Upoważnienie przez pracownika osoby trzeciej do odbioru jego wynagrodzenia
Pracownik ma prawo upoważnić inną osobę do odbioru swojego wynagrodzenia na podstawie pisemnego oświadczenia. Może to nastąpić przez wskazanie rachunku bankowego tej osoby. Czynność taka nie oznacza, że pracownik zrzeka się wynagrodzenia lub przenosi do niego prawo na inną osobę. Przekazanie wynagrodzenia na inny rachunek za zgodą pracownika powoduje, że pracodawca postawił wynagrodzenie do dyspozycji zatrudnionego.
Wynagrodzenie za pracę stanowi jeden z podstawowych elementów umowy o pracę. Pracownik nie ma prawa zrzec się wynagrodzenia. Wszelkie dyspozycje w tym zakresie zarówno ustne, jak i pisemne są nieważne. Obowiązkiem pracodawcy jest więc wypłata wynagrodzenia za wykonaną pracę.
Polecamy Komplet: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry + Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń + INFORorganizer - abonament 12 miesięcy
Dyspozycja pracownika dotycząca przekazania wynagrodzenia na rachunek innej osoby
Zasadą jest wypłacanie wynagrodzenia bezpośrednio do rąk pracownika. Spełnienie tego obowiązku w inny sposób jest możliwe, jeżeli tak stanowi układ zbiorowy pracy lub wynika to z woli pracownika wyrażonej w formie pisemnej. Pracownik może więc zadecydować, aby jego wynagrodzenie było przekazywane np. na rachunek bankowy lub przekazem pocztowym.
Wynagrodzenie za pracę przysługuje konkretnemu pracownikowi. Powstaje w związku z tym wątpliwość, czy może być ono przekazane np. na rachunek bankowy innej osoby. Przepisy prawa pracy bezpośrednio nie przewidują takiej możliwości. Nie oznacza to jednak, że czynność, w ramach której pracownik upoważnia inną osobę do pobrania wynagrodzenia przez dokonanie przelewu na wskazany rachunek bankowy, będzie bezskuteczna. Aby dyspozycja przekazywania wynagrodzenia na rachunek bankowy innej osoby była dla pracodawcy wiążąca, musi spełnić pewne warunki. W tym zakresie należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego (art. 300 Kodeksu pracy). Artykuł 95 Kodeksu cywilnego przewiduje, że czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela. Czynność prawna dokonana w granicach umocowania przez przedstawiciela pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. W omawianym przypadku przedstawicielstwo będzie wynikać z oświadczenia pracownika, czyli z pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo powinno być udzielone w formie pisemnej.
Przykładowy wzór dyspozycji pracownika dotyczącej przekazywania wynagrodzenia na rachunek innej osoby
Nie ma przeszkód, aby oświadczenie (pełnomocnictwo) pracownika pozostawało aktualne przez cały okres zatrudnienia. Może być ono też udzielone na czas określony i odnosić się do wynagrodzenia za dany okres, np. za konkretny miesiąc.
Przekazując wynagrodzenie pracownika na rachunek innej wskazanej przez niego osoby pracodawca może mieć wątpliwość, czy przekazał wynagrodzenie do dyspozycji pracownika. Jeżeli wynagrodzenie zostało wypłacone terminowo i w pełnej należnej wysokości, należy uznać, że zostało ono przekazane pracownikowi do dyspozycji – niezależnie od tego, czy zostało przelane na konto osobiste pracownika, czy na wskazany przez niego rachunek bankowy innej osoby. W tym przypadku pracownik jest dysponentem w zakresie wskazania miejsca przekazania wynagrodzenia.
Zatem pracodawca postępując zgodnie z wnioskiem pracownika w pełni realizuje obowiązek przekazania wynagrodzenia do jego dyspozycji. Odrębną kwestią, niezależną od pracodawcy, są relacje między pracownikiem a osobą, na której konto bankowe pracodawca dokonuje przelewu.
Pracodawca dokonał przelewu na wskazane przez pracownika konto. Właściciel rachunku w tym samym dniu pobrał pieniądze bez porozumienia z pracownikiem. W takiej sytuacji pracodawca nie może być stroną wzajemnych roszczeń między pracownikiem a właścicielem rachunku.
