Od kiedy nowy pracownik nabywa prawo do świadczeń chorobowych

Pracownica za okres niezdolności do pracy z powodu choroby przypadającej od 15 października 2012 r. ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego od 31 października 2012 r. Jeżeli niezdolność do pracy pracownicy potrwa dłużej i będzie wliczana do jednego okresu zasiłkowego, to okres ten zakończy się 30 kwietnia 2013 r. Jeżeli okaże się, że pracownica jest w ciąży (lub choruje na gruźlicę), wówczas okres zasiłkowy jest dłuższy i wynosi 270 dni. W przypadku Państwa pracownicy okres zasiłkowy zakończy się 27 lipca 2013 r.

Wynagrodzenie za czas choroby oraz zasiłek chorobowy finansowany z ubezpieczenia chorobowego przysługują ubezpieczonemu po upływie okresu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Jest to tzw. okres wyczekiwania. Długość tego okresu jest uzależniona od tego, czy ubezpieczony podlega ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo czy dobrowolnie.

Jeżeli ubezpieczony podlega ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo, wówczas nabywa prawo do świadczenia chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia. Natomiast gdy podlega temu ubezpieczeniu dobrowolnie, prawo do świadczenia chorobowego nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (art. 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

WAŻNE!

Pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego od 31. dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Do okresu wyczekiwania wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Ponadto do okresu ubezpieczenia chorobowego na podanych wyżej zasadach wlicza się także okres poprzedniego podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Okres wyczekiwania dotyczy zarówno zasiłku chorobowego, jak i wynagrodzenia chorobowego. Dopiero po jego upływie ubezpieczony uzyskuje prawo najpierw do 33 dni wynagrodzenia za czas choroby (14 dni w przypadku osób po 50. roku życia), a następnie do zasiłku chorobowego. Jeżeli pracownik zachoruje w okresie wyczekiwania, to przy ustalaniu prawa do świadczeń okres takiej niezdolności do pracy jest traktowany na równi z okresem ubezpieczenia chorobowego.

Spółka z o.o. zatrudniła od 17 września 2 pracowników. Żaden z nich nie posiada okresu wyczekiwania na świadczenia chorobowe. Jeden z nowo zatrudnionych pracowników już w 3. dniu pracy przedstawił pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres od 19 do 21 września. Mimo że w tych dniach nie miał prawa do wynagrodzenia chorobowego (pracodawca, na podstawie przedstawionego zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA, uznał te dni za nieobecność niepłatną usprawiedliwioną), okres niezdolności do pracy wlicza się do 30 dni, które są wymagane do uzyskania przez tego pracownika prawa do świadczeń chorobowych. Obydwaj nowi pracownicy – zarówno ten, który przepracował cały okres wyczekiwania, jak i ten, który w tym okresie był niezdolny do pracy – nabywają prawo do świadczeń chorobowych od 17 października 2012 r.

W niektórych sytuacjach prawo do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego ubezpieczony może nabyć bez okresu wyczekiwania, tj. od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Prawo to przysługuje:

• absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
• jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
• ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy, co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego
• posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Bez okresu wyczekiwania ubezpieczonemu przysługuje również zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. W takim przypadku ubezpieczonemu nie przysługuje wynagrodzenia za czas choroby, ale zasiłek – od pierwszego dnia niezdolności do pracy.

WAŻNE!

Pracownikowi, który przez co najmniej 10 lat podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu, świadczenia chorobowe przysługują bez okresu wyczekiwania.

Z Państwa pytania wynika, że pracownica nie nabyła jeszcze prawa do świadczeń przez uzyskanie wymaganego przepisami okresu wyczekiwania. Jeżeli zatem nie zalicza się do żadnej z grup osób ubezpieczonych, którym prawo to przysługuje bez wyczekiwania, to od 31 października br. ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego. W sytuacji gdy w tym roku kalendarzowym wykorzystała już przysługujące jej 33 dni (lub 14 dni) zwolnienia lekarskiego, pracownicy należny jest zasiłek chorobowy. Jeśli pracownica nie otrzymała w tym roku wynagrodzenia za czas choroby albo nie wykorzystała całego okresu wypłaty wynagrodzenia za czas choroby, przysługuje jej wynagrodzenie chorobowe.

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy, nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni (art. 8 ustawy zasiłkowej). Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających w okresie wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia za czas choroby, a także w okresie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego oraz w czasie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, za które nie przysługuje wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy.

Pracownica została zatrudniona 10 września 2012 r. Od 1 do 12 października br. była niezdolna do pracy z powodu choroby. Jest to jej pierwsza praca, dlatego nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego po okresie 30 dni wyczekiwania, tj. od 10 października br. Ponieważ okres niezdolności do pracy przypadający w okresie wyczekiwania nie jest wliczany do okresu zasiłkowego, pracownicy do okresu zasiłkowego zaliczymy tylko 3 dni – od 10 do 12 października br. z orzeczonego w tym zwolnieniu lekarskim okresu niezdolności do pracy.

Podstawa prawna:

• art. 92 § 1 pkt 1 oraz § 4–5 Kodeksu pracy,
• art. 4, art. 8, art. 9 ust. 3, art. 12 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.).