Umowa zlecenia jest umową starannego działania. Oznacza to, iż przy ocenie działania zleceniobiorcy, brane jest pod uwagę samo jego działanie, nie zaś jego skutek, czy też oczekiwania zleceniodawcy. Poprzez umowę zlecenia, przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonych czynności prawnych na rzecz dającego zlecenie (zleceniodawcy). W umowach zlecenia zawieranych w stosunkach pracowniczych, ze względu na traktowanie umów cywilnoprawnych jako swego rodzaju formy „zatrudnienia”, zleceniodawca jest zobowiązany do wykonywania określonych czynności faktycznych.
Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2016 r. (książka)
Mimo, iż umowa zlecenia jest powszechnie traktowana jako forma zatrudniana, a pracodawcy często korzystają z niej, dla ograniczenia kosztów związanych z zatrudnieniem, należy mieć na uwadze odmienności tejże umowy od umowy o pracę, regulowanej przepisami kodeksu pracy. Podstawową różnica pomiędzy stosunkiem wynikającym z umowy zlecenia a umowy o pracę, jest brak występowania w umowie zlecenia podporządkowania zleceniobiorcy w stosunku do zleceniodawcy. W stosunku pracy podporządkowanie to występuje. Zleceniobiorca ma możliwość powierzenia wykonywania zlecenia osobie trzeciej, zaś stosunek pracy charakteryzuje się koniecznością osobistego świadczenia pracy. Ponadto praca wykonywana w oparciu o stosunek pracy zawsze jest odpłatna, zaś umowa zlecenia może przewidywać nieodpłatne wykonywanie zlecenia. Ważne jest również, iż pracownik wykonuje prace na rzecz i ryzyko pracodawcy, zaś ryzyko wykonywanego zlecenia leży po stronie przyjmującego zlecenie.
Wypowiedzenie zlecenia przez zleceniodawcę
Zleceniodawca może wypowiedzieć zlecenie w każdym czasie. Powinien on jednak zwrócić zleceniobiorcy wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia. W przypadku zaś odpłatnego zlecenia, zleceniodawca zobowiązany jest uiścić zleceniobiorcy część wynagrodzenia odpowiadającą podjętym przez niego dotychczas czynnościom. Kodeks cywilny wskazuje również, iż jeśli wypowiedzenie zlecenia przez dającego zlecenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien on także naprawić powstałą po stronie zleceniobiorcy szkodę.
Z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1972 roku, w sprawie o sygnaturze I PR 8/72, wynika, iż za szkodę powstałą po stronie zleceniobiorcy, w wyniku wypowiedzenia mu przez zleceniodawcę umowy zlecenia bez zaistnienia ważnego powodu, mogą być uznane utracone przez niego zarobki.
Polecamy serwis: Praca tymczasowa
W miejscu omawiania wypowiedzenia zlecenia przez którakolwiek ze stron tejże umowy, wskazać należy terminy, z upływem których przedawniają się roszczenia wynikające z umowy. Do umów zlecenia zastosowanie ma na ogół 10-letni okres przedawnienia. W przypadku roszczeń o świadczenia okresowe lub związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, jest to termin 3-letni. Kodeks cywilny wskazuje też przypadki, w których to stosuje się 2-letni okres przedawnienia. Do przypadków tych zalicza się sytuacje, w których roszczenie dotyczy wynagrodzenia za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju (to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom) oraz roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry