Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych przeznaczony jest na finansowanie działalności socjalnej, różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej czy opieki nad dziećmi. Kto jest uprawniony do tych świadczeń i kiedy możemy z nich skorzystać?
Świadczenia socjalne są finansowane ze środków, które pracodawca zbiera na rachunku, utworzonym specjalnie w tym celu. Wsparcie nie jest przyznawane z woli pracodawcy. Zainteresowany pracownik musi zawnioskować o konkretne świadczenie, a jeśli wymaga tego wewnętrzny regulamin, poprzeć swoje roszczenie odpowiednimi dokumentami.
Polecamy: Seria poradników z prawa pracy
Czym jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych?
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzą pracodawcy, którzy według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, zatrudniają co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Pracodawcy zatrudniający co najmniej 20, ale mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, mogą tworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na wniosek zakładowej organizacji związkowej lub wypłacać swoim pracownikom świadczenia urlopowe. Jednostki budżetowe i samorządowe zakładów budżetowych tworzą fundusz świadczeń socjalnych bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.
Kto może skorzystać z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych?
Do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych uprawnieni są:
- pracownicy danego zakładu pracy oraz ich rodziny,
- emeryci i renciści – byli pracownicy wraz ze swoimi rodzinami,
- inne osoby uprawnione przez pracodawcę do korzystania z funduszu.
Podstawowym warunkiem skorzystania ze świadczeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest posiadanie statusu pracownika w oparciu o umowę o pracę. Pracodawca przeznacza określone środki adekwatnie do statusu materialnego danego pracownika. Sytuacja materialna ma znaczenie zarówno przy ustalaniu wysokości wsparcia, jak i jego rodzaju. Pracodawca nie może uzależniać prawa do skorzystania ze świadczeń socjalnych od stażu pracy lub swojej oceny pracy wnioskującego pracownika. Wszelkie kwestie, w tym szczegółowe zasady podziału oraz zasady przeznaczania środków, powinny zostać zapisane w wewnętrznym regulaminie danego zakładu pracy zgodnie z art. 27 ust. 1 lub 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych.
Wysokość odpisu
Pracodawca realizuje założenia regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych poprzez dokonanie stosownego odpisu na fundusz, naliczany na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych. Wysokość odpisu podstawowego wynosi na jednego zatrudnionego 37,5%. Podstawę wymiaru stanowi krajowe przeciętne wynagrodzenie miesięczne w poprzednim roku, bądź w jego drugim półroczu, w zależności, które okaże się wyższe.
Pracodawca może zwiększyć wysokość odpisu podstawowego o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na:
- każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności,
- każdego emeryta i rencistę uprawnionego do opieki socjalnej.
Rodzaje świadczeń socjalnych
Usługi świadczone przez zakładowy fundusz świadczeń socjalnych obejmują:
- różne formy wypoczynku dla pracowników i ich dzieci (np. wczasy, kolonie, obozy, zimowiska, wycieczki),
- działalność kulturalno-oświatową (np. zakup biletów na koncerty, do kina, teatru, opery, organizowanie imprez kulturalnych w zakładzie pracy),
- działalność sportowo-rekreacyjną (np. karnety na basen, siłownię, organizowanie zawodów sportowych i gier, w których biorą udział pracownicy i ich rodziny, zakup sprzętu oraz wyposażenie sali gimnastycznej czy siłowni w firmie),
- opiekę nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowaną przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
- udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej (np. zapomogi, pomoc w razie zdarzeń losowych, bony towarowe, paczki dla dzieci),
- zwrotną lub bezzwrotną pomoc na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową (np. na budowę, remont, modernizację mieszkania, zakup mieszkania).
Świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą podnosić atrakcyjność zatrudnienia w danym zakładzie pracy oraz w ciekawy sposób uzupełniać wynagrodzenia pracowników.
Źródło:
Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2191).
www.pip.gov.pl
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 167 z późn. zm.).