PROBLEM
Pracownik niepełnosprawny otrzymał decyzję o zaliczeniu go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na 1 rok, tj. od 1 lipca 2013 r. do 30 czerwca 2014 r. Czy jeżeli otrzyma orzeczenie na dalszy okres, nabędzie prawo do dodatkowego urlopu od 1 lipca 2014 r., od 2 lipca 2014 r., czy z upływem 30 czerwca 2014 r.? Jak rozumieć w tym przypadku określenie „po przepracowaniu roku”?
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na nasz newsletter
RADA
Należy uznać, że rok pracy upłynie Państwa pracownikowi z końcem 1 lipca 2014 r. Termin zaczął bowiem biec od następnego dnia po uzyskaniu stopnia niepełnosprawności (czyli od 2 lipca br.). Prawo do urlopu dodatkowego pracownik nabywa więc po 1 lipca, czyli realnie mógłby z niego skorzystać od 2 lipca 2014 r. Jeżeli nie uzyska orzeczenia o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności na okres po 30 czerwca 2014 r., to w rezultacie nie przepracuje roku „po dniu zaliczenia do stopnia niepełnosprawności” i nie nabędzie prawa do urlopu.
Polecamy: Prawo pracy. Podręczny zbiór przepisów
UZASADNIENIE
Pracownikowi niepełnosprawnemu w stopniu znacznym lub umiarkowanym przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym (art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej...). Urlop ten nie przysługuje, gdy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych (np. urlopy nauczycieli akademickich) lub dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów (np. dodatkowe urlopy dla sędziów). Przy czym, jeżeli wymiar urlopu dodatkowego na podstawie tych odrębnych przepisów jest niższy niż 10 dni roboczych, zamiast tego urlopu przysługuje omawiany urlop dodatkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM
Z urlopu dodatkowego nie można jednak korzystać od razu po uzyskaniu któregoś z tych dwóch stopni niepełnosprawności. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia go do umiarkowanej lub znacznej niepełnosprawności.
Określenie „po dniu” oznacza, że początek biegu rocznego terminu zaczyna się od następnego dnia. Zatem w omawianym przypadku pierwszym dniem terminu byłby 2 lipca 2014 r. Na taki sposób rozumienia tego zapisu wskazuje również Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. W swoich wyjaśnieniach na stronie internetowej niepełnosprawni.gov.pl w zakładce „Zatrudnianie osób niepełnosprawnych” podaje następujący przykład: „Jan Kowalski przedstawił pracodawcy w dniu 15 maja 2008 r. orzeczenie o zaliczeniu go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z dniem 9 maja 2008 r. Prawo do dodatkowego urlopu nabył z dniem 10 maja 2009 r.”
Do liczenia terminów prawa pracy nie stosujemy bezpośrednio art. 112 Kodeksu cywilnego. Według tego przepisu, termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca.
Wyższe dofinansowanie z tytułu zatrudnienia bezrobotnych i niepełnosprawnych od 1 marca 2014 r.
Sposób liczenia terminów określonych w przepisach Kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych (postanowienie SN z 11 grudnia 2009 r., II PK 223/09; wyrok SN z 19 grudnia 1996 r., I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310). Zgodnie z przedstawionymi stanowiskami SN należy stwierdzić, że roczny termin w prawie pracy mija nie z końcem pierwszego dnia po roku pracy, ale z ostatnim dniem roku pracy. Opinie te można odnieść także do urlopów dodatkowych pracowników niepełnosprawnych. Co prawda termin roczny, po upływie którego pracownik nabywa prawo do dodatkowego urlopu liczymy nie „od dnia” zaliczenia do określonego stopnia niepełnosprawności, ale „po dniu”, lecz mamy w tym przypadku do czynienia tylko z innym wyznaczeniem początku terminu, a nie daty upływu tego terminu.
Pracownik podjął pracę 1 czerwca 2013 r. i tego dnia przedstawił pracodawcy orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które otrzymał 15 maja 2013 r. Przed podjęciem pracy 1 czerwca br. pracownik nigdzie nie pracował. Prawo do dodatkowego urlopu nabędzie od 1 czerwca 2014 r., czyli po przepracowaniu roku z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Pracownik podejmując pracę już bowiem posiadał umiarkowany stopień niepełnosprawności, ale nie przepracował jeszcze ani jednego dnia. Roczny termin biegnie w tym przypadku od 1 czerwca 2013 r., a nie od 2 czerwca 2013 r.
Jak podkreśla Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych na stronie internetowej www.niepelnosprawni.gov.pl, „jeżeli osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności utraci status osoby niepełnosprawnej lub zostanie zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności, nie traci prawa do urlopów, do których nabyła prawo przed utratą statusu lub zmianą stopnia niepełnosprawności na lekki. W takim przypadku brak jest podstaw do zastosowania zasady urlopu w wymiarze proporcjonalnym. Utrata bądź zmiana stopnia niepełnosprawności powoduje utratę prawa do kolejnego dodatkowego urlopu wypoczynkowego”. Jeżeli zatem wskazany w pytaniu pracownik nie otrzyma kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności w którymś ze wskazanych dwóch stopni, to faktycznie nie przepracuje roku „po dniu” zaliczenia go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, a więc nie zdąży nabyć prawa do urlopu dodatkowego.
Korzyści z zatrudniania niepełnosprawnych
Należy zwrócić uwagę, że osobie niepełnosprawnej przysługują uprawnienia pracownicze od dnia, od którego osoba ta została wliczona przez pracodawcę do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych (art. 20c ustawy o rehabilitacji zawodowej...). Nie dotyczy to jednak nabywania prawa do dodatkowego urlopu, ponieważ te przepisy są przepisami szczególnymi, które mają pierwszeństwo stosowania przed ogólną regulacją.
Podstawa prawna:
- art. 2a, art. 19, art. 20c ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 598
- art. 112 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 121
Więcej przeczytasz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń >>>