Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, czyli za wcześnie, powinni Państwo poinformować pracownicę o uchybieniu terminu oraz umożliwić jej wycofanie wniosku i ponowne złożenie go we właściwym terminie. Gdy jednak pracownica nie wycofa wniosku, wymiar etatu powinni Państwo obniżyć jej nie później niż z dniem upływu 2 tygodni od dnia złożenia wniosku i od tego dnia pracownicy będzie przysługiwała 12-miesięczna ochrona stosunku pracy. Wniosek o obniżenie wymiaru etatu pracownica powinna bowiem złożyć na 2 tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy.
UZASADNIENIE
Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego etatu w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu (art. 1867 § 1 Kodeksu pracy). Jest to rozwiązanie przewidziane dla pracowników (zarówno kobiet, jak i mężczyzn), którzy chcą łączyć pracę zawodową z opieką nad małymi dziećmi.
W takim przypadku pracownik powinien złożyć wniosek na 2 tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika (art. 1867 § 1 Kodeksu pracy).
Jeśli pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego złoży wniosek o obniżenie wymiaru etatu, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy (art. 1868 § 1 Kodeksu pracy).
WAŻNE!
Ochrona przed zwolnieniem z pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, który obniżył wymiar etatu, wynosi maksymalnie 12 miesięcy.
Wniosek złożony przez uprawnionego pracownika z wyprzedzeniem krótszym niż 2-tygodniowe, wiąże pracodawcę z mocy prawa, ale nie zobowiązuje do obniżenia wymiaru czasu pracy w terminie krótszym niż po upływie 2 tygodni (art. 1867 § 2 Kodeksu pracy). Nie ma jednak przeszkód prawnych, aby określony we wniosku wcześniejszy termin rozpoczęcia pracy w obniżonym wymiarze został przez pracodawcę uwzględniony na podstawie jego autonomicznej decyzji, jeżeli będzie on w stanie zorganizować pracę uwzględniając obniżony wymiar etatu pracownika.
Natomiast złożenie przez pracownika wniosku z większym wyprzedzeniem niż 2-tygodniowe oznacza, że pracodawca jest takim wnioskiem związany i powinien obniżyć pracownikowi wymiar czasu pracy w ustawowo określonym terminie, tj. nie później niż z dniem upływu 2 tygodni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli zatem pracownik złożył wniosek o obniżenie etatu i określił w nim datę rozpoczęcia pracy w obniżonym wymiarze na dzień późniejszy niż po upływie 2 tygodni – data ta nie jest wiążąca dla pracodawcy.
W takim przypadku pracodawca może umożliwić pracownikowi wycofanie wniosku i złożenie go później, tak aby obniżenie wymiaru czasu pracy nastąpiło w oczekiwanym przez pracownika terminie. Objęcie 12-miesięczną ochroną stosunku pracy takiego pracownika nastąpi więc od dnia prawidłowo złożonego wniosku.
Przyjęcie przez pracodawcę wniosku z uchybieniem ustawowego terminu i jednoczesne uwzględnienie wnioskowanej przez pracownika daty rozpoczęcia pracy w obniżonym wymiarze etatu – późniejszej niż z dniem upływu 2 tygodni od złożenia wniosku – z prawnego punktu widzenia nie jest możliwe. Takie rozwiązanie mogłoby bowiem skutkować objęciem 12-miesięczną ochroną stosunku pracy pracownika, który w całym tym okresie lub jego znacznej części faktycznie wykonywał pracę w pełnym wymiarze. Taka sytuacja może być oceniona jako naruszenie zasady społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa (art. 8 Kodeksu pracy).
Termin rozpoczęcia pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy wskazany we wniosku przez uprawnioną pracownicę nie jest zatem dla Państwa wiążący.
WAŻNE!
Pracodawca obniża wymiar czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego nie później niż z upływem 2 tygodni od złożenia przez niego wniosku w tej sprawie.
Stosunek pracy podlega 12-miesięcznej ochronie od dnia prawidłowego złożenia wniosku przez pracownika.
PRZYKŁAD
Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego chce łączyć pracę zawodową z wychowywaniem dziecka. 15 września br. złożył pracodawcy wniosek o obniżenie od 6 września 2011 r. jego wymiaru czasu pracy do 3/4 etatu na okres 1 miesiąca. Pracodawca poinformował pracownika, że wniosek został złożony z uchybieniem terminu, zaproponował jego wycofanie i ponowne złożenie 22 sierpnia 2011 r. W zakładzie pracy przygotowywano reorganizację, więc pracownik nie wycofał wniosku chcąc skorzystać z 12-miesięcznej ochrony stosunku pracy. W tej sytuacji pracodawca musiał obniżyć pracownikowi wymiar etatu do 3/4 z upływem 2 tygodni od złożenia wniosku, czyli od 29 września br. – na okres 1 miesiąca. W związku z tym od 29 września br. do końca okresu pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy pracownik korzysta także z ochrony stosunku pracy. Pracodawca nie mógł uwzględnić terminu określonego we wniosku, gdyż pracownik ten faktycznie korzystałby z ochrony w okresie od 15 września br. do 14 września 2011 r., z którego zatrudnienie w obniżonym wymiarze czasu pracy przypadałoby tylko na 9 dni. Takie działanie naruszałoby przepisy Kodeksu pracy dotyczące obniżania wymiaru czasu pracy oraz byłoby niezgodne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa.
Podstawa prawna
- art. 8, art. 1867, art. 1868 Kodeksu pracy.