RADA
Powinien Pan wyrejestrować z ZUS działalność gospodarczą na druku ZUS ZWPA od 20 października br. Z tą samą datą należy zgłosić jako płatnika spółkę jawną na druku ZUS ZPA. Pracowników przejętej firmy należy zgłosić do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na drukach ZUS ZUA od 20 października br., podając dane nowej firmy jako płatnika składek.
UZASADNIENIE
W przypadku przejścia zakładu pracy w całości lub w części na innego pracodawcę, nowy pracodawca jako następca prawny przejmuje zobowiązania wynikające ze stosunku pracy względem osób przejętej firmy. Podmiot, który przejął pracowników, z mocy prawa staje się ich pracodawcą i płatnikiem.
Zgodnie z informacją ZUS z 11 września 2007 r. zamieszczonym na stronie internetowej: www.e-inspektorat.zus.pl, obowiązkiem dotychczasowego pracodawcy (podmiotu przejmowanego) jest złożenie dokumentów wyrejestrowujących ZUS ZWUA za pracowników i osoby wykonujące umowy cywilnoprawne, z kodem 600, z datą przejęcia pracowników. Musi on również wyrejestrować na formularzach ZUS ZCNA członków rodziny pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego. Po wyrejestrowaniu ostatniego ubezpieczonego przejmowany podmiot ma obowiązek wyrejestrować siebie jako płatnika składek na druku ZUS ZWPA.
W przypadku opisanym w pytaniu, w wyniku przejęcia innego zakładu powstaje zupełnie nowy podmiot (zmienia się jego forma prawna). Dlatego firma, która po przejęciu innej firmy ulegnie przekształceniu, powinna się wyrejestrować jako płatnik składek na druku ZUS ZWPA. W dalszej kolejności powinna zgłosić się jako nowy płatnik na formularzu ZUS ZPA z nowymi danymi i zgłosić zatrudnionych pracowników do ubezpieczeń na formularzach ZUS ZUA.
Gdyby przejęcie w całości innego zakładu nastąpiło bez zmiany formy prawnej podmiotu przejmującego, nie musiałby on wyrejestrowywać się jako płatnik na druku ZUS ZWPA. W takim przypadku powinien składać ewentualnie ZUS ZPA w trybie zmiany (gdyby zmieniły się dane identyfikacyjne płatnika, np. nazwa). Natomiast firma, której pracownicy zostali przejęci, oprócz wyrejestrowania się jako płatnik na druku ZUS ZWPA ma obowiązek sporządzić i złożyć w ZUS formularz ZUS ZIPA w formie papierowej, wpisując w bloku II tego druku dane dotychczasowego płatnika, a w bloku III - dane podmiotu przejmującego, czyli nowego płatnika składek.
PRZYKŁAD
Spółka z o.o. od 30 września 2008 r. przejęła wszystkich pracowników zatrudnionych w firmie X prowadzonej przez Andrzeja K. Z chwilą przejęcia spółka z o.o. zmieniła nazwę na Y. W tym przypadku Andrzej K. miał obowiązek wyrejestrować swoją firmę jako płatnika na formularzu ZUS ZWPA od 30 września br. Z tą samą datą musiał również wyrejestrować pracowników z ubezpieczeń na drukach ZUS ZWUA z kodem 600 (i członków ich rodzin z ubezpieczenia zdrowotnego na drukach ZUS ZCNA). Andrzej K. musiał ponadto złożyć informację o zmianie danych identyfikacyjnych płatnika składek na druku ZUS ZIPA. Spółka Y musiała natomiast zgłosić zmianę nazwy płatnika na druku ZUS ZPA oraz zgłosić przejętych pracowników do ubezpieczeń od 30 września br.
Jeśli nowy pracodawca przejmuje tylko część pracowników innego zakładu (pozostali nadal pracują, a zakład kontynuuje swoją działalność), zakład ten nie składa ZWPA ani ZIPA.
PRZYKŁAD
Część pracowników zakładu A. z Leszna została przejęta 1 października br. przez firmę B. z Poznania. Firma A. powinna wyrejestrować te osoby z ubezpieczeń na drukach ZUS ZWUA z datą przejęcia, czyli 1 października z kodem 600 (inna przyczyna). Natomiast firma B. ma obowiązek zgłosić przejęte osoby do ubezpieczeń od października 2008 r. Ponieważ firma B. przejęła tylko część pracowników firmy A., firma A. nie musi składać formularza ZUS ZWPA ani ZUS ZIPA.
Jeżeli firma przejęta w całości przez inne przedsiębiorstwo nie przekazała do ZUS wyrejestrowania płatnika na druku ZUS ZWPA oraz nie złożyła dokumentów wyrejestrowujących z ubezpieczeń zatrudnione osoby (na formularzach ZUS ZWUA), to nowy płatnik składek, który wszedł w prawa i obowiązki dotychczasowego pracodawcy, ma obowiązek zrobić to w jego imieniu. W razie przejęcia firmy nowy płatnik może mieć również inne obowiązki, np. opłacenie składek za osoby, których umowy wygasły przed dniem przejęcia.
PRZYKŁAD
Nowa spółka partnerska zawiązała się 30 września br. Jeden ze wspólników tytułem aportu wniósł do spółki swoją firmę, w której zatrudniał 20 osób. Z 3 osobami, które pracowały na zlecenie (podlegały tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu), umowy zostały rozwiązane 26 września br. i firma nie zdążyła im wypłacić części należnego wynagrodzenia. Ponieważ wynagrodzenie to nowa spółka wypłaciła w październiku br., powinna ona zgłosić zleceniobiorców do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA z kodem 50 00 xx, z datą 30 września (wpisując w bloku II swoje dane identyfikacyjne), a składkę zdrowotną wykazać w raporcie ZUS RZA za październik br., czyli za miesiąc wypłacenia zleceniobiorcom przychodu. Osób tych nie należy wyrejestrowywać z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA.
W przypadku przejęcia zakładu w całości podmiot przejmujący ma obowiązek skorygowania dokumentów rozliczeniowych (gdyby zaistniała taka potrzeba) za okres, w którym składał je dotychczasowy płatnik. Jako dane identyfikacyjne płatnika musi podawać dane poprzedniego pracodawcy.
W razie przejęcia części pracowników korekty dokumentów za te osoby za okres, gdy były zatrudnione w poprzednim zakładzie, ma obowiązek dokonywać wcześniejszy pracodawca. Nowy pracodawca koryguje dokumenty tylko od momentu przejęcia pracowników.
• art. 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 4, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i ust. 3, art. 36 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
• art. 66 ust. 1 pkt 1a i pkt 1e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.),
• załączniki nr 1, 2, 3, 5, 6, 8, 9, 13 i 17 do rozporządzenia z 28 czerwca 2008 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów (DzU nr 112, poz. 717).
Małgorzata Kozłowska
specjalista w zakresie ubezpieczeń