Pracodawca od 1 stycznia 2013 r. powierzył mi zajmowanie się funduszem socjalnym, w tym współpracę ze związkami zawodowymi. Zapoznając się z regulaminem zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zauważyłam, że znajduje się w nim zapis, iż ze świadczeń mogą korzystać pracownicy i ich małoletnie dzieci. Czy w regulaminie można ograniczyć krąg osób uprawnionych do korzystania z funduszu?
Nie, regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie może ograniczać kręgu osób uprawnionych do korzystania ze świadczeń socjalnych z tego funduszu.
Krąg osób uprawnionych do korzystania ze środków zfśs jest ściśle określony. Przepisy wewnątrzzakładowe nie mogą go ograniczać. W regulaminie zfśs jest dopuszczalne tylko jego rozszerzenie.
Osobami uprawnionymi do korzystania z funduszu socjalnego są:
- pracownicy zatrudnieni w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania oraz członkowie ich rodzin,
- pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych,
- emeryci i renciści – byli pracownicy zakładu oraz członkowie ich rodzin.
- członkowie rodzin po zmarłych pracownikach i byłych pracownikach – jeżeli byli na ich utrzymaniu,
- osoby, którym zakład pracy przyznał prawo korzystania ze świadczeń funduszu (np. dzieci z domu dziecka, byli pracownicy pobierający świadczenie przedemerytalne, bezrobotni).
Nie można zatem wprowadzić zapisu do regulaminu zfśs, który przyznaje prawo do korzystania ze środków funduszu socjalnego tylko pracownikom.
Za członków rodziny uznaje się:
- pozostające na utrzymaniu i wychowaniu dzieci własne, przysposobione oraz przyjęte na wychowanie, dzieci współmałżonków, jak również pozostające na utrzymaniu osoby uprawnionej wnuki i rodzeństwo w wieku np. do lat 18, a jeżeli się uczą – do czasu ukończenia nauki, nie dłużej niż do ukończenia np. 25. roku życia – niezależnie od pobierania lub niepobierania zasiłku rodzinnego,
- wymienione wyżej osoby, w stosunku do których orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności – bez względu na wiek,
- współmałżonków, pracujących w innych zakładach pracy,
- rodziców prowadzących wspólne gospodarstwo domowe z pracownikiem.
Regulamin przyznawania świadczeń socjalnych nie może wykluczyć żadnej grupy osób uprawnionych do tych świadczeń, nawet gdyby pozostawały w zatrudnieniu (np. współmałżonek). Jedynym kryterium otrzymania świadczenia jest kryterium socjalne, tj. sytuacja życiowa, rodzinna i materialna.
Ustalając osoby uprawnione, należy pamiętać, że osoba, która uprzednio przeszła na emeryturę i podjęła zatrudnienie w innym zakładzie pracy (zawieszając wypłatę emerytury), a następnie po rozwiązaniu tego stosunku pracy ponownie pobiera emeryturę, jest w rozumieniu ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych byłym pracownikiem ostatniego zakładu pracy i w tym zakładzie jest uprawniona do korzystania ze świadczeń socjalnych – tak orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z 15 listopada 1991 r. (I PZP 56/91, OSNC 1992/4/63, patrz: www.ekspert3.inforlex.pl).
Podstawa pracy:
- art. 2 pkt 5, art. 8 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. DzU z 2012 r. poz. 592, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 747),
- art. 67–68 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 240).