Weszły już w życie nowe przepisy dotyczące pracy ratowników medycznych. Jakie uprawnienia ma ratownik medyczny? Czy ratownik medyczny stwierdza zgon? Kto może być ratownikiem medycznym?
- Nowe uprawnienia ratowników medycznych
- Kto może być ratownikiem medycznym?
- Czy ratownik medyczny stwierdza zgon?
Nowe uprawnienia ratowników medycznych
W dniu 21 lutego 2024 r. weszły w życie przepisy wykonawcze dotyczące szczególnych uprawnień ratowników medycznych. Nowe przepisy określają zadania i zakres prac jaki mogą wykonywać ratownicy medyczni w ramach swoich obowiązków służbowych. Chodzi o rozporządzenie z dnia 25 stycznia 2024 r. Ministra Obrony Narodowej w sprawie zakresu świadczeń zdrowotnych udzielanych przez ratownika medycznego wykonującego zadania zawodowe w podmiotach leczniczych będących jednostkami budżetowymi albo jednostkami wojskowymi, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych niebędących podmiotami leczniczymi (Dz.U. z 2024 r. poz. 148, dalej jako: rozporządzenie).
Trzeba też wiedzieć, że już jakiś czas temu ratownicy medyczni zyskali nowe uprawnienia ale i nowe obowiązki. Dlaczego? W dniu 22 czerwca 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz.U. 2023 poz. 2187, dalej: ustawa). To był przełom i rewolucyjne zmiany, ponieważ ostatnio uchwalona w tym zakresie ustawa był aż z 2006 r.
Kto może być ratownikiem medycznym?
Zawód ratownika medycznego może wykonywać osoba, która:
posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu ratownika medycznego;
posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu ratownika medycznego;
spełnia szczegółowo określone wymagania określone w art. 2 pkt 4) ustawy m.in. co do studiowania na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub medycyna ratunkowa i posiada odpowiednie kwalifikacje;
swoim dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu ratownika medycznego, w szczególności nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
posiada prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego.
- Ocena stanu pacjenta.
- Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.
- Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
- Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
- Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych.
- Odsysanie treści z dróg oddechowych.
- Podjęcie tlenoterapii czynnej lub wspomagania oddechu, lub sztucznej wentylacji płuc metodami bezprzyrządowymi i przyrządowymi, z użyciem tlenu lub powietrza, w tym z użyciem respiratora.
- Wykonanie intubacji dotchawiczej w nagłym zatrzymaniu krążenia.
- Wykonanie defibrylacji manualnej na podstawie oceny zapisu EKG lub oceny zapisu kardiomonitora.
- Wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej.
- Wykonanie przezskórnej elektrostymulacji serca w bradyarytmiach w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
- Wykonanie kardiowersji w tachyarytmiach w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
- Wykonanie i ocena zapisu EKG.
- Monitorowanie czynności układu oddechowego.
- Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi.
- Wykonanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.
- Wykonanie dojścia doszpikowego z użyciem gotowego zestawu.
- Podawanie produktów leczniczych drogą dożylną, domięśniową, podskórną, doustną, podjęzykową, wziewną, dotchawiczą, doodbytniczą oraz doszpikową.
- Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.
- Oznaczanie parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu.
- Pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej do badań diagnostycznych.
- Opatrywanie ran.
- Tamowanie krwawień zewnętrznych.
- Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń.
- Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.
- Przyjęcie porodu.
- Wykonanie segregacji medycznej pierwotnej i wtórnej.
- Cewnikowanie pęcherza moczowego.
- Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka, po zabezpieczeniu drożności dróg oddechowych.
- Wykonanie pomiaru temperatury głębokiej.
- Przygotowanie pacjenta do transportu i opieka medyczna podczas transportu.
- Podawanie produktów leczniczych oznaczonych symbolem OTC, wyrobów medycznych i wyposażenia wyrobów medycznych.
- Podawanie koncentratów czynników krzepnięcia oraz desmopresyny w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego, z zasobów własnych chorego.
- Pobieranie materiału z górnych dróg oddechowych od pacjenta oraz wykonywanie testów na obecność wirusów oraz wykonywanie testu antygenowego na obecność patogenów w sytuacji ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii wywołanych przez określony patogen.
- Podawanie produktów leczniczych
Czy ratownik medyczny stwierdza zgon?
Tak, do jednego z zadań ratownika medycznego należy stwierdzanie zgonu, jednak takiego, do którego doszło podczas akcji medycznej.
Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz.U. 2023 poz. 2187)
Rozporządzenie z dnia 25 stycznia 2024 r. Ministra Obrony Narodowej w sprawie zakresu świadczeń zdrowotnych udzielanych przez ratownika medycznego wykonującego zadania zawodowe w podmiotach leczniczych będących jednostkami budżetowymi albo jednostkami wojskowymi, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych niebędących podmiotami leczniczymi (Dz.U. z 2024 r. poz. 148)