I etap - zmiany od 2009 r.
Wydłużenie urlopu macierzyńskiego. Wymiar urlopu uzależniono od liczby dzieci, które urodzą się przy jednym porodzie.
Pracownicy będzie przysługiwać:
• 20 tygodni - w przypadku urodzenia 1 dziecka przy jednym porodzie,
• 31 tygodni - w przypadku urodzenia 2 dzieci przy jednym porodzie,
• 33 tygodnie - w przypadku urodzenia 3 dzieci przy jednym porodzie,
• 35 tygodni - w przypadku urodzenia 4 dzieci przy jednym porodzie,
• 37 tygodni - w przypadku urodzenia 5 i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Długość urlopu nie będzie już zależała od tego, czy kobieta rodzi pierwsze czy kolejne dziecko.
W 2009 r. wymiar urlopu macierzyńskiego kobiet, które urodzą kolejne dziecko, nie ulegnie zmianie (obecnie wynosi również 20 tygodni). Z dłuższego urlopu mają szansę skorzystać kobiety, które urodzą pierwsze dziecko, lub te, które urodzą więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie.
Z nowych przepisów będą mogły skorzystać pracownice i pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie przepisów będą przebywać na takim urlopie.
Wydłużenie urlopów na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Z dłuższego urlopu skorzystają też pracownicy, którzy:
• przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęli je na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem - wymiar urlopu zwiększy się o 2 tygodnie (z 18 na 20 tygodni),
• przyjęli dziecko na wychowanie - urlop będzie dłuższy o 1 tydzień (z 8 na 9 tygodni).
Ochrona przed zwolnieniem przy zmniejszeniu etatu. Nowością jest wprowadzenie ochrony przed zwolnieniem dla pracowników, którzy zamiast urlopu wychowawczego skorzystają ze zmniejszenia etatu. Dotychczas pracownicy ci nie mieli takiego uprawnienia.
Pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. Rozwiązanie umowy przez pracodawcę będzie dopuszczalne tylko wyjątkowo - w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Finansowanie żłobków i przedszkoli z zfśs. Zmiany zostaną wprowadzone także do ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Pracodawca będzie mógł w ramach działalności socjalnej świadczyć usługi na rzecz opieki nad dziećmi w żłobkach i przedszkolach, a także przeznaczać środki tego funduszu na tworzenie zakładowych żłobków i przedszkoli.
Podstawa wymiaru składek na urlopie wychowawczym. W okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym będzie stanowić kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym ustalona zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Obecnie składki są opłacane od kwoty świadczenia pielęgnacyjnego. W 2012 r. podstawę wymiaru składek będzie stanowić kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Podstawa ta nie będzie mogła być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 21 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy.
Choroba w ciąży - dłuższy okres zasiłkowy. Pracownica w ciąży, niezdolna do pracy z powodu choroby, będzie otrzymywać zasiłek chorobowy przez 270 dni, a nie jak obecnie przez 182 dni. Pozwoli to przebywać pracownicy na zasiłku chorobowym przez cały okres ciąży.
Zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP. Pracodawcy nie będą musieli opłacać składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z wyżej wskazanych urlopów.
Warunkowa wypłata becikowego. Becikowe otrzymają tylko kobiety, które pozostawały pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do dnia porodu. Fakt sprawowania opieki medycznej będzie potwierdzać odpowiednie zaświadczenie lekarskie. Przepis zacznie obowiązywać od 1 listopada 2009 r.
II etap - zmiany od 2010 r.
Dodatkowy urlop macierzyński. Od 2010 r. pracownicy będą mieli prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, na początku w zmniejszonym wymiarze. Urlop ten ma być w dalszych latach sukcesywnie wydłużany.
W okresie przejściowym wymiar urlopu będzie wynosić:
• przy urodzeniu jednego dziecka:
- w 2010 r. i w 2011 r. - do 2 tygodni,
- w 2012 r. i w 2013 r. - do 4 tygodni,
- w 2014 r. osiągnie maksymalny wymiar - do 6 tygodni,
• przy urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie:
- w 2010 r. i w 2011 r. - do 3 tygodni,
- w 2012 r. i w 2013 r. - do 6 tygodni,
- w 2014 r. osiągnie maksymalny wymiar - do 8 tygodni.
Urlop będzie udzielany jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Konieczny będzie pisemny wniosek pracownicy, który należy złożyć w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca będzie zobowiązany uwzględnić wniosek.
Dodatkowy urlop macierzyński dla pracowników korzystających z urlopów na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Z tego samego uprawnienia będą mogli skorzystać także pracownicy, którzy:
• przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili o jego przysposobienie lub jako niezawodowa rodzina zastępcza:
- w 2010 r. i w 2011 r. - do 2 tygodni,
- w 2012 r. i w 2013 r. - do 4 tygodni,
- w 2014 r. - do 6 tygodni,
• przyjęli dziecko na wychowanie:
- w 2010 r. i w 2011 r. - do 1 tydzień,
- w 2012 r. i w 2013 r. - do 2 tygodni,
- w 2014 r. - do 3 tygodni.
Pracownik ojciec uzyska prawo do urlopu ojcowskiego. Nowością jest wprowadzenie specjalnego urlopu przewidzianego dla ojców. Jego wymiar w 2010 r. i 2011 r. wyniesie 1 tydzień, docelowo w 2012 r. - 2 tygodnie. Pracownik będzie mógł wykorzystać ten urlop do czasu ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Urlop ten będzie udzielany na pisemny wniosek pracownika, składany przynajmniej na 7 dni przed rozpoczęciem urlopu. Pracodawca będzie związany wnioskiem. W czasie urlopu ojcowskiego pracownik będzie otrzymywał zasiłek macierzyński.