Problem
Kilka miesięcy temu otrzymaliśmy zajęcie komornicze jednego z pracowników. Nie dokonywaliśmy zajęcia wynagrodzenia, bo pracownik zarabiał i nadal zarabia minimalne wynagrodzenie. Pracownik zakończył pracę w naszej firmie i w związku z tym przygotowujemy mu świadectwo pracy. Czy mamy obowiązek wpisać w nim informację o zajęciu komorniczym, skoro go nie dokonaliśmy? Jeżeli tak, to co dokładnie należy zamieścić w świadectwie pracy?
Rada
Tak. Mają Państwo obowiązek zamieścić w świadectwie pracy informację o zajęciu komorniczym, nawet jeśli potrącenia nie były realizowane. W ust. 6 tego dokumentu należy wpisać: oznaczenie komornika, numer sprawy egzekucyjnej oraz wartość potrąconych kwot, która w tym przypadku będzie wynosić 0 zł.
Polecamy: Serwis Prawno-Pracowniczy
Uzasadnienie
Przy dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia pracodawca musi pozostawić pracownikowi kwotę wolną od zajęcia komorniczego (art. 881 § 2–3 Kodeksu postępowania cywilnego). Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości (art. 871 Kodeksu pracy):
● minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
● 75% minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
● 90% minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych.
Przedstawione wartości są proporcjonalnie zmniejszane w przypadku zatrudnienia na część etatu.
Jeśli pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy jest wynagradzany ustawową stawką minimalną, wówczas pracodawca pozostawia mu całą pensję mimo zajęcia komorniczego. Czyni tak jedynie w sytuacji, gdy zajęcie dotyczy innych należności niż alimenty.
Zajęcie komornicze w świadectwie pracy
Zajęcie komornicze obowiązuje nawet wtedy, gdy zadłużony pracownik zmieni pracę lub przyjmie nowe zlecenie (art. 884 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Dlatego w razie rozwiązania stosunku pracy dotychczasowy pracodawca musi zamieścić wzmiankę o zajęciu należności w wydanym pracownikowi świadectwie pracy. Jeżeli nowy pracodawca pracownika jest mu znany, przesyła temu pracodawcy zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia. Ma też obowiązek powiadomić o tym komornika i pracownika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne. Informacja w świadectwie pracy powinna zawierać oznaczenie komornika, który zajął należność, oraz numer sprawy egzekucyjnej, jak również wskazać wysokość już potrąconych kwot (art. 884 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego). Jeśli ze względu na kwotę wolną od zajęcia i rodzaj egzekwowanych świadczeń pracodawca nie przekazał wierzycielowi nawet złotówki, wówczas w świadectwie pracy wpisuje 0 zł jako wartość potrąconych kwot.
Również przepisy prawa pracy zobowiązują pracodawcę do zamieszczenia w świadectwie pracy informacji o zajęciu wynagrodzenia (art. 97 § 2 Kodeksu pracy). Z kolei we wzorze świadectwa pracy znajduje się powtórzenie elementów z art. 884 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, jakie powinny być wpisane w ust. 6 tego dokumentu dotyczącym zajęcia wynagrodzenia. Wzór stanowi załącznik do rozporządzenia w sprawie świadectwa pracy.
Przykładowy zapis w świadectwie pracy dotyczący informacji o zajęciu komorniczym
Obowiązki komornika i pracodawcy w przypadku zajęcia komorniczego
Należy przypomnieć, że komornik dokonujący zajęcia wynagrodzenia pracowniczego zawiadamia o tym pracownika oraz jego pracodawcę. Komornik wzywa pracodawcę do niewypłacania pracownikowi – poza kwotą wolną od potrąceń – w szczególności:
● periodycznego wynagrodzenia za prace?,
● wynagrodzenia za prace zlecone,
● nagród i premii przysługujących pracownikowi za okres jego zatrudnienia,
● związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach związanych ze stosunkiem pracy.
Komornik zobowiązuje też pracodawcę do przekazywania tych pieniędzy bezpośrednio egzekwującemu wierzycielowi albo jemu samemu. Komornik wymaga ponadto, aby pracodawca przedstawił w ciągu tygodnia:
● zestawienie periodycznego wynagrodzenia pracownika oraz oddzielnie dochodu z innych tytułów za 3 miesiące (każdy miesiąc osobno) poprzedzające zajęcie,
● kwotę i terminy przekazywania zajętego wynagrodzenia,
● oświadczenie o rodzaju przeszkód do wypłacania wynagrodzenia, jeśli takie istnieją, a zwłaszcza podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie oraz czy i o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Zajęcie zaczyna obowiązywać z chwilą doręczenia zawiadomienia dłużnikowi (art. 883 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Ma ono ten skutek, że w stosunku do egzekwującego wierzyciela nieważne są rozporządzenia wynagrodzeniem przekraczające część wolna?, zrealizowane po zajęciu i przed zajęciem (jeżeli wymagalność wynagrodzenia następuje po jego dokonaniu).
Pracodawcy, który nie wykona wezwania komornika albo nie prześle nowemu pracodawcy zadłużonego pracownika dokumentów dotyczących zajęcia, grozi kara do 2000 zł (art. 886 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).
Sprawdź: Wskaźniki i stawki
Podstawa prawna:
● art. 871, art. 97 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60
● art. 880–888 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 187
● załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy – Dz.U. z 2016 r. poz. 2292
Autor: Jadwiga Sztabińska - prawnik specjalizujący się w prawie pracy, w tym z zakresu sfery budżetowej.