funkcjonować na podstawie postanowień układu zbiorowego pracy, który jest aktem normatywnym i źródłem prawa pracy, to jednak wydaje się zasadne uzyskanie stanowiska w tym zakresie właściwego organu skarbowego. Pracodawca może wystąpić o indywidualną interpretację. Chodzi przede wszystkim o ustalenie, czy wydatki pracodawcy na utworzenie takiego funduszu w drodze układu będą uznane, po rezygnacji z tworzenia zfśs, za koszt podatkowy firmy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.
Świadczenia świąteczne sfinansowane z funduszu socjalno-bytowego (pracodawcy, którzy zrezygnowali z zfśs)
@RY1@i65/2010/021/i65.2010.021.000.0011.003.jpg@RY2@
Świadczenia sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy
Firmy mogą pokrywać wydatki na świąteczne prezenty dla pracowników i zleceniobiorców ze środków obrotowych firmy.
Wartość takiego prezentu (bez znaczenia, czy będzie to paczka czy bon towarowy) w całości stanowi podstawę do obliczenia i potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także zaliczki na podatek dochodowy.
Zatrudnione osoby mogą otrzymać prezenty o równej wartości, bez konieczności oceny ich sytuacji materialnej, życiowej i rodzinnej.
Jeśli pracodawca lub zleceniodawca zdecyduje się na finansowanie świątecznych prezentów dla swoich pracowników z bieżących środków finansowych firmy, poniesione wydatki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
PRZYKŁAD
Pracownik otrzymał prezenty dla dzieci i świąteczny bon towarowy o łącznej wartości 700 zł. Pracodawca nie tworzy zfśs.
Prezenty zostały sfinansowane ze środków obrotowych firmy. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 1500 zł.
Pracownikowi temu należy doliczyć zarówno do podstawy obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, jak i do podstawy opodatkowania całą wartość otrzymanych świadczeń (700 zł):
- podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne:
1500 zł + 700 zł = 2200 zł,
- składki na ubezpieczenia społeczne pracownika:
2200 zł x 13,71%* = 301,62 zł,
- podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne:
2200 zł – 301,62 zł = 1898,38 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne:
1898,38 zł x 9% = 170,85 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od zaliczki na podatek:
1898,38 zł x 7,75% = 147,12 zł,
- koszty uzyskania przychodu: 111,25 zł,
- podstawa opodatkowania:
2200 zł – 301,62 zł – 111,25 zł = 1787,13 zł; po zaokrągleniu 1787 zł,
- podatek naliczony (18%):
(1787 zł x 18%) – 46,33 zł = 275,33 zł,
- podatek do odprowadzenia do US:
275,33 zł – 147,12 zł = 128,21 zł; po zaokrągleniu 128 zł,
razem potrącenia: 301,62 zł + 170,85 zł + 128 zł = 600,47 zł.
Wynagrodzenie w wysokości netto: 1500 zł – 600,47 zł = 899,53 zł.
Pracownik otrzyma za ten miesiąc wynagrodzenie w wysokości 899,53 zł, tj. niższe niż wynagrodzenie za inne miesiące aż o 212,33 zł.
* W celu przejrzystości obliczeń, składki na ubezpieczenia społeczne zostały naliczone łącznie.
Świadczenia świąteczne finansowane ze środków obrotowych pracodawcy
@RY1@i65/2010/021/i65.2010.021.000.0011.004.jpg@RY2@
Mieszany charakter finansowania prezentów świątecznych
Przyznanie pracownikom lub zleceniobiorcom świadczenia finansowanego częściowo z zfśś, a częściowo ze środków obrotowych firmy należy rozliczyć analogicznie do zasad wskazanych w odniesieniu do źródeł finansowania świadczeń. Oznacza to, że część świadczenia sfinansowana z zfśs jest zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a od części sfinansowanej ze środków obrotowych firmy należy naliczyć i opłacić składki.
W tym przypadku nie ma zastosowania zwolnienie z podatku do kwoty 380 zł rocznie, bo świadczenie nie zostanie w całości sfinansowane ze środków zfśs lub z funduszy związków zawodowych.
WAŻNE!
Przyznane pracownikowi świadczenia rzeczowe i pieniężne są zwolnione z podatku do łącznej kwoty 380 zł w roku podatkowym, pod warunkiem że w całości zostały sfinansowane ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych.
