Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Osoby te mogą być zatrudniane w niepełnym wymiarze czasu pracy. Przysługuje im także dodatkowa przerwa w pracy.
Uprawnienia osób posiadających określony stopień niepełnosprawności wynikają z ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU nr 123, poz. 776 ze zm.).
Normy czasu pracy dla osoby posiadającej znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności są normami sztywnymi i nie mogą przekroczyć, zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy, 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo. Użyte w przepisie sformułowanie „tygodniowo” oznacza, że okresem rozliczeniowym właściwym dla tych osób nie jest okres rozliczeniowy przewidziany w Kodeksie pracy, lecz tygodniowy okres rozliczeniowy. Jeżeli zdarzy się, że w danym tygodniu pracodawca ustali dzień wolny od pracy w zamian za przepracowanie w następnym tygodniu soboty, osoba niepełnosprawna nie powinna wówczas przychodzić do pracy, gdyż przekroczy właściwą dla niej tygodniową normę czasu pracy.
Należy podkreślić, że stosowanie obniżonych norm czasu pracy nie może spowodować obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości.
Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniana w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Jeżeli jednak na jej wniosek lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi zgodę, przepisów o skróconym czasie pracy oraz o zakazie zatrudniania w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych nie stosuje się. Dotyczy to również osób zatrudnionych przy pilnowaniu.
Dla osoby niepełnosprawnej ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności zatrudnieniem na cały etat jest wykonywanie pracy w wymiarze nieprzekraczającym 35 godzin tygodniowo. Nie ma żadnych przeszkód, aby osoba ta była zatrudniona na 1/2 etatu, ale wówczas liczbę godzin pracy dla tej osoby oblicza się od 35 godzin tygodniowo (1/2 x 35).
Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Uprawnienie do dodatkowej przerwy w pracy nie narusza art. 134 Kodeksu pracy, który stanowi, że w przypadku gdy dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut wliczanej do czasu pracy. Oznacza to, że osoba niepełnosprawna, zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, ma prawo do przerwy wynoszącej łącznie 30 minut.
Kolejnym uprawnieniem, które przysługuje osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jest zgodnie z art. 19 ustawy dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu otrzymania orzeczenia o zaliczeniu jej do stopnia niepełnosprawności.
Należy jednak zaznaczyć, że dodatkowy urlop nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów.
Odpowiedziała Joanna Pysiewicz-Jężak