Jednym z warunków uzyskania statusu ZPCHR jest:
- prowadzenie działalności gospodarczej przez okres co najmniej 12 miesięcy, poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej oraz
- utrzymywanie wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych, określonych w art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji, w okresie co najmniej 6 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej przez pracodawcę.
Wyjątek w tym zakresie stanowi art. 30 ust. 2a ustawy o rehabilitacji, który wskazuje, że wojewoda może w drodze decyzji zwolnić pracodawcę z ww. obowiązków jeżeli ten:
- przejął wraz ze wszystkimi pracownikami zakład pracy chronionej w upadłości lub w likwidacji albo zagrożony likwidacją lub upadłością, z wyłączeniem przejęcia dokonanego na podstawie Kodeksu spółek handlowych lub ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze,;
- przejął pracowników zakładu pracy chronionej w związku z podziałem lub nabyciem tego zakładu lub jego części albo w wyniku zmiany formy organizacyjno-prawnej zakładu pracy chronionej prowadzonego przez osobę fizyczną;
- przejął w drodze darowizny, od osoby należącej w stosunku do niego do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, zakład pracy chronionej prowadzony przez jedną lub więcej osób fizycznych.
Decyzja wojewody, zwalniająca z obowiązków określonych w art. 28 ust 1 ustawy o rehabilitacji, może zostać wydana z zastrzeżeniem, iż pracodawca musi:
- w dniu wystąpienia z wnioskiem o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej spełniać pozostałe warunki wskazane w art. 28 ustawy o rehabilitacji oraz
- utrzymać zatrudnienie pracowników zakładu pracy chronionej w okresie roku od dnia wydania decyzji.
O ile pierwszy z warunków uzyskania decyzji zwalniającej nie budzi wątpliwości, o tyle interpretacja drugiego z nich, który wymaga od pracodawcy utrzymania zatrudnienie pracowników ZPCHR w okresie roku od dnia wydania decyzji może przysporzyć pewnych problemów.
Jak słusznie zostało podkreślone w stanowisku Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych z dnia 30 kwietnia 2012 r. (sygn. BON-I-52311-91-2-LK/2012) przejęcie pracowników może dotyczyć wszystkich lub jedynie grupy pracowników danego zakładu pracy chronionej. Stanowisko wskazuje natomiast jednoznacznie, iż obowiązek polegający na utrzymaniu zatrudnienia pracowników ZPCHR w okresie roku od dnia wydania decyzji dotyczy wyłącznie utrzymania zatrudnienia tych osób, które zostały przejęte z zakładu.
Oznacza to, iż pracodawca zobowiązany jest do niedoprowadzenia do sytuacji, w której poszczególni przejęci pracownicy utracą u niego zatrudnienie. Chodzi tu przy tym o takie sytuacje, w których to pracodawca – niezależnie od przyczyny – rozwiązał umowę o pracę z przejętym pracownikiem lub gdy to pracownik, ze względu na naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków względem niego, rozwiązał umowę o pracę. Natomiast okoliczności, na które pracodawca nie ma wpływu, jak np. śmierć pracownika, nie będą skutkowały dla niego negatywnymi konsekwencjami.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm.)