Urlop wychowawczy 2020 - zasady, ile trwa, wniosek-wzór

Urlop wychowawczy 2021 – czy jest płatny, ile trwa, wniosek

Czym jest urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy jest jednym z urlopów związanych z rodzicielstwem. Podstawowym jego celem jest umożliwienie rodzicom sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Skorzystanie z urlopu wychowawczego ma charakter fakultatywny, co oznacza, że pracownik może z niego skorzystać, ale nie musi.

Komu przysługuje urlop wychowawczy?

Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje zatrudnionym rodzicom (zarówno matce i ojcu), którzy posiadają co najmniej 6-miesięczny staż pracy. Zaznaczyć należy, że do okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.

Wymiar urlopu

Wymiar urlopu wynosi maksymalnie 36 miesięcy. Przepisy prawa nakazują jednak, by jeden miesiąc urlopu był przeznaczony wyłącznie dla drugiego rodzica, np. matka dziecka przebywa na urlopie 35 miesięcy, a ojciec dziecka 1 miesiąc, albo odwrotnie. Oznacza to, że w sytuacji gdy tylko jeden z rodziców wykorzystuje cały urlop wychowawczy, to może on trwać maksymalnie 35 miesięcy.

Wyjątkowo, rodzic będzie mógł skorzystać z pełnego urlopu, czyli 36 miesięcy tylko w przypadku, jeżeli:

1. drugi rodzic dziecka nie żyje,
2. drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
3. drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.

Z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice lub opiekunowie dziecka, pod warunkiem że łączny wymiar urlopu nie przekroczy ogólnego wymiaru, tj. 36 miesięcy. Oznacza to, że w praktyce rodzice lub opiekunowie mogą korzystać jednocześnie przez 18 miesięcy z urlopu wychowawczego (każde z nich wykorzystuje wtedy po 18 miesięcy urlopu, co łącznie daje 36 miesięcy, czyli maksymalny przysługujący wymiar).

Urlop wychowawczy może być udzielony w maksymalnie 5 częściach, które nie muszą następować bezpośrednio po sobie. Ich liczbę ustala się na podstawie liczby złożonych wniosków o udzielenie urlopu.

Polecamy: Kodeks pracy 2021. Praktyczny komentarz z przykładami

Urlop do 6 r.ż. dziecka

Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia, a jeśli jest to dziecko niepełnosprawne - do 18. roku życia (stan zdrowia dziecka musi być potwierdzony orzeczeniem lekarskim).

Na każde kolejne dziecko przysługuje osobny urlop wychowawczy.

Urlop tylko na wniosek

Urlopu wychowawczego udziela się wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Należy go złożyć na co najmniej 21 dni przed rozpoczęciem okresu, w którym zamierza on korzystać z tego urlopu.

W sytuacji niezachowania ustawowego terminu przez pracownika, czyli pracownik złoży wniosek później niż 21 dni przed przewidywaną datą jego rozpoczęcia, wówczas pracodawca udzieli tego urlopu z upływem 21 dni od daty złożenia wniosku.

Należy zaznaczyć, że pracownik może wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu poprzez złożenie pracodawcy pisemne oświadczenie w tej sprawie.

Jak już wspomniano, urlop wychowawczy udzielany jest na wniosek pracownika, który powinien zawierać:

1. imię i nazwisko pracownika;
2. imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część;
3. wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część na dane dziecko;
4. wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko;
5. określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

Wniosek pracownika o udzielenie urlopu jest dla pracodawcy wiążący i pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu wychowawczego na okres wskazany we wniosku. Odmowa pracodawcy stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, co jest zagrożone karą grzywny.

Wzór wniosku o urlop wychowawczy

Pobierz wzór wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego >>>

Do wniosku należy również dołączyć dokumenty.

Dokumenty

Zgodnie z § 23 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków do wniosku należy dołączyć:

1. oświadczenie pracownika dotyczące korzystania z części urlopu rodzicielskiego na dane dziecko w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu poprzedniej części urlopu rodzicielskiego albo zasiłku za okres odpowiadający okresowi części urlopu rodzicielskiego, ze wskazaniem liczby części urlopu wykorzystanych w taki sposób;
2. oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania przez drugiego rodzica albo opiekuna dziecka z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic albo opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem; oświadczenie nie jest wymagane w razie ograniczenia drugiemu rodzicowi albo pozbawienia drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo ograniczenia albo zwolnienia z opieki drugiego opiekuna dziecka;
3. w przypadku, o którym mowa w pkt 2 - kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ograniczeniu albo pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o ograniczeniu albo zwolnieniu z opieki drugiego opiekuna dziecka albo dokumenty lub oświadczenie pracownika, że zachodzą niedające się usunąć przeszkody do uzyskania informacji od drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic lub opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem;
4. kopię prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 3 Kodeksu pracy;
5. w przypadku wnioskowania o udzielenie urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy albo o udzielenie części urlopu wychowawczego, której wymiar łącznie z dotychczas wykorzystanym wymiarem urlopu wychowawczego wyniesie 36 miesięcy:

a) skrócony odpis aktu zgonu drugiego rodzica dziecka, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 1 Kodeksu pracy, albo

b) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka, gdy rodzice nie są małżeństwem, albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 2 Kodeksu pracy, albo

c) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 3 Kodeksu pracy, albo

d) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o przyznaniu opieki nad dzieckiem jednemu opiekunowi albo zwolnieniu drugiego opiekuna z opieki, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 10 zdanie pierwsze Kodeksu pracy.

Podstawa prawna:

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.