Czy świadczenia zostaną przywrócone?
Czytelniczka, która otrzymywała od kwietnia 2011 r. świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawną matkę, straciła do niego prawo od 1 lipca ubiegłego roku. Słyszała, że Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok stwierdzający, że odebranie jej pomocy było bezprawne. Czy dzięki temu odzyska prawo do świadczenia pielęgnacyjnego?
TAK
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zaskarżone przez rzecznika praw obywatelskich przepisy ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1548) były niezgodnie z konstytucją. Przewidywały one wygaśnięcie z mocy prawa od 1 lipca ubiegłego roku wszystkich decyzji dotyczących przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, które zostały wydane do 31 grudnia 2012 r. Aby osoby te mogły kontynuować otrzymywanie pomocy, musiały ponownie złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne, przy czym jego uzyskanie zostało uzależnione od restrykcyjniejszych niż do tej pory zasad, lub o specjalny zasiłek opiekuńczy. Ten drugi okazał się równie trudny do uzyskania. Sędziowie uznali, że odebranie opiekunom wsparcia naruszyło konstytucyjne zasady ochrony praw nabytych oraz zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Polecamy również: Będą zmiany w świadczeniach pielęgnacyjnych
Czy po wyroku można się domagać zaległych pieniędzy?
Pani Barbara od ponad pół roku nie otrzymuje świadczenia pielęgnacyjnego. Po tym jak TK orzekł, że zabranie świadczeń opiekunom naruszyło ustawę zasadniczą, postanowiła złożyć wniosek o wypłacenie jej zaległej pomocy. Czy może w ten sposób odzyskać należne jej wsparcie?
NIE
Wyrok TK nie daje podstaw do dochodzenia roszczeń z tytułu niewypłacanych od 1 lipca 2013 r. świadczeń. Jest to związane z tym, że wspomniany art. 11 ust. 1 i 3 ustawy nowelizującej zawierał przepisy przejściowe, które przewidywały wygaśnięcie prawa do wsparcia z mocy ustawy. Opiekun nie otrzymał w związku z tym zdarzeniem żadnej decyzji, a jedynie pisemną informację z gminy, że po 30 czerwca ubiegłego roku świadczenia nie będą mu już wypłacane i może się starać o pomoc, ale już na obowiązujących w tym momencie nowych zasadach jej uzyskania. To oznacza, że w takiej sytuacji nie jest możliwe złożenie wniosku w trybie art. 145a ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267). Zgodnie z nim osoba może żądać wznowienia postępowania, gdy TK orzekł o niezgodności z konstytucją ustawy, na podstawie której została wydana decyzja. Ma na to czas w ciągu miesiąca od wejścia w życie orzeczenia. Natomiast do przywrócenia opiekunom świadczeń konieczna jest kolejna nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych, do której uchwalenia został Sejm zobowiązany w uzasadnieniu do wyroku.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
Podstawa prawna:
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego (K 27/13) z 5 grudnia 2013 r. (Dz.U. poz. 1557).
Cały artykuł znajdziesz w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej. Sprawdź