RADA
Nie mogą Państwo uwzględnić przy ustalaniu prawa do nagrody jubileuszowej pracownika całego okresu zatrudnienia zakończonego dyscyplinarnym zwolnieniem. Niewliczany okres zatrudnienia obejmuje w tym przypadku wszystkie 4 umowy.
UZASADNIENIE
Do okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej nie należy wliczać okresów zatrudnienia zakończonych rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (§ 2 ust. 2 zarządzenia w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania). Aby odpowiedzieć na Państwa pytanie, należy rozstrzygnąć, co trzeba rozumieć przez pojęcie „okres zatrudnienia”. Ponieważ zarządzenie z 1989 r. nie definiuje pojęcia okresów zatrudnienia, właściwe będzie odwołanie się w tej sytuacji do innych aktów prawa, a w szczególności do Kodeksu pracy. Kodeks także nie zawiera definicji okresu zatrudnienia, ale po znaczeniu, które nadaje temu pojęciu posługując się nim, możliwe jest stworzenie definicji „zatrudnienia”.
Długość okresu wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony uzależniona jest od długości okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy (art. 36 Kodeksu pracy). Okres zatrudnienia obejmuje tu wszystkie umowy o pracę zawarte między tym samym pracownikiem a pracodawcą. Od okresu zatrudnienia, rozumianego jako długość całej „kariery” zawodowej pracownika w danym zakładzie pracy, uzależniona jest również wysokość odprawy pośmiertnej (art. 93 § 2 Kodeksu pracy). „Zatrudnienie” jest użyte w takim samym znaczeniu w ustawie o zwolnieniach grupowych (art. 8 ust. 1), gdzie od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy (całokształtu okresów pracy dla danego zakładu), uzależniona jest wysokość odprawy.
Z uwagi na użyte w zarządzeniu z 1989 r. wyrażenie „okresy zatrudnienia” należy rozumieć pełne okresy pracy na rzecz poszczególnych pracodawców.
Oznacza to, że ilekroć dany okres pracy pracownik udowadnia świadectwem pracy, w którym widnieje jako podstawa rozwiązania stosunku pracy art. 52, to całego okresu, na jaki jest wystawione świadectwo, nie mogą Państwo zaliczyć do okresu wliczanego do uzyskania nagrody jubileuszowej. Gdy pracownik posiada więcej niż jedno świadectwo pracy od danego pracodawcy, a z jednego z nich wynika, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło na podstawie art. 52 Kodeksu pracy, to nie można zaliczać do nagrody jubileuszowej okresów pracy potwierdzonych również innymi świadectwami pracy wystawionymi wcześniej przez tego pracodawcę. Należy bowiem pamiętać, że pracodawca, na żądanie pracownika, ma obowiązek wydać świadectwo pracy, jeśli skończyła się zawarta między stronami umowa o pracę, mimo że od razu zawierana jest kolejna umowa.
PRZYKŁAD
Jan T. został zatrudniony jako kierowca przez firmę transportową „Szeroka droga” na 3-miesięczny okres próbny. Po zakończeniu okresu próbnego pracodawca i pracownik ustalili zawarcie umowy bezterminowej. Jan T. poprosił pracodawcę o wystawienie świadectwa pracy potwierdzającego to 3-miesięczne zatrudnienie. Jako tryb rozwiązania umowy w świadectwie pracy pracodawca wskazał (art. 30 § 1 pkt 4) upływ czasu, na jaki została zawarta. Pół roku później Jan T. przyszedł do pracy nietrzeźwy, zajął miejsce w szoferce przydzielonej mu ciężarówki i usiłując wyjechać z bazy uderzył w słup elektryczny. Został zwolniony dyscyplinarnie. W tej sytuacji pracodawca wystawił mu świadectwo pracy nie na cały okres zatrudnienia, lecz jedynie na czas zatrudnienia na podstawie umowy na czas nieokreślony. Jeżeli Jan T. przedstawi u kolejnego pracodawcy (naliczającego nagrody jubileuszowe na podstawie przepisów zarządzenia z 1989 r.) obydwa te świadectwa pracy, to cały okres zatrudnienia na podstawie tych 2 umów nie powinien być wliczony do okresu zatrudnienia uprawniającego do nagrody.
W przypadku kilku świadectw pracy od jednego pracodawcy, gdy z jednego z nich wynika zakończenie stosunku pracy na podstawie art. 52 Kodeksu pracy, nie możemy bez dokładnej ich analizy „z góry” założyć, że całego okresu, na który zostały wystawione, nie można pracownikowi wliczyć do stażu (do nagrody). Nie podlegają wliczeniu okresy pracy potwierdzone świadectwami wystawionymi wcześniej, niż to, które potwierdza okres zakończony dyscyplinarnym zwolnieniem lub porzuceniem pracy. Jednak późniejszy okres pracy potwierdzony świadectwem pracy będzie podlegał wliczeniu pod warunkiem, że ustał w inny sposób. Kolejna umowa zawarta z tym samym pracodawcą, po wcześniejszym dyscyplinarnym zwolnieniu lub porzuceniu pracy, zakończona w inny sposób (np. wypowiedzeniem) nie mieści się już w pojęciu okresu zatrudnienia zakończonego rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Mimo tych samych stron stosunku pracy będzie to już w rozumieniu przepisów zarządzenia nowy okres zatrudnienia. Należy jednak zauważyć, że z taką sytuacją w praktyce nieczęsto możemy mieć do czynienia, gdyż pracodawcy unikają zatrudniania osób, które wcześniej zwolnili dyscyplinarnie.
PRZYKŁAD
Romuald F. rozpoczął swoją karierę zawodową na stacji benzynowej „Paliwo”. W związku z niestawianiem się do pracy pracodawca rozwiązał z nim umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Po 6 latach Romuald F. został ponownie przyjęty do pracy na tej stacji benzynowej. Stosunek pracy został tym razem rozwiązany na mocy porozumienia stron po 2 latach pracy. Kolejny pracodawca pana Romualda (stosujący zarządzenie z 1989 r.) nie zaliczy mu do nagrody jubileuszowej pierwszego okresu pracy na stacji benzynowej, gdyż został on zakończony dyscyplinarnym zwolnieniem. Powinien jednak zaliczyć kolejne zatrudnienie na tej stacji.
• § 2 ust. 2 zarządzenia z 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358 ze zm.),
• art. 36, art. 52, art. 93 § 2, art. 97 § 11 Kodeksu pracy,
• art. 8 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.).
Arkadiusz Mika
specjalista w zakresie prawa pracy
Orzecznictwo uzupełniające:
• Gratyfikacja jubileuszowa jest świadczeniem fakultatywnym i przepisy płacowe mogą kształtować do niej prawo w sposób samodzielny i swobodny. Jednakże pominięcie przy ustalaniu prawa do gratyfikacji pewnych okresów pozostawania w zatrudnieniu, a uwzględnienie innych, wymaga wyraźnej regulacji. Zmiany własnościowe po stronie pracodawcy nie powodują zmiany podmiotowości w stosunkach pracy. (Wyrok Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2002 r., I PKN 820/00, Pr. Pracy 2002/7-8/49)