Wynagrodzenie i dodatek za godziny nadliczbowe

Wynagrodzenie i dodatek za godziny nadliczbowe/ fot. Fotolia
Przepisy Kodeksu pracy wyraźnie określają, że za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz standardowego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości 100% pensji, jeśli dodatkowe obowiązki pracownik wykonywał w nocy, niedzielę lub święta.

Francuzi mają ustawowe prawo do tego, by po godzinach pracy odłączyć się od sieci informatycznej i telefonicznej. Adwokat Patrycja Szałas-Maciąga uważa, że w Polsce na chwilę obecną nie istnieje potrzeba wprowadzania podobnej regulacji. Świadczenie usług w czasie prywatnym zostało już określone jako tzw. nadgodziny.

Autopromocja

Zmiany wprowadzone we Francji, związane z możliwością całkowitego odizolowania się od systemu informatycznego i komórkowego, poza godzinami pracy, podyktowane były masowością nadużyć. Z przeprowadzonego tam badania wynikało, że ponad 3/4 osób zatrudnionych na etacie musiało pozostawać do dyspozycji pracodawcy niemal przez całą dobę. Naruszano w ten sposób ich prawa do czasu wolnego i prywatności. W ocenie adwokat z Kancelarii JSLegal, w Polsce podobne zjawisko nie występuje na tak szeroką skalę. Ale jednak, w naszym kraju są zarówno pracodawcy, którzy nie przestrzegają przepisów, jak i nieświadomi swoich praw pracownicy.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 - praktyczny komentarz z przykładami

– Francja jest nastawiona mocno prosocjalnie wobec zatrudnionych. Ponadto, bardzo dużą rolę odgrywają tam związki zawodowe. U nas nie mają one aż tak dużego znaczenia. W Polsce pracodawca, który zakłóca czas prywatny zatrudnionego, może ponieść odpowiedzialność cywilną za naruszenie jego dóbr osobistych. Co więcej, nierespektowanie prawa do odpoczynku stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone grzywną do 30 tys. złotych – mówi adwokat Patrycja Szałas-Mąciąga.

Dochodzenie praw przed sądem

Jak wyjaśnia ekspert, naruszanie prawa do wypoczynku pracownika może przejawiać się np. wielokrotnymi, powtarzającymi się w szerszym okresie czasu, niczym nieuzasadnionymi telefonami od pracodawcy, poza godzinami pracy. Pracownik, który zamierza dochodzić swoich praw przed sądem, powinien oczywiście zgromadzić odpowiednie dowody, potwierdzające jego zarzuty. Przykładowo, przy pomocy bilingów może wykazać częstotliwość odbieranych od szefa połączeń, w czasie prywatnym. Wówczas roszczenie pracownika może opiewać na kwoty, odpowiadające przepracowanym nadgodzinom.

– Państwowa Inspekcja Pracy słusznie wskazuje, że wszelkie dodatkowe godziny pracy zobowiązują pracodawcę do wypłaty świadczenia, adekwatnego do ich ilości. Za pozostawanie do dyspozycji szefa i wykonywanie jego poleceń, zatrudnionemu należy się pełna zapłata. Kwota uzyskana za godziny nadliczbowe powinna być dodawana do najbliższego wynagrodzenia zasadniczego. Powyższe wynika z art. 85 kodeksu pracy. Jeżeli pracodawca nie dopełni tego obowiązku, pracownik może skutecznie dochodzić swoich praw przed sądem – tłumaczy adwokat.

Wynagrodzenie i dodatek

Według art. 1511 kodeksu pracy, za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz standardowego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości 100% pensji, jeśli dodatkowe obowiązki pracownik wykonywał w nocy, niedzielę lub święta. Oczywiście dotyczy to dni niepracujących, zgodnie z obowiązującym zatrudnionego rozkładem czasu pracy. To samo obejmuje dzień wolny od pracy, udzielony pracownikowi w zamian za świadczenie usług np. w weekend. Natomiast 50% wynagrodzenia przysługuje za pracę w godzinach nadliczbowych, przypadających w każdym innym dniu, niż wyżej wymienione.

Art. 1514 ust. 1 kodeksu pracy mówi z kolei o tym, że pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. Wyjątek od wskazanej reguły przewiduje ust. 2 ww. przepisu. Kierownikom, za pracę w godzinach nadliczbowych w niedzielę i święto, przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz dodatku. Oczywiście dotyczy to sytuacji, gdy nie otrzymali oni w zamian innego dnia wolnego od pracy – dodaje Patrycja Szałas-Mąciąga.

Odwołanie z urlopu

Jak potwierdza ekspert, w czasie wolnym od pracy polski pracownik nie musi odbierać telefonów i poczty służbowej. Ale ustawodawca przewiduje w tym zakresie dwa wyjątki. Pierwszy dotyczy odwołania pracownika z urlopu, z uzasadnionych przyczyn. Zgodnie z art. 167 kodeksu pracy, pracodawca ma do tego prawo, gdy obecności zatrudnionego wymagają nagłe i nieprzewidziane okoliczności, np. pilne zlecenie. W związku z tym, w trakcie swojego wypoczynku należy sprawdzać skrzynkę elektroniczną i komórkę. Druga sytuacja, wedle art. 1515 kodeksu pracy, dotyczy ustanowionego dyżuru, podczas którego zatrudniony powinien pozostawać w pełni dyspozycyjny.

