SN: Jak ustalić sprawiedliwą pensję dla pracowników ze stażem 6 lat, 15 lat i 10 lat?

opracował tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
SN: Jak ustalić sprawiedliwą pensję dla pracowników ze stażem 6 lat, 15 lat i 10 lat? / Shutterstock

Staż pracy, to źródło konfliktów w firmach. Pracownik ma 6 lat stażu pracy i zarabia miesięcznie 1000 zł mniej od starszego pracownika (15 lat stażu). Ale obaj wykonują te same czynności. Jest tu dyskryminacja, czy nie? Albo odwrotna sytuacja. Pracownik ma staż pracy o np. 8 lat więcej od kolegów (na tym samym stanowisku pracy). Ale zarabia tyle samo co oni. Co zrobi sąd z pozwami pracowników domagających się wyrównania pensji?

Sąd sięgnie do wyroku SN z 14 marca 2019 r. (sygn. akt II PK 310/17) i potraktuje go jako punkt odniesienia, a wyrok zależy od tego, czy pracownik z dłuższym stażem (na takim samym stanowisku) ma wyższą produktywność od pracownika z niższym stażem. Kombinacja tych dwóch elementów:

Autopromocja
  1. wyższa produktywność
  2. dłuższy staż pracy

- uzasadnia zróżnicowanie wynagrodzeń. 

Jeżeli jednak pracownik z dłuższym stażem nie ma wyższej efektywności w pracy, lepszych wyników, to wynika z tego domniemanie, że dłuższy staż nie ma znaczenia praktycznego dla świadczenia pracy.

W przypadku korzystnego dla pracownika wyroku, który nakaże pracodawcy wypłacić odszkodowanie będzie także uwzględnione wynagrodzenie urlopowe

Poniżej przykład, kiedy takiego zróżnicowania nie ma i dlatego należy podnieść pracownikowi pensję z 2060 zł (to stawki z 2014 r.) do 2900 zł. Pracownik z 2060 zł robi to samo co pracownicy z 2090 zł. Więc powinni zarabiać tyle samo

Przykład

Firma ochroniarska pracownicom "porównywalnym" płaciła od dnia 1 października 2009 r. do dnia 31 sierpnia 2014 r. kwotę wynagrodzenia zasadniczego na poziomie od 2.500 do 2.900 zł, a pracownik, który poszedł do sądu w tym samym okresie otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2.060 zł. Sąd Okręgowy (a potem SN) zasądzili 29 190 zł. Ponieważ pracownik zmarł w trakcie procesu, pieniądze otrzymali spadkobiercy.

SN: 8 lat stażu pracy więcej od koleżanki albo kolegi nie uzasadnia, że masz zarabiać 1000 zł więcej. Chyba, że wytwarzasz więcej

Dlaczego tak? Bo SN przyznał, że doświadczenie zawodowe stanowiące efekt długotrwałego wykonywania określonych obowiązków pracowniczych może wpływać na wysokość wynagrodzenia konkretnych pracowników. Ale tylko wtedy, gdy przekłada się na różny sposób wykonywania przez nich pracy. W przykładzie pracownicy z trochę większym stażem pracy mieli 2900 zł (pamiętajmy, że to stawki sprzed przeszło 10 lat), a pracownik dyskryminowany 2060 zł.

SN wskazał:

1) Należy sprawdzić, czy dłuższy staż pracy przekłada się na ilość i jakość pracy świadczonej przez pracowników z takim stażem. I w przykładzie się nie przekłada więc pensja 2060 zł nie jest sprawiedliwa wobec pensji 2900 zł.

2) Zakres zadań wszystkich pracowników ochrony, bez względu na to, czy w poprzednim okresie wykonywali oni pracę na stanowisku konwojenta, czy też konwojenta-wartownika, był identyczny. Wszyscy ci pracownicy wykonywali też takie same obowiązki. 

3) Posiadane  dłuższe doświadczenie zawodowe – stanowiące wyłącznie efekt dłuższego stażu pracy w ochronie i nieprzekładające się na ilość i jakość świadczonej pracy – nie miało znaczenia jako okoliczność uzasadniająca dozwolone zróżnicowanie w zakresie wysokości wynagrodzenia. 

Należało więc podnieść pensję 2060 do przedziału 2500-2900 zł

SN: Przykład dla sytuacji różnicy w stażu pracy i doświadczeniu pracowników

SN wyróżnił dwie sytuacje:

Sytuacja 1) Zgodna z prawem różnica pensji dwóch pracowników z uwagi na różnice w stażu między nimi (np. 10 lat różnicy stażu i różnica 1000 zł pensji netto).

SN: Usprawiedliwiona różnica pensji w zakresie ich wysokości (która nie narusza ustanowionej w art. 112 k.p. zasady równych praw w zatrudnieniu), będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy konkretni pracownicy w związku z posiadaniem większego doświadczenia zawodowego niejednakowo wypełniają takie same obowiązki, co przekłada się na większą ilość oraz lepszą jakość wykonywanej przez nich pracy.

Przykład

 

Między pracownikami jest 8 lat różnicy w stażu. Zajmują zbliżone stanowisko. Ale bardziej doświadczony pracownik sprzedaje większą ilość produktów. Jego zarobki o 1000 zł wyższe są uzasadnione i zgodne z prawem.

Sytuacja 2) Niezgodna z prawem różnica pensji dwóch pracowników z uwagi na różnice w stażu między nimi (np. 10 lat różnicy stażu i różnica 1000 zł pensji netto).

SN: Jeśli natomiast efekt wykonywania takiej samej pracy przez porównywanych pracowników, mimo posiadania przez część z nich większego doświadczenia zawodowego, jest taki sam, to występujące pomiędzy nimi różnice w wynagrodzeniu naruszają zasadę równych praw w zatrudnieniu.

Przykład

Między pracownikami jest 8 lat różnicy w stażu. Zajmują zbliżone stanowisko. Ale bardziej doświadczony pracownik sprzedaje tyle samo produktów. Jego zarobki o 1000 zł wyższe od kolegów nie są uzasadnione stażem pracy i są niezgodne z prawem o dyskryminacji.

Kadry
Trzynasta emerytura po waloryzacji 2025. Kiedy będzie wypłacana trzynasta emerytura? Oto jakie kwoty seniorzy dostaną po podwyżce
14 mar 2025

Zbliża się termin wypłaty trzynastej emerytury przez ZUS. Po waloryzacji emerytur znana jest już dokładna kwota dodatkowego świadczenia, które otrzymają seniorzy. Ustalono również konkretne terminy wypłat. Oto szczegóły.

Nowe przepisy: służby mundurowe także z pełnopłatnym uzupełniającym urlopem macierzyńskim
14 mar 2025

Nowy, pełnopłatny uzupełniający urlop macierzyński wchodzi w życie 19 marca 2025 r. Będzie przysługiwał także służbom mundurowym. Jakie nowe przepisy prawne dotyczące funkcjonariuszy zaczynają funkcjonować już za kilka dni?

Co przysługuje choremu na cukrzycę w pracy?
14 mar 2025

Efektywne życie i praca przy chorobie cukrzycy są możliwe. Niekiedy nie jest to łatwe ale nie niewykonalne. Zadajemy pytania: jakie przywileje ma cukrzyk? Czy cukrzyk ma dodatkowy urlop? Co przysługuje choremu na cukrzycę w pracy? Co daje cukrzykowi orzeczenie o niepełnosprawności?

W 2025 r. zatrudnianie cudzoziemców może pracodawcę słono kosztować [od 1000 zł do 50 000 zł]: jeśli nie dostosują się do nowych przepisów
14 mar 2025

W ostatnim czasie dużo mówi i pisze się o zmianach w systemie alimentów, proponuje się np. alimenty zryczałtowane: do 300 zł, 450 zł, 600 zł w zależności od wieku dziecka. Dobrze byłoby, aby móc z czego opłacać alimenty. Tu w grę wchodzi prawo pracy. Trzeba wiedzieć, że przy okazji wprowadzania ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce, wprowadzone zostaną, nowe wyższe kary dla pracodawców za niezgodne z prawem zatrudnianie dłużników alimentacyjnych. Już spieszymy z wyjaśnieniami.

Senat zaakceptował ustawę o powierzaniu pracy cudzoziemcom, ale wprowadził poprawki. Czy będą wyższe kary dla pracodawców?
14 mar 2025

Senatorowie wnieśli poprawki do ustawy w sprawie powierzania pracy cudzoziemcom. Zmiany dotyczą m.in. przepisów Kodeksu pracy o karach dla pracodawców naruszających prawo pracy. Rzecznik MŚP jest zadowolona z decyzji Senatu.

Sąd: Pracodawca przyznaje 2 dni urlopu ponad 26 dni. Pracodawca chce odebrać te dwa dni
14 mar 2025

Kodeks pracy nie zawiera przepisów, które przewidują możliwość zwrotu przez pracownika dni urlopu wykorzystanych ponad przysługujący mu wymiar.

Niepostrzeżenie zmienią Kodeks Pracy? Raczej nie bo Senat skreśla wrzutkę zmian w KP. Dla pracodawcy aż 60 000 zł grzywny albo kara ograniczenia wolności? Zobaczymy. Ustawa wraca do Sejmu
13 mar 2025

To duże zaskoczenie! Przy okazji uchwalania ustawy z dnia 21 lutego 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w Kodeksie Pracy może wejdą ogromne zmiany. Dotyczą one kar dla pracodawców. Ale czy grzywny będą znacznie podwyższone - nie wiadomo, bo ustawa wraca do Sejmu a Senat skreśla art. 87 ustawy.

O 1046,76 zł wyższe wynagrodzenie dla tej grupy pracowników od 1 lipca 2025 r. Ten wzrost nie jest związany ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia
14 mar 2025

Jak wiadomo w od stycznia danego roku ulega podwyżce minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa. Z kolei od marca ma miejsce waloryzacji emerytur, rent i dodatków z nimi związanych, a od lipca 2025 r. ulegną podwyżki wynagrodzeń pewnej, szerokiej grupy zawodowej. Niektórzy mogą liczyć nawet na wynagrodzenie wyższe o 1046,76 zł. Co ciekawe ten wzrost nie jest związany ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, a ze wzrostem wynagrodzenia przeciętnego.

4 wytyczne SN: odróżnienie umowy zlecenia od umowy o pracę
13 mar 2025

Umowa zlecenia czy o umowa pracę? Podpowiadamy 4 istotne tezy i wytyczne Sądu Najwyższego. Te wnioski SN są naprawdę dużą podpowiedzią dla pracodawców, zleceniobiorców, pracowników i zleceniodawców, co do tego jakimi kryteriami i cechami się kierować przy prawidłowym wyborze podstawy prawnej zatrudnienia.

Pracownicy nagle odchodzą z pracy. Alarmujące dane z rynku pracy
13 mar 2025

Dlaczego pracownicy nagle odchodzą z pracy? Zjawisko to ma już swoją nazwę. Dane z rynku pracy są alarmujące. O co chodzi pracownikom z pokolenia Z? Co mogą zrobić pracodawcy?

pokaż więcej
Proszę czekać...