Przemoc i molestowanie seksualne w miejscu pracy - coraz częściej dochodzi do tych zjawisk. Oczywiście równie często ma miejsce mobbing. Czym jest molestowanie a czym molestowanie seksualne, jakie kary grożą za naruszenie nietykalności i godności drugiego człowieka? Zgodnie z badaniami Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego 85,6% respondentek doświadczyło przekraczających granice zdarzeń w miejscu świadczenia usług przynajmniej raz.
- Przemoc i molestowanie seksualne w miejscu pracy
- Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego
- Czym jest molestowanie w pracy?
- Nawet 3 lata pozbawienia wolności za molestowanie czy molestowanie seksualne
- Czym jest molestowanie seksualne w pracy?
- Zwolnienie z pracy za sprzeciw molestowaniu
- Międzynarodowa definicja przemocy w miejscu pracy
Przemoc i molestowanie seksualne w miejscu pracy
Przemoc i molestowanie seksualne w miejscu pracy - już nie w Australii. Jak zmieni się tam prawo pracy w tych obszarach? Znacznie, ponieważ:
- w dniu 9 czerwca 2023 r. Australia złożyła dokument ratyfikacyjny Konwencji o przemocy i molestowaniu z 2019 r. (nr 190);
- w dniu 13 czerwca 2023 r. Australia złożyła dokument ratyfikacyjny Konwencji nr 138 dotyczącej najniższego wieku dopuszczenia do zatrudnienia.
Na gruncie polskiego prawa pracy wspólnym mianownikiem dla molestowania i molestowania seksualnego jest to, że są one przejawem dyskryminowania.
Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego
Zgodnie z badaniami Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego:
- 46,8% osób, które doświadczyły molestowania seksualnego w pracy definiowało te zdarzenia jako niezgodne z prawem;
- 85,6% respondentek doświadczyło przekraczających granice zdarzeń w miejscu świadczenia usług przynajmniej raz;
- 1/5 badanych (19,9%) doświadczyła molestowania w miejscu pracy więcej niż 10 razy co wskazuje na fakt, że dla wielu kobiet molestowanie jest integralną częścią doświadczenia aktywności zawodowej.
Dane są zatrważające.
Czym jest molestowanie w pracy?
Moletowanie w pracy to niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.
Decydujące znaczenie dla oceny zasadności twierdzenia o naruszeniu dobra osobistego ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ile to, jaką reakcję wywołuje w społeczeństwie to naruszenie.
"Przez molestowanie rozumie się takie nękanie czy zaczepki, których doświadcza pracownik, z przyczyn, które mogą być podstawą dyskryminacji, czyli: płeć, rasa, religia, kolor skóry, przekonania polityczne, niepełnosprawność itd. Na przykład, można tutaj wskazać takie stwierdzenia, jak: "blondynki są głupie" (płeć), "młody nic nie umie" (wiek). Są to wszelkiego rodzaju niestosowne uwagi na temat wyglądu, ubioru, sytuacji rodzinnej, insynuacje czy obelgi naruszające godność ofiary molestowania." - zob. Kodeks pracy. Komentarz, red. dr hab. Krzysztof Walczak, Warszawa 2023 r.
Gdy osoba "molestowana" wprost wyraża zgodę na tego typu zachowania. Przyjęcie, że elementem molestowania jest "kryterium" dyskryminacyjne (o czym niżej), oznacza jednak, że nawet zgoda pracownika nie wyłącza bezprawności zachowania pracodawcy.
Nawet 3 lata pozbawienia wolności za molestowanie czy molestowanie seksualne
Dopuszczenie się molestowana na gruncie prawa karnego może być różnie kwalifikowane, jednak kary są duże, np.:
- Kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
- Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
- Kto, przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Czym jest molestowanie seksualne w pracy?
Przez molestowanie seksualne w pracy należy rozumieć dyskryminowanie ze względu na płeć jako każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika, w szczególności stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy.
Czynienie niepożądanych propozycji seksualnych, dopuszczanie się niepożądanych zaczepek słownych o charakterze seksualnym, nękanie, czynienie sprośnych aluzji, opowiadanie żartów o charakterze seksualnym, czynienie gestów o konotacji seksualnej; prezentowanie niepożądanych treści o charakterze pornograficznym (np. rysunki, kalendarze na ścianach, filmiki).
Zwolnienie z pracy za sprzeciw molestowaniu
Podporządkowanie się przez pracownika molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu, a także podjęcie przez niego działań przeciwstawiających się molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu nie może powodować jakichkolwiek negatywnych konsekwencji wobec pracownika. Realia są jednak inne.
Międzynarodowa definicja przemocy w miejscu pracy
Ustalona na szczeblu międzynarodowym definicję przemocy i molestowania w świecie pracy, w tym przemocy uwarunkowanej płcią, rozumianej jako "szereg niedopuszczalnych zachowań i praktyk", które "mają na celu, skutkują lub mogą skutkować szkodami fizycznymi, psychicznymi, seksualnymi lub ekonomicznymi". Definicja ta chroni wszystkich uczestników rynku pracy, w tym stażystów lub praktykantów oraz osoby wykonujące obowiązki lub uprawnienia pracodawcy, i obejmuje sektor publiczny i prywatny, gospodarkę formalną i nieformalną, a także obszary miejskie i wiejskie.