Mikroprzedsiębiorca może nie uruchomić Pracowniczego Planu Kapitałowego, o ile wszystkie zatrudnione przez niego osoby zadeklarowały, że nie chcą dokonywać wpłat do PPK. Zwolnienie z uruchomienia PPK nie ma zastosowania, jeśli choćby jedna z tych przesłanek nie jest spełniona. Po zakończeniu roku obrotowego konieczna jest także weryfikacja, czy przedsiębiorca ma nadal status mikroprzedsiębiorcy.
- Co zrobić, gdy osoba zatrudniona zmieni decyzję w sprawie PPK
- PPK a utrata statusu mikroprzesiębiorcy
Podmiot zatrudniający ma obowiązek zawrzeć umowę o zarządzanie PPK, choćby żadna z osób, które zatrudnia, nie chciała zostać uczestnikiem tego programu. Wyjątek przewidziano dla mikroprzedsiębiorcy. Jeżeli wszystkie osoby zatrudnione w takim podmiocie zadeklarowały mu niedokonywanie wpłat do PPK, mikroprzedsiębiorca nie zawiera umowy o zarządzanie PPK.
Należy przy tym pamiętać, że „osobami zatrudnionymi” w rozumieniu ustawy o PPK są nie tylko pracownicy (z wyjątkiem m.in. młodocianych). Jeżeli mikroprzedsiębiorca zatrudnia np. zleceniobiorcę, podlegającego z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, których chce zostać uczestnikiem PPK, to mikroprzedsiębiorca musi uruchomić ten program. Istotny jest także wiek osób zatrudnionych. Osoby, które osiągnęły 55 rok życia, ale nie mają jeszcze 70 lat, są „zapisywane” do PPK tylko na swój wniosek. Jeżeli nie chcą zostać uczestnikami PPK, nie składają deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK – wystarczy, że nie złożą wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK.
Mikroprzedsiębiorca zatrudnia 2 pracowników (w wieku 30 i 45 lat) oraz zleceniobiorcę (w wieku 58 lat), który podlega z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Obaj pracownicy złożyli mikroprzedsiębiorcy deklarację o rezygnację z dokonywania wpłat do PPK. Zleceniobiorca także jest osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK, ale w jego przypadku – z uwagi na wiek – jeżeli nie chce zostać uczestnikiem PPK, nie jest potrzebna deklaracja o rezygnacji. Zleceniobiorca nie złożył mikroprzedsiębiorcy wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK. W tej sytuacji mikroprzedsiębiorca nie zawarł umowy o zarządzanie PPK.
Co zrobić, gdy osoba zatrudniona zmieni decyzję w sprawie PPK
Oczywiście osoba zatrudniona u mikroprzedsiębiorcy może zmienić zdanie w sprawie uczestnictwa w PPK, co spowoduje, że mikroprzedsiębiorca będzie musiał uruchomić ten program. Taki obowiązek będzie ciążyć na nim także w przypadku, gdy zatrudni nową osobę zatrudnioną, chcącą zostać uczestnikiem PPK.
W takiej sytuacji, przy ustalaniu terminów na zawarcie przez mikroprzedsiębiorcę umowy o zarządzanie PPK oraz umowy o prowadzenie PPK stosuje się odpowiednio przepisy art. 8 ust. 1 oraz art. 16 ustawy o PPK. Oznacza to np., że jeżeli osoba zatrudniona, która wcześniej złożyła deklarację o rezygnacji, złoży mikroprzedsiębiorcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, to ten dzień trzeba będzie uznać za pierwszy dzień, od którego należy liczyć termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK, czyli do 10 dnia miesiąca następującego po upływie 90 dni. Umowę o zarządzanie PPK mikroprzedsiębiorca będzie musiał zawrzeć nie później niż na 10 dni roboczych przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK.
Mikroprzedsiębiorca, któremu wszystkie osoby zatrudnione zadeklarowały niedokonywanie wpłat do PPK, nie zawarł umowy o zarządzanie PPK. W dniu 2 stycznia 2024 r. jeden z jego pracowników zmienił zdanie. Pracownik ten (w wieku 30 lat) złożył pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK (gdyby był w wieku 55+ powinien złożyć wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK). W takim przypadku, mikroprzedsiębiorca ma czas na zawarcie umowy o prowadzenie PPK – w imieniu i na rzecz tego pracownika – do 10 kwietnia 2024 r., a umowy o zarządzanie PPK do 26 marca 2024 r. Wybór instytucji finansowej, z którą mikroprzedsiębiorca zawrze umowę o zarządzanie PPK, powinien zostać dokonany zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie o PPK – m.in. w porozumieniu z reprezentacją wszystkich osób zatrudnionych u tego mikroprzedsiębiorcy (nie działa u niego zakładowa organizacja związkowa), a nie tylko z pracownikiem, który chce zostać uczestnikiem PPK.
PPK a utrata statusu mikroprzesiębiorcy
To, czy dany przedsiębiorca ma status mikroprzedsiębiorcy, ustala się zgodnie z przepisami ustawy – Prawo przedsiębiorców.
Mikroprzedsiębiorcą jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty, nie uwzględniając pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich, urlopach opiekuńczych i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Wyrażone w euro wielkości przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.
Jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie określa się na podstawie danych za ostatni okres udokumentowany przez przedsiębiorcę.
Rokiem obrotowym spółki jest rok kalendarzowy. Na początku 2024 roku należy sprawdzić, czy spółka nadal ma status mikroprzedsiębiorcy. Bierze się przy tym pod uwagę dwa ostatnie lata obrotowe (dla zachowania statusu mikroprzedsiębiorcy wystarczy, że spółka spełniała wymagania określone w ustawie – Prawo przedsiębiorcy w jednym z tych lat). Spółka ma radę nadzorczą, której członkowie są wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji. Są oni „osobami zatrudnionymi” w rozumieniu ustawy o PPK, ale nie są pracownikami, w związku z czym nie uwzględnia się ich przy obliczaniu średniorocznego zatrudnienia w celu ustalenia, czy spółka ma status mikroprzedsiębiorcy.
W przypadku, gdy przedsiębiorca ustali, że nie ma już statusu mikroprzedsiębiorcy, ma obowiązek zawrzeć umowę o zarządzanie PPK, choćby żadna z jego osób zatrudnionych nie chciała zostać uczestnikiem tego programu.
Od 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorca nie ma już statusu mikroprzedsiębiorcy. Deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, złożone mu przez osoby zatrudnione, nadal są skuteczne, w związku z czym przedsiębiorca nie zawrze dla żadnej z tych osób umowy o prowadzenie PPK. Przedsiębiorca musi jednak zawrzeć umowę o zarządzanie PPK. Ma na to czas do 26 marca 2024 r.
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.htm.