Ponadto umowa o pracę może zostać wypowiedziana przez pracownika, który przebywa na urlopie, a także rozwiązana w trybie art. 52 – zwolnienie dyscyplinarne z winy pracownika, bądź 53 K.p. – rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę bez winy pracownika. Również pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy lub w związku z wydaniem orzeczenia lekarskiego stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika i braku przeniesienia pracownika do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe w terminie wskazanym w tym orzeczeniu – tę kwestię reguluje art. 55 K.p.
W czasie urlopu wypoczynkowego umowa o pracę może ulec rozwiązaniu w wyniku upływu czasu, na jaki została zawarta czy też z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania została zawarta. W takim przypadku nie dochodzi do wypowiedzenia umowy o pracę lecz rozwiązania z mocy prawa bez oświadczenia którejkolwiek ze stron stosunku pracy.
Redakcja poleca: Przyczyny rozwiązywania umów o pracę w praktyce i orzecznictwie sądowym (książka)
Statuując zakaz wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, przepisy prawa wprowadzają jednocześnie wyjątki kiedy takie wypowiedzenie jest możliwe. Może to nastąpić w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 411 K.p), w czasie urlopu trwającego dłużej niż 3 miesiące w wypadku zwolnień grupowych i indywidualnych, zgodnie z art. 5 ust. 3 i art. 10 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
W związku z tym, że zgodnie z art. 41 K.p. zasadą jest zakaz wypowiadania umowy o pracę przez pracodawcę w czasie urlopu pracownika, kluczowym zagadnieniem jest określenie początku urlopu wypoczynkowego, gdyż to ta data wyznacza granice swobody w zakresie wypowiadania stosunku pracy przez pracodawcę (oczywiście z zastrzeżeniem spełnienia innych warunków wymaganych przez przepisy obowiązującego prawa).
Tą kwestią zajął się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 4 listopada 2011 roku, (sygn. akt: II PK 116/10) wskazując, że decydującym dla określenia początku urlopu jest rozkład czasu pracy pracownika. Zgodnie z art. 1542 § 1 K.p. urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Do celów rozliczenia czasu pracy przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy - art. 128 § 3 pkt 1 K.p. Analizowany przez Sąd Najwyższy przypadek dotyczył udzielenia urlopu pracownikowi pracującemu w systemie zmianowym gdy po zakończeniu zmiany nocnej (od 22.00 do 6.00) pracodawca rano wręczył pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę z jednoczesnym udzieleniem urlopu wypoczynkowego. Według rozkładu czasu pracy pracownik kolejną zmianę miała rozpocząć tego samego dnia o godzinie 22.00.
Sąd orzekł, iż dla początku urlopu wypoczynkowego znaczenie ma początek kolejnej doby pracowniczej, a nie ta sama doba kalendarzowa. W konsekwencji, na tle tego stanu faktycznego sąd rozważył w istocie, czy dopuszczalna byłaby sytuacja, w której w jednym dniu kalendarzowym pracownik świadczył pracę i jednocześnie rozpoczął się jego urlop wypoczynkowy, odpowiadając pozytywnie na to pytanie. Powyższe oznacza, iż momentem rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego jest dzień i godzina, w której pracownik zgodnie z harmonogramem czasu pracy rozpocząłby dzień pracy, a nie tylko określona data.
Dołącz do nas na Facebooku!
Należy również zwrócić uwagę na często mylnie rozumianą jako naruszającą art. 41 K.p. sytuację, gdy wraz z oświadczeniem o wypowiedzeniu pracownikowi udzielany jest urlop wypoczynkowy. Takie działanie pracodawcy nie może być oceniane jako bezprawne. W świetle art. 1671 kodeksu pracy, zgodnie z którym w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest zobowiązany do wykorzystania przysługującego mu urlopu, jeżeli w tym okresie pracodawca mu go udzieli. Tym samym, w samej ustawowej konstrukcji przepisu przyjęto, że urlop może być udzielony pracownikowi wraz z wypowiedzeniem umowy o pracę. Co więcej, urlop, o którym mowa w art. 1671 kodeksu pracy jest następstwem wypowiedzenia o pracę i którego udzielenie warunkuje złożenie wypowiedzenia umowy o pracę, tym samym nie można uznać, że jest on składany przed złożeniem wypowiedzenia przez pracodawcę. Oznacza to, że zakaz z art. 41 K.p. w takim przypadku nie zostaje naruszony.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy;