Kto ma prawo do renty rodzinnej? Co z rentą rodzinną w 2024 i 2025? Czy renta rodzinna jest waloryzowana? Ile wynosi limit dorabiana do renty rodzinnej od czerwca 2024? Kiedy ZUS zawiesi albo zmniejszy rentę rodzinną?
- Waloryzacja emerytur i rent w 2025
- Mniejsze podwyżki emerytur i rent w 2025 - prawdopodobnie tak
- Co z rentą rodzinną w 2024 i 2025?
- Waloryzacja renty rodzinnej 2025
- Ile wynosi renta rodzinna w 2024?
- Kto ma prawo do renty rodzinnej?
- Kto jest uprawniony do renty rodzinnej?
- Od czerwca 2024 do końca sierpnia 2024 nowe limity dorabiania do renty rodzinnej
- Jaka jest wysokość renty rodzinnej w 2024 i 2025?
- Od kiedy i jak wypłaca się rentę rodzinną?
- Czy renta rodzinna może być zawieszona albo zmniejszona?
- Kiedy przysługuje dodatek dla sieroty zupełnej?
Waloryzacja emerytur i rent w 2025
Według stanu na dzień 13 czerwca 2024 r., zgodnie z doniesieniami Centrum Informacyjnego Rządu, Rząd prognozuje, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. wyniesie nie mniej niż 106,78 proc. Co to oznacza w praktyce? Ponowny wzrost świadczeń o co najmniej 6,78 proc. Według wstępnych rządowych założeń taki koszt waloryzacji wyniesie ok. 28,1 mld złotych.
Mniejsze podwyżki emerytur i rent w 2025 - prawdopodobnie tak
Mając na uwadze powyższe, tj. wskaźnik waloryzacji na poziomie 106,78 proc. z dużym prawdopodobieństwem można domniemywać, ze podwyżki emerytur i rent będą niższe niż się spodziewano, bo przecież w marcu 2024 r. wskaźnik waloryzacji był wyższy. Jak podawało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w komunikacie z dnia 12 lutego 2024 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2024 r., w 2024 roku wysokość wskaźnika to 112,12 proc. Niemalże 6 proc. będzie robiło sporą różnicę na kontach ubezpieczonych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że to minimum, może więc być więcej. Pozostaje czekać na ostateczne decyzje. Co więcej sytuacja osób otrzymujących rentę socjalną jest jeszcze bardziej niepewna i skomplikowana.
Co z rentą rodzinną w 2024 i 2025?
Renta rodzinna jest świadczeniem pochodnym świadczenia, jakie przysługiwałoby osobie zmarłej. W pierwszej kolejności, w każdej sprawie rozpoznaniu podlega najpierw spełnienie przez osobę zmarłą przesłanek do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, a brak uprawnień osoby zmarłej do jednego z tych świadczeń pociąga za sobą również brak uprawnień członka rodziny tej osoby do renty rodzinnej po zmarłym. Dochodzenie renty rodzinnej nie jest świadczeniem przyznawanym z uwagi na potrzeby, nawet najbardziej uzasadnione, ale świadczeniem zależnym od okresów opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (przez zmarłego). Tak więc, np. prawo do renty rodzinnej nie przysługuje dziecku osoby zmarłej, która w chwili śmierci nie była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy, ani też nie spełniała warunków do przyznania tego świadczenia.
Waloryzacja renty rodzinnej 2025
Renta rodzinna nie może być niższa niż kwota najniższej renty socjalnej. Jeśli obliczona renta jest niższa niż najniższe świadczenie, to łączna kwota renty dla wszystkich uprawnionych jest podwyższana do najniższej renty rodzinnej. Renta jest co roku podwyższana (waloryzowana).
Ile wynosi renta rodzinna w 2024?
Od 1 marca 2024 roku wysokość tego świadczenia w minimalnej wartości wynosi tyle samo co najniższa emerytura i renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, czyli 1780,96 zł brutto.
Kto ma prawo do renty rodzinnej?
Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:
- miała ustalone prawo do emerytury, albo spełniała warunki do jej uzyskania,
- miała ustalone prawo do emerytury pomostowej;
- miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
- pobierała zasiłek przedemerytalny;
- pobierała świadczenie przedemerytalne;
- pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
ZUS przy badaniu tego czy przysługuje renta przyjmuje, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Kto jest uprawniony do renty rodzinnej?
Do renty rodzinnej mają prawo:
- Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:
- do ukończenia 16 lat;
- jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłużamy do zakończenia tego roku studiów);
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.
Ugruntowana jest linia orzecznicza nakazująca sądom szczególną staranność w sprawach o rentę rodzinna dla małoletnich dzieci, zważywszy na okoliczność, iż funkcją renty rodzinnej jest alimentowanie zastępczo dzieci po zmarłych ubezpieczonych (zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 listopada 2021 r., III AUa 87/21).
- Wnuki i rodzeństwo – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
- Inne dzieci – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
- Małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli spełniają konkretne przesłanki.
- Rodzice, jeżeli spełniają warunki takie jak dla wdowy/ wdowca (odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy); zmarły ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.
Od czerwca 2024 do końca sierpnia 2024 nowe limity dorabiania do renty rodzinnej
Jak zostało wskazane wyżej dzieci zmarłego mają prawo do renty rodzinnej. Trzeba wiedzieć, że ich sytuacja się poprawiła, ponieważ od czerwca 2024 r. uczniowie i studenci, którzy pobierają rentę rodzinną z ZUS mogą sobie więcej dorobić do otrzymywanej renty po zmarłym rodzicu. Zmieniły się kwoty graniczne przychodu, które będą obowiązywać do końca sierpnia 2024 r.
Jak podaje Rzecznik ZUS Paweł Żebrowski: "Wielu młodych ludzi w trakcie nauki, czy w trakcie wakacyjnej przerwy podejmuje zatrudnienie. Wśród nich są także uczniowie i studenci pobierający rentę rodzinną z ZUS-u, którzy muszą zwracać uwagę na swoje dodatkowe przychody, aby ich świadczenie nie zostało zmniejszone lub zawieszone. Od 1 czerwca wzrosły kwoty graniczne przychodów. Młodzież, która pobiera rentę rodzinną z ZUS, może zatem więcej dorobić do swojego świadczenia".
Pytamy w takim razie ile? Zatem jaka jest górna granica bezpiecznego dorabiania do renty rodzinnej z ZUS?
ZUS wskazał w komunikacie, że górna granica bezpiecznego dorabiania to 5703,20 zł brutto (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia). Dodatkowy miesięczny przychód do tej kwoty nie spowoduje zmniejszenia wypłacanej przez ZUS renty rodzinnej. Świadczenie może być zawieszone, jeśli przekroczenie będzie wyższe niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli 10 591,60 zł brutto. Jeżeli przychód będzie wyższy niż 5703,20 zł brutto, ale niższy niż 10 591,60 zł brutto, to ZUS może zmniejszyć wypłacane świadczenie o kwotę przekroczenia jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Jak podał ZUS, w przypadku renty rodzinnej dla jednej osoby jest to kwota 757,08 zł.
ZUS wskazał, że wyjątek stanowi umowa zlecenia zawarta z uczniem lub studentem do 26 roku życia, która nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zatem przychody osiągane z umowy zlecenia (co do zasady nie są wliczane do limitu przychodów, od których zależy zmniejszenie lub zawieszenie renty rodzinnej). Przychód będzie miał znaczenie, jeśli uczeń, student wykonuje umowę zlecenia dla zakłądu pracy, w której jednocześnie jest pracownikiem.
Jaka jest wysokość renty rodzinnej w 2024 i 2025?
Renta rodzinna wynosi:
- 85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba;
- 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby;
- 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej.
Od kiedy i jak wypłaca się rentę rodzinną?
Rentę rodzinną wypłaca się od dnia powstania prawa do niej, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono o nią wniosek. Rentę wypłaca się albo za pośrednictwem poczty albo na rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Czy renta rodzinna może być zawieszona albo zmniejszona?
Tak, jeżeli osiąga się przychód z tytułu zatrudnienia albo innej działalności, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, ZUS może zawiesić lub zmniejszyć rentę rodzinną. Jeżeli przychód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia świadczenie będzie zawieszone. Jeśli natomiast przychód będzie wyższy niż 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130% tego wynagrodzenia, rentę rodzinną ZUS zmniejszy o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia.
Kiedy przysługuje dodatek dla sieroty zupełnej?
Jeżeli sierota zupełna pobiera rentę rodzinną, a jej rodzice nie żyją, możesz otrzymać dodatek dla sieroty zupełnej. Dodatek taki przysługuje również, jeżeli nie jest się sierotą zupełną, ale ojciec jest nieznany a matka nie żyje.