Koszty uzyskania przychodu

Kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 16 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wynagrodzenia pracowników jako koszt

Najpowszechniejszym kosztem uzyskania przychodu są wydatki związane z zatrudnianiem pracowników, w tym w szczególności wydatki związane z wypłatą wynagrodzeń. Co do zasady wypłata pensji dla pracownika stanowi koszt uzyskania przychodu dla pracodawcy.

Należy jednak podkreślić, że od 1 stycznia 2009 r. zaczęły obowiązywać przepisy ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw w zakresie zasad zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzeń, zasiłków i składek. Stąd też należności z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, a także z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, lecz pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony (art. 22 ust. 6ba ustawy o PIT). Oznacza to, że jeżeli pracodawca spóźnia się z wypłatą i w terminie nie odprowadza składki, to wydatków tych nie może zaliczyć do kosztów miesiąca, za który są one wypłacane. Nie uważa się bowiem za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z wymienionych wyżej tytułów, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy.

Ponadto składki z tytułu m.in. stosunku pracy, pracy nakładczej określone w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:

• z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne - w terminie wynikającym z odrębnych przepisów,

• z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony - nie później niż do 15. dnia tego miesiąca.

Za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się nieopłaconych do ZUS składek, z zastrzeżeniem pkt 37 oraz art. 22 ust. 6bb ustawy o PIT, określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w części finansowanej przez płatnika składek.

Należy zwrócić uwagę, że na podstawie obowiązujących przepisów wykluczone jest zaliczenie w koszty uzyskania przychodów przez podatnika wartości pracy własnej tego podatnika lub jego małżonka i jego małoletnich dzieci. Projekt nowelizacji ustawy o PIT opracowany przez Senat przewiduje zmianę tych uregulowań. Nowelizacja zakłada wprowadzenie zasady, w myśl której wynagrodzenie małżonka będzie mogło stanowić koszt uzyskania przychodu dla przedsiębiorcy. Projekt nowelizacji nie precyzuje jednak pojęcia wynagrodzenia za pracę, stąd też nie wiadomo, czy będzie ono obejmowało wynagrodzenie wypłacane na podstawie umowy o pracę czy także umowy zlecenia i o dzieło, a także czy będzie ono obejmowało składki ZUS.

Imprezy integracyjne jako koszt

W okresie letnim pracodawcy, chcąc zmotywować i zintegrować pracowników, organizują różnego rodzaju spotkania i wyjazdy integracyjne. Należy zwrócić uwagę, że wydatki na organizowanie tego typu imprez nie mogą być finansowane ze środków zfśs. Nie oznacza to jednak, że nie mogą być one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Wydatki związane z organizowaniem dla swoich pracowników imprez integracyjnych, wyjazdów szkoleniowo-integracyjnych oraz spotkań wigilijnych mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Muszą jednak zostać właściwie udokumentowane. Stanowisko takie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 18 grudnia 2007 r., stwierdzając, że: „zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przepis ten oznacza, że podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Kosztami podatkowymi są też wydatki ponoszone na rzecz pracowników podatnika, w przypadku gdy wydatki te spełniają wskazane wyżej, określone w art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kryteria. Zorganizowanie dla pracowników imprez integracyjnych, wyjazdów szkoleniowo-integracyjnych oraz spotkań Wigilijnych sprzyja wytworzeniu dobrej atmosfery w pracy oraz wpływa na zacieśnienie więzi pracowników z firmą. Dodatkowo szkolenia odbywające się w trakcie wyjazdów szkoleniowo-integracyjnych mają na celu podniesienie kwalifikacji zawodowych pracowników. Uczestnicząc w tego rodzaju spotkaniach, pracownicy konsolidują się z firmą, a mając świadomość, że pracodawca o nich dba, sumienniej wywiązują się ze swojej pracy. Efektywność pracy wykonywanej przez silnie zmotywowany i zharmonizowany zespół przekłada się w konsekwencji na przychody uzyskiwane przez firmę (...). Wydatki na zorganizowanie spotkań wigilijnych, w których oprócz pracowników uczestniczą osoby im towarzyszące lub członkowie ich rodzin, można uznać za koszt uzyskania przychodu jedynie w części przeznaczonej dla pracowników, jeżeli istnieje możliwość ich wydzielenia (...)”.

Podstawa prawna:

• ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 209, poz. 1316),

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 grudnia 2007 r. nr ILPB3/423-119/07-2/MC,

• art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),

• art. 15, 16 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2000 r. nr 54, poz. 656 ze zm.).