– Nie ma reguł odnoszących się do tego, jak często należy sprawdzać telefon i e-maila na urlopie. Warto działać w zgodzie z własnym poczuciem obowiązku i polityką firmy. Natomiast, jeżeli pracownik nie sprawdza komórki i poczty elektronicznej, może stracić pracę. Ma prawo tłumaczyć się w dowolny sposób, np. brakiem zasięgu w miejscu, w którym przebywał. Jednak tylko od pracodawcy zależy, czy dalej będzie go zatrudniał. Jeśli osoba, której odwołano urlop lub przydzielono dyżur, nie podporządkuje się do decyzji pracodawcy, to może zostać zwolniona dyscyplinarnie – podsumowuje adwokat Patrycja Szałas-Mąciąg..

Zobacz serwis: Ubezpieczenia społeczne

Źródło: MondayNews

Kadry
W 2025 r. ochrona przed zwolnieniem pracownika w wieku przedemerytalnym
06 wrz 2024

Również w 2025 r. pracownikom w wieku przedemerytalnym będzie przysługiwała ochrona przed zwolnieniem z pracy. Opisujemy kto i kiedy podlega ochronie przez rozwiązaniem umowy o pracę w 2025 r.

Świadczenie motywacyjne w 2025 r.: kwota miesięcznie i za ile lat
06 wrz 2024

Co to jest świadczenie motywacyjne? Komu należy się dodatek motywacyjny? Kto nie dostanie dodatku motywacyjnego? Opisujemy jakie będą zasady w 2025 r.

Nadal 3000 zł kary grzywny za niezatrudnienie kandydata na pracownika. Wszystko wskazuje na to, że w 2025 r. będą takie same kary
06 wrz 2024

Również w 2025 r. pracodawcy mają się czego obawiać, bo do inspekcji pracy ciągle trafiają przypadki dyskryminacji przy nawiązywaniu stosunku pracy i rozmowach rekrutacyjnych. Będą kontrole również w 2025 r. Pracodawca może być ukarany karą nawet w wysokości 3000 zł. A wszystko dotyczy tylko kandydatów na pracowników.

Wcześniejsza emerytura nauczycielska od 1 września 2024 - zmiany już obowiązują
06 wrz 2024

Wcześniejsza emerytura nauczycielska od 1 września 2024 - zmiany już obowiązują! Po ilu latach pracy należy się nowa emerytura dla nauczycieli? Ile lat można mieć przechodząc na emeryturę nauczycielską? Kiedy nauczyciel musi złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę?

Urlop opiekuńczy. Kto może starać się o dodatkowe 5 dni w 2025 r.?
06 wrz 2024

Co to jest urlop opiekuńczy? Kto może skorzystać z urlopu opiekuńczego? Czy urlop opiekuńczy jest płatny? Ile dni wynosi urlop opiekuńczy? Jak załatwić urlop opiekuńczy?

PFRON wyjaśnia: Dwa kroki w przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności [30 września 2024 r.]
06 wrz 2024

Co trzeba zrobić w PFRON, aby dalej ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzeń lub refundację składek ZUS/KRUS? Są dwa kroki dla dwóch osobnych wariantów. Pierwszy to niepełnosprawny przedsiębiorca (albo rolnik), drugi wariant obejmuje przedsiębiorcę zatrudniającego osoby niepełnosprawne.

Termin udzielenia zaległego urlopu wypoczynkowego. Czy ten termin zawsze mija 30 września?
06 wrz 2024

Pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w tym roku kalendarzowym, w którym mu przysługuje. Urlop niewykorzystany staje się urlopem zaległym. Termin udzielenia zaległego urlopu mija 30 września następnego roku kalendarzowego. Jednak w pewnych sytuacjach zaległego urlopu pracodawca może udzielić do 31 grudnia następnego roku.

35-godzinny tydzień pracy i 36 dni urlopu wypoczynkowego. Takie przepisy już obowiązują
05 wrz 2024

Trwa narodowa dyskusja nad wprowadzeniem skróconego tygodnia pracy. Jednak już są pracownicy, których obowiązuje 35-godzinny tydzień pracy. Ponadto mają oni prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego w wymiarze nawet 36 dni. O kogo chodzi?

Dwa nowe świadczenia dla pracujących rodziców dzieci do 3 roku życia! Wnioski już od 1 października 2024 roku
05 wrz 2024

Od dnia 1 października 2024 roku można składać wnioski o dwa nowe świadczenia dla pracujących rodziców małych dzieci. Aktywni rodzice w pracy i aktywnie w żłobku można otrzymać na dziecko od 1 do 3 roku życia. Jakie jeszcze warunki trzeba spełnić?

ZUS: Kolejne terminy wypłaty czternastych emerytur
05 wrz 2024

W piątek, 6 września, ZUS wypłaci kolejną transzę tzw. czternastej emerytury. W całym kraju dodatkowe świadczenia otrzyma ponad 1,1 mln osób na łączną kwotę przeszło 1,6 mld zł. W jakich terminach czternaste emerytury otrzymają pozostali świadczeniobiorcy?

pokaż więcej
Proszę czekać...