PRZYKŁAD
Pracownik otrzymał paczkę świąteczną o wartości 300 zł. Paczka została w części sfinansowana z zfśs (100 zł), a reszta została pokryta ze środków obrotowych firmy (200 zł). W takim przypadku część wartości paczki, czyli 100 zł, jest zwolniona z oskładkowania, a pozostała wartość, sfinansowana ze środków obrotowych w wysokości 200 zł, musi zostać doliczona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Pracownik otrzymuje stałe wynagrodzenie 1500 zł brutto. Po otrzymaniu paczki jego wynagrodzenie powinno zostać rozliczone następująco:
- podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne:
1500 zł + 200 zł (wartość paczki sfinansowana ze środków obrotowych) = 1700 zł,
- składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika:
1700 zł x 13,71%* = 233,07 zł,
- podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne:
1700 zł – 233,07 zł = 1466,93 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne:
1466,93 zł x 9% = 132,02 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od zaliczki na podatek:
1466,93 zł x 7,75% = 113,69 zł,
- koszty uzyskania przychodu: 111,25 zł,
- podstawa opodatkowania:
(1500 zł + 300 zł) – (233,07 zł + 111,25 zł) = 1455,68 zł; po zaokrągleniu 1456 zł,
- podatek naliczony (18%):
(1456 zł x 18%) – 46,33 zł = 215,75 zł,
- podatek do odprowadzenia do US:
215,75 zł – 113,69 zł = 102,06 zł; po zaokrągleniu 102 zł,
razem potrącenia: 233,07 zł + 132,02 zł + 102 zł = 467,09 zł.
Wynagrodzenie w wysokości netto: 1500 zł – 467,09 zł = 1032,91 zł.
* W celu przejrzystości obliczeń, składki na ubezpieczenia społeczne zostały naliczone łącznie.
Byli pracownicy – emeryci i renciści
Prezenty świąteczne dla byłych pracowników – emerytów i rencistów podlegają odmiennym przepisom podatkowym oraz ubezpieczeniowym niż świadczenia dla pracowników.
Pracodawca lub związek zawodowy mogą ufundować prezent świąteczny swojemu byłemu pracownikowi, będącemu emerytem lub rencistą, z dowolnie wybranego źródła finansowania. Jeśli zdecydują się na taki gest, wartość tych świadczeń nie będzie podlegała składkom na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne, ponieważ status emeryta lub rencisty nie jest tytułem do ubezpieczeń.
Wartość prezentu podarowanego byłemu pracownikowi jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli w roku podatkowym nie przekroczy kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof).
WAŻNE!
Limit zwolnienia z podatku w wysokości 2280 zł obejmuje wszystkie świadczenia przekazane emerytom w roku podatkowym.
Z podatku dochodowego są także zwolnione świadczenia rzeczowe (w naturze) lub ekwiwalenty pieniężne w zamian za te świadczenia, przysługujące na podstawie odrębnych przepisów członkom rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów i rencistów – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 92 updof).
Również bony towarowe wydane osobom z tych dwóch grup są zwolnione z opodatkowania.
Od nadwyżki ponad zastrzeżoną w ustawie kwotę były pracodawca ma obowiązek potrącić i odprowadzić do urzędu skarbowego zryczałtowany podatek w wysokości 10% (art. 30 ust. 1 pkt 4 updof). Gdy przedmiotem świadczenia nie są pieniądze, były pracownik – emeryt lub rencista ma obowiązek wpłacić byłemu pracodawcy kwotę należnego zryczałtowanego podatku jeszcze przed otrzymaniem świadczenia (art. 41 ust. 7 pkt 2 updof). Jeśli więc nie wpłaci on równowartości podatku naliczonego od wartości świadczenia rzeczowego, pracodawca w ogóle nie powinien przekazać mu podarunku.
Świadczenia pieniężne zamiast prezentów
Pracodawcy coraz chętniej wybierają jako formę prezentu świątecznego dla swojego pracownika świadczenia pieniężne, np. premię świąteczną lub premię noworoczną. Wypłaty i świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika stanowią jego przychód ze stosunku pracy.
Świadczenia pieniężne finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zfśs, a także wypłacone bezpośrednio pracownikowi z funduszy związkowych, są zwolnione ze składek. W pozostałych przypadkach świadczenia pieniężne stanowią podstawę do naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Co do zasady, świadczenia pieniężne podlegają opodatkowaniu. Wyjątek stanowią świadczenia pieniężne finansowane z zfśs lub z funduszy związków zawodowych. Od 1 stycznia 2009 r. są one zwolnione z podatku, jeżeli łączna wartość świadczeń rzeczowych i pieniężnych w roku podatkowym nie przekroczy kwoty 380 zł.
