Odprawa pośmiertna - kiedy przysługuje
Odprawa pośmiertna przysługuje przy spełnieniu określonych w Kodeksie pracy warunków małżonkowi zmarłego pracownika oraz innym członkom rodziny, którzy mają prawo do otrzymania renty rodzinnej. Jest to możliwe wówczas, gdy śmierć pracownika nastąpiła w czasie trwania stosunku pracy lub po jego rozwiązaniu, w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby.
Wysokość odprawy
Wysokość odprawy nie jest stała, jak np. zasiłku pogrzebowego (4000 zł), lecz uzależniona jest od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi odpowiednio:
- jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
- trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
- sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
Okres zatrudnienia u danego pracodawcy to także wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, które łączą tego samego pracodawcę z tym samym pracownikiem. Nie mają przy tym znaczenia długości przerw pomiędzy nimi.
Do okresu zatrudnienia branego pod uwagę do obliczenia odprawy zalicza się pracownikowi również okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła w ramach przejęcia zakładu pracy oraz w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca to następca prawny w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.
Wysokość odprawy wylicza się jak wysokość ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Przy obliczaniu należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie oraz inne świadczenia ze stosunku pracy.
Polecamy również serwis: Rozliczanie wynagrodzeń
Podmioty uprawnione
Odprawa pośmiertna przysługuje członkom rodziny pracownika wymienionym w art. 93 § 4 Kodeksu pracy, czyli:
- małżonkowi,
- innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (małżonek nie musi spełniać tych warunków).
PRZYKŁAD
Pracownik zmarł w wypadku przy pracy. Pozostawił rodzinę: żonę oraz dwójkę dzieci: Antka w wieku 12 lat oraz Antoninę w wieku 29 lat. Prawa majątkowe, w tym odprawa pośmiertna, przechodzą tylko na wdowę i syna. Tosia z powodu wieku nie spełnia przesłanek do uzyskania renty rodzinnej, czyli zgodnie z art. 93 § 4 pkt 2 Kodeksu pracy nie otrzyma także odprawy pośmiertnej.
Wszystkim uprawnionym członkom rodziny świadczenie to przysługuje w równych częściach. Natomiast jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny, który jest uprawniony do odprawy pośmiertnej, otrzyma odprawę w wysokości połowy kwoty wyliczonej zgodnie ze stażem pracy zmarłego pracownika.
Ustaleniem grona osób uprawnionych do odprawy pośmiertnej zajmuje się pracodawca. Dokonuje tego na podstawie dokumentacji akt osobowych pracownika oraz innych dokumentów, które składają osoby zgłaszające się do wypłaty odprawy.
Zobacz również: Kiedy pracownikowi należy wypłacić odprawę
Odprawa pośmiertna - kiedy nie przysługuje
Odprawa pośmiertna nie zawsze jest wypłacana przez pracodawcę. Nie przysługuje wspomnianym członkom rodziny wówczas, gdy pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z przepisami Kodeksu pracy uzależniającymi jej wysokość od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. W przypadku wypłacenia odszkodowania w kwocie niższej od odprawy pośmiertnej, na pracodawcy ciąży obowiązek wyrównania rodzinie kwoty do wysokości odprawy pośmiertnej, czyli pracodawca płaci różnicę między tymi świadczeniami.
PRZYKŁAD
Pracownik nie stawił się w pracy z przyczyn nieusprawiedliwionych. Czy odprawa nie przysługuje, jeśli pracownik zmarł, będąc nieobecnym w pracy z przyczyn nieusprawiedliwionych? Odprawa przysługuje.
Okoliczności śmierci (np. popełnienie samobójstwa) i nieświadczenie pracy z jakiegokolwiek powodu nie mają znaczenia, jeśli śmierć pracownika nastąpiła w czasie trwania stosunku pracy lub po jego rozwiązaniu, w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. Zgodnie z powyższym przykładem śmierć pracownika nie musi mieć jakiegokolwiek związku z pracą, by pracodawca wypłacił odprawę pośmiertną. Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy również nie powoduje utraty prawa do otrzymania tego świadczenia.
Zadaj pytanie: Forum Kadry - ZUS i Płace
WAŻNE!
Roszczenia o wypłatę odprawy pośmiertnej ulegają przedawnieniu tak jak inne roszczenia ze stosunku pracy, czyli z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne, w tym wypadku będzie to data śmierci pracownika.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)