Z dniem 1 stycznia 2010 r. wchodzi w życie część przepisów ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych . Przepisy tej ustawy regulują zasady i tryb opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. Za okres od 1 stycznia 2010 r. na zakładach pracy będzie spoczywał obowiązek opłacania nowego rodzaju składki, tj. składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP). Składka na ten Fundusz będzie opłacana w wysokości 1,5% podstawy wymiaru za każdego pracownika, bez względu na jego wymiar czasu pracy.
Pracownik ten będzie musiał spełniać 2 warunki:
- być urodzony po 31 grudnia 1948 r.,
- wykonywać pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy.
Obecnie wydawane są wykonawcze akty prawne (rozporządzenia), umożliwiające realizację składkowej części przepisów tej ustawy. Rada Ministrów rozporządzeniem z 25 sierpnia 2009 r. zmieniła swoje rozporządzenie z 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Zmiany w rozliczaniu składek
Od 1 stycznia 2010 r. płatnik składek w deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA) zawierającej informacje o należnych składkach na fundusze, na które składki pobiera ZUS, będzie rozliczał niżej wymienione składki na:
- ubezpieczenia społeczne, tj. emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe,
- Fundusz Emerytur Pomostowych,
- ubezpieczenie zdrowotne,
- Fundusz Pracy,
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Zgodnie ze znowelizowanym przepisem § 6 ust. 1 rozporządzenia z 25 sierpnia 2009 r. płatnik składek będzie od 1 stycznia 2010 r. dokonywał wpłat na:
- ubezpieczenia społeczne w wysokości stanowiącej różnicę między wykazaną w deklaracji rozliczeniowej lub deklaracji rozliczeniowej korygującej kwotą należnych składek za dany miesiąc kalendarzowy a kwotą wypłaconych zasiłków, świadczeń rodzinnych oraz przysługującego płatnikowi składek wynagrodzenia za wykonywanie zadań związanych z ustalaniem prawa do świadczeń i ich wysokości oraz wypłatą świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
- Fundusz Emerytur Pomostowych w wysokości wykazanej w deklaracji rozliczeniowej lub w deklaracji rozliczeniowej korygującej kwoty należnych do zapłaty składek, określonej w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy,
- ubezpieczenie zdrowotne w wysokości wykazanej w deklaracji lub w deklaracji korygującej kwoty należnych do zapłaty składek za dany miesiąc kalendarzowy,
- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości wykazanej w deklaracji lub w deklaracji rozliczeniowej korygującej kwoty należnych do zapłaty składek, określonej w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy.
Od 1 stycznia 2010 r. nowe brzmienie uzyskuje także przepis § 6 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 r. Zgodnie z nim „wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, na Fundusz Emerytur Pomostowych, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, dokonane przez płatnika składek po terminie określonym w ustawie, powinny również obejmować odsetki za zwłokę”.
Ewidencjonowanie składek na poszczególne fundusze
Od 1 stycznia 2010 r., jeżeli płatnik składek dokona w obowiązującym terminie wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, na Fundusz Emerytur Pomostowych, na ubezpieczenie zdrowotne lub na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nieoznaczonej co do okresu, wpłatę tę zalicza się w pierwszej kolejności na pokrycie należności z danego tytułu, poczynając od należności o najwcześniejszym terminie płatności, z zachowaniem – w ramach wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne – pierwszeństwa zaspokojenia należności funduszu emerytalnego i otwartych funduszy emerytalnych.
Przepisy § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 r. regulują sytuację, gdy wpłata składek na ubezpieczenia społeczne jest wyższa niż kwota należnych składek z tego tytułu. I tak, jeżeli wpłata składek na ubezpieczenia społeczne jest wyższa niż kwota należnych z tego tytułu składek, wynikająca z rozliczenia dokonanego w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy, nadwyżkę pozostałą po pokryciu należnych składek na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc kalendarzowy zalicza się proporcjonalnie na pokrycie zaległych należności funduszu emerytalnego i otwartych funduszy emerytalnych, począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Z kwoty pozostałej po tym rozliczeniu pokrywa się proporcjonalnie należności funduszu rentowego, funduszu chorobowego i funduszu wypadkowego, począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Dopiero w dalszej kolejności – od 1 stycznia 2010 r. – należności z tytułu składek na Fundusz Emerytur Pomostowych będzie się pokrywało z kwoty, która ewentualnie pozostała po rozliczeniu należności funduszu rentowego, funduszu chorobowego i funduszu wypadkowego, począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Na samym końcu tych rozliczeń – tak jak i obecnie – pozostaną należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, które zostaną rozliczone w ostatniej kolejności.
Podstawa prawna:
- ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (DzU nr 237, poz. 1656),
- rozporządzenie Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 78, poz. 465 ze zm.),
- rozporządzenie Rady Ministrów z 25 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 144, poz. 1181).