Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy ekwiwalent pieniężny za urlop przysługuje w przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Jest to bezwzględne ograniczenie możliwości wypłacenia ekwiwalentu za urlop zamiast udzielenia urlopu. Strony stosunku pracy nie mogą umówić się na wypłacanie ekwiwalentu pieniężnego za urlop w innych okolicznościach, aniżeli przedstawione powyżej. Regulacja ta chroni pracownika przez sytuacją, w której pracodawca z góry, zamiast udzielania należnego mu urlopu, wypłacał by mu ekwiwalent pieniężny. Dodatkowo, pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Niewykorzystany w tym czasie urlop, staje się urlopem zaległym , którego udzielenia pracodawca ma obowiązek najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Za nieudzielenie urlopu do tego terminu, pracodawcy kara grzywny od 1.000 do 30.000 złotych. Jest to bowiem wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Zobacz również: Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego
Choć jak już wspomniano, ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi wyłącznie w sytuacji niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, Sąd Najwyższy, wyrokiem z dnia 7 maja 2008 roku, w sprawie o sygnaturze II PK 313/2007 uznał, iż nie będzie nadużyciem żądanie przez pracownika ekwiwalentu za zaległy urlop wypoczynkowy, jeśli nie miał on możliwości skorzystania z urlopu udzielonego mu przez pracodawcę w terminie wskazanym przez pracodawcę, nawet jeśli pracownik nie wykorzysta urlopu w ustawowym terminie, tj. do dnia 30 września.
Wysokość ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy
Szczegółowe zasady ustalania i wypłacania ekwiwalentu pieniężnego za urlop określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Na mocy tego rozporządzenia, ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, z zastrzeżeniem, iż składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w tym przypadku w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu. Dodatkowo składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, zaś uzyskane przez pracownika w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu. Składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, zaś faktycznie wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu.
Współczynnik ekwiwalentu pieniężnego za urlop
Współczynnik ekwiwalentu pieniężnego za urlop służy do ustalania wysokości ekwiwalentu za każdy dzień urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w danym roku kalendarzowym, a którego nie wykorzystał w naturze. Współczynnik ten ustalany jest odrębnie dla każdego roku kalendarzowego poprzez odjęcie od liczby dni w danym roku łączną liczbę przypadających w danym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z 5-dniowego tygodnia pracy. Otrzymaną wartość należy podzielić wówczas na 12. Współczynnik ekwiwalentu pieniężnego za urlop w 2015 roku, dla pracownika zatrudnionego w podstawowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku, w pełnym wymiarze czasu pracy, wynosić będzie 21.
Zobacz koniecznie: Współczynnik ekwiwalentu pieniężnego za urlop w 2015 roku
Obliczanie ekwiwalentu urlopowego
Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oblicza się dzieląc sumę miesięcznych ustalonych wynagrodzeń przez wskazany powyżej współczynnik ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Następnie dzieląc otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika i mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry