Pracownik, który ma wiedzę na temat działania na szkodę zakładu pracy, powinien powiadomić o tym swojego przełożonego. Niewywiązanie się z tego obowiązku może być podstawą do rozwiązania z nim umowy o pracę. Zatem mogą Państwo wypowiedzieć temu pracownikowi umowę o pracę.
Państwa pracownik nie wykonał jednego z ważniejszych podstawowych obowiązków pracowniczych, jakim jest dbałość o dobro zakładu pracy i ochrona mienia pracodawcy. W przedstawionej sytuacji powinien zareagować na fakt wynoszenia farby przez innego pracownika w celu jej przywłaszczenia. Postępowanie Państwa pracownika jest naganne i uprawnia pracodawcę do wyciągnięcia konsekwencji. To, że pracownik nie jest kierownikiem, nie usprawiedliwia jego braku reakcji na usiłowanie kradzieży mienia zakładu.
WAŻNE!
Pracownik, który nie zajmuje stanowisk kierowniczych, również ma obowiązek powiadomienia przełożonych o kradzieży mienia pracodawcy.
Każdy pracownik powinien dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy). W wyroku z 1 października 1998 r. (I PKN 351/98, OSNP 1999/21/676) Sąd Najwyższy stwierdził, że „pracownik, który ma wiedzę o działaniu na szkodę swojego pracodawcy, zobowiązany jest go o tym zawiadomić. Niewykonanie tego obowiązku może być uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych”.
PRZYKŁAD
W warsztacie samochodowym pracownik dopuścił się kradzieży narzędzi. Z tego powodu został zwolniony dyscyplinarnie. Oprócz tego pracownika został także zwolniony kierownik warsztatu, który w swoim zakresie obowiązków miał sprawowanie nadzoru nad pracą osób zatrudnionych w warsztacie. Kierownik odwołał się do sądu pracy, wykazując, że nie mógł dopilnować wszystkich pracowników. W trakcie rozprawy sądowej pracodawca nie wykazał, że kierownik wiedział o kradzieży lub powinien przypuszczać, że dany pracownik może wynieść z pracy narzędzia i w związku z tym odpowiednio zareagować. Kierownik został przez sąd pracy przywrócony do pracy.
Zatem bierność pracownika w sytuacji, gdy inny pracownik chce przywłaszczyć zakładowe mienie, może być oceniona przez sąd pracy jako działanie na niekorzyść pracodawcy. Dbałość o dobro zakładu pracy polega na takich działaniach czy zachowaniach, które są dla zakładu korzystne. Do takich działań należy także przekazywanie pracodawcy wszelkich informacji o działaniu na szkodę firmy. Pracownik powinien więc natychmiast reagować na próby wyrządzenia szkody w zakładzie.
Do pracodawcy należy natomiast decyzja o sposobie ukarania pracownika. Nie musi to być wypowiedzenie umowy o pracę. Pracodawca może ukarać pracownika karą porządkową – upomnienia lub nagany (art. 108 Kodeksu pracy). W skrajnych przypadkach może nawet zwolnić pracownika w trybie natychmiastowym z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, polegającego na niepowiadomieniu przełożonych o kradzieży mienia (art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy). Taki sposób rozwiązania umowy będzie uzasadniony, jeżeli np. dojdzie do kradzieży mienia pracodawcy o znacznej wartości, o której to kradzieży pracownik wiedział i nie poinformował swoich przełożonych.
PRZYKŁAD
Pracownica pracująca w banku jako kasjerka zauważyła, że inna kasjerka bez wiedzy przełożonego „pożycza” czasem z kasy drobne pieniądze, przy czym pod koniec miesiąca zwraca pobrane pieniądze. Pracownica uznała takie postępowanie za nieuczciwe i powiadomiła o tym swojego przełożonego. Po skontrolowaniu stanu gotówki okazało się, że w kasie brakuje 200 zł. Kasjerka została zwolniona z pracy w trybie dyscyplinarnym z powodu przywłaszczenia sobie mienia pracodawcy. Takie postępowanie pracodawcy było prawidłowe. Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 1998 r. (I PKN 214/98, OSNP 1999/14/460), w którym sąd stwierdził, że „postępowanie pracownicy polegające na „pożyczaniu sobie” pieniędzy z kasy sklepu w celu zaspokojenia bieżących potrzeb, bez wiedzy i zgody pracodawcy, stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Na ocenę takiego zachowania nie ma wpływu okoliczność, że pracownica pieniądze następnie zwracała oraz że taką praktykę stosowały inne pracownice zatrudnione w sklepie”.
Podstawa prawna:
- art. 52 § 1 pkt 1, art. 100 § 2 pkt 4, art. 108 Kodeksu pracy.
Orzecznictwo uzupełniające:
- Usiłowanie kradzieży na szkodę pracodawcy stanowi ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego dbałości o mienie pracodawcy (art. 52 § 1 pkt 1 w związku z art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy). (Wyrok Sądu Najwyższego z 12 lipca 2001 r., I PKN 532/00, OSNP 2003/11/265)