Przestój w pracy w związku z epidemią koronawirusa
Pracodawca zatrudniający pracowników ponosi ryzyko prowadzenia swojej działalności (przede wszystkim działalności gospodarczej). Jednocześnie na mocy art. 117 § 2 Kodeksu pracy pracownik nie ponosi ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka.
W praktyce oznacza to tyle, że za czas przestoju w zakładzie pracy wywołanego epidemią, pracownik nie wykonuje pracy, jednak zachowuje prawo do swojego wynagrodzenia. Po stronie pracodawcy powstaje w związku z tym ogromne obciążenie finansowe.
Pobierz bezpłatny ebook „WYNAGRODZENIA W CZASIE KRYZYSU”
Obniżenie wymiaru etatów lub przestój ekonomiczny
Na mocy art. 15g ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przewidziane są dwa rozwiązania, dzięki którym pracodawca może wnioskować o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników:
- obniżenie wymiaru etatów o maksymalnie 20% (czytaj artykuł: Obniżenie wynagrodzenia pracowników o maksymalnie 20% z powodu koronawirusa) lub
- obniżenie wynagrodzeń nie więcej niż o 50% w związku z przestojem ekonomicznym.
Przestój ekonomiczny - zasady
Art. 15g ww ustawy:
(…)
6. Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
7. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 6, jest dofinansowywane ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, o którym mowa w ust. 1, było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Obniżka wynagrodzenia
Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
W przypadku przestoju ekonomicznego maksymalna kwota na pracownika wyniesie 1 300,00 zł brutto (50% 2600 zł brutto) oraz składki na ubezpieczenie społeczne należne od pracodawcy od przyznanego świadczenia 233,09 zł (wysokość składki uzależniona jest od wysokości składki wypadkowej obowiązującej u danego pracodawcy: od 0,67% do 3,33%, podana wysokość składki dotyczy poziomu 1,67%, a więc wysokość przyznanej składki na ubezpieczenie społeczne należne od pracodawcy od przyznanego świadczenia może być różna).
Pracownik jest wynagradzany stałą stawką miesięczną wynoszącą 5000 zł brutto. Wynagrodzenie pracownika może być obniżone maksymalnie o 50%, tj. z 5000 zł do 2600 zł, (jednak do kwoty nie niższej aniżeli płaca minimalna (z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy)), przy czym pracodawca może otrzymać dofinansowanie w wysokości 1300 zł (50% wynagrodzenia) + składki ZUS w części finansowanej przez pracodawcę od tej kwoty (art. 15g ust. 2 „tarczy antykryzysowej”)
Warunki
Warunkiem dofinansowania w tym przypadku jest:
- objęcie przestojem ekonomicznym, czyli w związku np. z zatrzymaniem produkcji, brakiem zamówień, pracodawca nie ma możliwości zapewnienia pracownikom pracy, zatem pracownicy nie wykonują pracy jednak zachowują za ten czas prawo do wynagrodzenia,
- obniżenie wynagrodzeń maksymalnie o 50% jednak do kwoty nie niższej aniżeli płaca minimalna (z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy),
- spadek obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19,
- zawarcie porozumienia w sprawie obniżenia wysokości wynagrodzeń ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników,
- spełnienie kryteriów o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy z zastrzeżeniem, że przedsiębiorca nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.,
- wobec przedsiębiorcy nie mogą zachodzić przesłanki do ogłoszenia upadłości,
- minimalny okres prowadzenia działalności.
Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku, tj. w czwartym kwartale 2019 przeciętne wynagrodzenie wyniosło: 5198,58 zł; 5 198,58 zł x 300% = 15 595,74 zł brutto
Co oznacza spadek obrotów gospodarczych?
Sprawdź definicję spadku obrotów gospodarczych zgodnie ze specustawą >>>
Bez wypowiedzeń zmieniających i indywidualnych porozumień
Jak wskazano w Przewodniku Antykryzysowym dla Przedsiębiorców, "Przy ustalaniu warunków i trybu wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy nie stosuje się art. 42 § 1–3 Kodeksu pracy, czyli przepisów dotyczących zmiany warunków zatrudnienia w trybie wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Oznacza to, że pracodawca nie będzie musiał składać pracownikom tzw. wypowiedzeń zmieniających, ani zawierać z nimi dodatkowych indywidualnych porozumień w celu wdrożenia uzgodnionych rozwiązań."
Okres dofinansowania
Ponadto wspomniane dofinansowanie obejmuje maksymalnie 3-miesięczne wynagrodzenie pracowników oraz opłaty składek na ubezpieczenia społeczne.
Dokumenty do wniosku o dofinansowanie
Dokumenty do wniosku wynikają z przepisów ustawy oraz przepisów wykonawczych do ustawy i są to dokumenty:
- kopia porozumienia,
- wykaz pracowników uprawnionych do świadczeń,
- kopia pełnomocnictwa (o ile dotyczy).
Oświadczenia przedsiębiorcy
Ponadto przedsiębiorca składa oświadczenia o:
- posiadaniu statusu przedsiębiorcy,
- wystąpieniu spadku obrotów gospodarczych,
- braku przesłanek do ogłoszenia upadłości,
- niezaleganiu w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, FGŚP lub FP do końca III kwartału 2019 r.,
- nieubieganiu się i rezygnacji z ubiegania się o pomoc w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłaty na rzecz ochrony miejsc pracy,
- skorzystaniu ze zwolnień w opłacaniu składek na ZUS, o których mowa w ustawie COVID-19,
- odprowadzaniu składek na ubezpieczenie społeczne od wynagrodzeń pracowników ujętych w wykazie pracowników dołączonym do Wniosku.
Gdzie złożyć wniosek?
Wniosek należy złożyć w Wojewódzkim Urzędzie Pracy, właściwym dla siedziby pracodawcy. Wniosek będzie można złożyć do WUP w formie papierowej lub elektronicznej za pomocą portalu praca.gov.pl
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 374)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1040)