W aspekcie byłych pracowników – emerytów i rencistów oraz zleceniobiorców do wręczanych im świadczeń pieniężnych mają zastosowanie analogicznie zasady opisane przy świadczeniach rzeczowych.
WAŻNE!
Od 1 stycznia 2009 r. zwolniona z podatku, oprócz świadczeń rzeczowych, jest również wartość pieniężnych świadczeń przyznanych pracownikowi z zfśs lub z funduszy związkowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.
Warto jeszcze raz podkreślić, że zwolnienie z podatku może zostać zastosowane, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
- świadczenie przyznane pracownikowi wynika z prowadzonej przez pracodawcę działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zfśs,
- świadczenie jest w całości sfinansowane ze środków tego funduszu lub funduszu związku zawodowego,
- łączna wartość świadczeń rzeczowych i pieniężnych nie przekracza 380 zł.
Przyjęcie wigilijne, impreza mikołajkowa
Imprezy dla pracowników organizowane z okazji świąt nie powinny być finansowane z zfśs, gdyż nie spełniają celu, dla jakiego fundusz ten został utworzony – wsparcia pracowników znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej (socjalno-bytowego). Wydatki poniesione w związku z organizacją Wigilii lub zabawy mikołajkowej powinny zatem zostać pokryte ze środków obrotowych firmy.
Udział w imprezie świątecznej może powodować dla pracownika powstanie po jego stronie przychodu do opodatkowania. Niektóre urzędy skarbowe stoją na stanowisku, a nawet wymagają od pracodawcy, aby wyliczył on wartość świadczenia, jakie dany pracownik otrzymał w wyniku udziału w imprezie. Aby wyliczyć tę wartość świadczenia, Urząd Skarbowy Poznań-Grunwald radzi, aby sporządzić listę uczestników takiego spotkania, a kwotę wydatków poniesionych na jego organizację podzielić równo na liczbę uczestników (interpretacja z 4 sierpnia 2006 r., AD-III/415-40/2006).
Wydaje się, że nie jest to właściwe rozwiązanie, ponieważ prowadzi do opodatkowania przychodu hipotetycznego, a nie faktycznego. Podatnik (w tym przypadku pracownik) powinien przecież płacić podatek od faktycznego przychodu, a nie od przychodu hipotetycznego. Niestety, organy podatkowe najczęściej zajmują przedstawione, niekorzystne dla podatnika stanowisko, mimo że we wcześniejszych latach Ministerstwo Finansów w piśmie z 30 sierpnia 1995 r. (PO 5/1-3157/0650/95) przyznało, że jeżeli wydatki na imprezy o charakterze integracyjnym nie są imiennie adresowane do podatnika (niezindywidualizowane), nie mogą stanowić dla pracownika przychodu i nie podlegają opodatkowaniu. Skoro takie wydatki nie są przychodem, to również nie może być mowy o składkach na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Jeżeli jednak istnieje możliwość wyliczenia kwoty wydatków poniesionych na konkretnego pracownika, wówczas kwota ta stanowi przychód pracownika i jest opodatkowana i oskładkowana.
Inaczej jest w przypadku tego rodzaju świadczeń otrzymanych od byłego pracodawcy przez emeryta lub rencistę. Są one zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof).
Wydatki poniesione na organizację imprezy wigilijnej mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, jeśli zostały poniesione w celu jego osiągnięcia. Interpretacja tego przepisu wielokrotnie stawała się przyczyną dyskusji i sprzecznych rozstrzygnięć urzędów skarbowych, które nie akceptowały wydatków poniesionych przez pracodawcę na cele organizacji imprez świątecznych, integracyjnych lub innych rekreacyjno-sportowych jako kosztów uzyskania przychodów. Argumentowały swój pogląd tym, że takie wydatki nie mają związku z osiąganiem przychodu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 13 lutego 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 4283/06) orzekł, że wydatki na organizację imprez firmowych można zaliczyć do kosztów, ale należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby taka impreza miała charakter integracyjny. W tym samym orzeczeniu sąd uznał, że organizacja spotkań wigilijnych niezwiązanych z imprezą integracyjną nie ma związku z osiąganiem przychodu i nie może być kosztem dla pracodawcy. Należy zatem połączyć spotkanie wigilijne lub imprezę mikołajkową z imprezą integracyjną.
Podstawa prawna:
- art. 3, art. 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.),
- art. 21 ust. 1 pkt 38, pkt 67, pkt 92, art. 30, art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- art. 15 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.),
- art. 81 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 19, pkt 20 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 19 lutego 2010 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2009 r. i w drugim półroczu 2009 r. (M.P. Nr 10, poz. 104).