Należy mieć na uwadze, że czynność nie może być skutecznie dokonana przez przedstawiciela (pracownika) w przypadku, gdy istnieją w tym zakresie wyjątki wynikające z ustawy lub z właściwości czynności prawnych. W pierwszej kolejności należy przywołać zakaz zrzekania się prawa do wynagrodzenia. Fakt przekazania pracodawcy przez pracownika dyspozycji do przelewania wynagrodzenia na rachunek bankowy innej osoby nie powinien być jednak utożsamiany ze zrzeczeniem się prawa do wynagrodzenia. O zrzeczeniu można by mówić dopiero wówczas, gdyby pracownik wydał dyspozycję, z której wynikałoby, że chce pracować za darmo.
Częstotliwość wypłaty wynagrodzenia
Zgoda pracownika na przekazywanie wynagrodzenia do rąk innej osoby (na inny rachunek bankowy) może być w każdej chwili odwołana. Pracodawca będzie nią związany od momentu otrzymania stosownej informacji w tym zakresie.
Pracodawca dokonuje wypłaty wynagrodzenia 9. dnia każdego miesiąca. Pracownik znajdujący się na urlopie wypoczynkowym wysłał dzień wcześniej tradycyjną pocztą informację, że odwołuje dotychczasowe upoważnienie, na podstawie którego pracodawca przekazywał wynagrodzenie na rachunek innej osoby. Ze względu na to, że oświadczenie pracownika dotarło do pracodawcy z opóźnieniem, wynagrodzenie zostało wypłacone na podstawie poprzednich ustaleń. Postępowanie pracodawcy było prawidłowe. Cofnięcie upoważnienia wiąże go bowiem dopiero od momentu otrzymania oświadczenia, tak aby mógł zapoznać się z jego treścią.
Wynagrodzenie pracownika na rachunek jego małżonka
W praktyce nie ma przeszkód, aby pracownik złożył dyspozycję przekazywania wynagrodzenia w całości lub w części swojemu małżonkowi. W typowych relacjach między małżonkami procedura w tym zakresie, co do zasady, nie różni się od tej, która obowiązuje, jeżeli pracownik chce, aby jego wynagrodzenie było przekazywane na rachunek innej osoby. Jednak inaczej wygląda sytuacja, kiedy jeden z małżonków narusza obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny, do czego obligują go przepisy. Oboje bowiem małżonkowie są zobowiązani, każdy według swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny. Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku, sąd może nakazać, aby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka (art. 27–28 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Nakaz sądu w tym zakresie zachowuje moc, mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków.
Wniosek o wydanie wynagrodzenia drugiemu małżonkowi może zostać złożony w przypadku pozostawania małżonków we wspólnym pożyciu, tj. gdy istnieje między nimi więź duchowa, fizyczna i gospodarcza. Brak wspólnego pożycia spowoduje, że wniosek o wydanie nakazu wypłaty wynagrodzenia do rąk małżonka nie zostanie rozpatrzony przez sąd.
Termin wypłaty wynagrodzenia w umowach cywilnoprawnych
Odpowiedzi na pytania Czytelników
Czy możemy odmówić pracownikowi przekazania jego wynagrodzenia na konto innej osoby, powołując się na art. 84 Kodeksu pracy, a w szczególności na zapis dotyczący zakazu przeniesienia przez pracownika prawa do wynagrodzenia na inną osobę?
Nie mogą Państwo odmówić pracownikowi przekazywania wynagrodzenia na rachunek innej osoby powołując się na wskazany przepis. Fakt przekazywania wynagrodzenia na konto osoby, która formalnie nie jest z pracodawcą w stosunku pracy, nie może być odbierany jako zrzeczenie się prawa do wynagrodzenia i automatyczne przeniesienie do niego prawa na dysponenta rachunku. Wynika to z faktu, że przepisy kategorycznie zakazują tego rodzaju czynności. Nawet gdyby pracownik wydał taką dyspozycję, byłaby ona nieważna i niewiążąca dla pracodawcy.
Podstawa prawna:
- art. 80, art. 84, art. 86, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 208
- art. 61, art. 95 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 121; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 827
- art. 23, art. 27, art. 28 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy – j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 788; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1188