Praca w ruchu ciągłym
Praca w systemie czasu pracy w ruchu ciągłym dopuszczalna jest w sytuacji gdy, z uwagi na technologie produkcji, praca musi być wykonywana przez 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu, tym samym praca ta, nie może być wstrzymana.
Prawidłowy proces produkcyjny i działalność urządzeń
Wskazać należy w tym miejscu, na orzeczenie Sądu Najwyższego z 29.09.1975 r. (I PRN 23/75, OSNC 1996 Nr 6 poz.144), gdzie wskazano, że o tym, czy praca ma charakter pracy wykonywanej w ruchu ciągłym, nie decyduje zarówno zakres wykorzystania mocy produkcyjnej zakładu pracy, możliwości produkcyjne pracownika, ale okoliczność, czy wykonywanie pracy przez 24 godziny na dobę i przez 7 dni w tygodniu jest konieczne z punku widzenia zabezpieczenia prawidłowego procesu produkcyjnego oraz prawidłowej działalności urządzeń produkcyjnych.
Warunki wprowadzania i stosowania przerywanego systemu czasu pracy
Polecamy Komplet: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry + Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń + INFORorganizer - abonament 12 miesięcy
Zaspokajanie potrzeb ludności
Praca w tym systemie może być stosowana na podstawie art. 138 § 2 kodeksu pracy, także w przypadku, gdy jej wykonywanie nie może zostać wstrzymane z uwagi na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności.
Przedłużenie czasu pracy
Praca w ruchu ciągłym odbywa się na trzy zmiany we wszystkie dni tygodnia przez 24 godziny na dobę. W tym systemie czasu pracy dopuszczalne jest przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym czasu pracy nieprzekraczającym 4 tygodni. Oznacza to, że w niektóre tygodnie, np. dwa, praca może być wykonywana dłużej niż 43 godziny, pod warunkiem, że w pozostałe dwa tygodnie praca ta jest wykonywana krócej, tak aby średniotygodniowa liczba godzin pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekroczyła 43 godzin. Ponadto, jednego dnia w niektórych tygodniach w ramach okresu rozliczeniowego dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin. Określenie "w niektórych tygodniach w ramach okresu rozliczeniowego" oznacza, iż maksymalnie w trzech tygodniach w jednym dniu w każdym z tych tygodni dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin na dobę.
Rozkład czasu pracy
W celu prawidłowego sporządzenia rozkładu czasu pracy w omawianym systemie czasu pracy, należy określić maksymalny nominał czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym czasu pracy. Należy dokonać tego w następujący sposób:
- mnoży się 8 godzin przez liczbę dni kalendarzowych okresu rozliczeniowego, z wyłączeniem niedziel, świąt oraz ustalonych dni wolnych od pracy z tytułu zachowania pięciodniowego tygodnia pracy co w przykładowym okresie rozliczeniowym obejmującym 4 pełne tygodnie kalendarzowe, w którym nie występują święta, będzie wyglądało następująco 8*20 dni = 160 godzin. Następnie do tak uzyskanego wyniku dodaje się liczbę godzin odpowiadającą przedłużonemu u danego pracodawcy tygodniowemu wymiarowi czasu pracy, który na każdy tydzień okresu rozliczeniowego nie może przekroczyć 4 godzin. Gdy założymy, iż w trzech tygodniach okresu rozliczeniowego, czas pracy został przedłużony do 43 godzin ( gdyż w każdym z tych trzech tygodni w ramach okresu rozliczeniowego obejmującego cztery tygodnie, pracownik w jeden dzień miał wymiar czasu pracy wydłużony o 3 godziny, t.j. pracownik pracował po 11 godzin), to ogólny wymiar czasu pracy w tym okresie rozliczeniowym ustala się, dodając 9 godzin ( liczba godzin odpowiadająca przedłużonemu u danego pracodawcy tygodniowemu wymiarowi czasu pracy) do 160 godzin, co daje nam sumę 169 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. W ten sposób uzyskujemy maksymalny nominał czasu pracy pracownika w czterotygodniowym okresie rozliczeniowym czasu pracy i tylko w tym wymiarze można ustalić pracę na zmiany w harmonogramie, gdyż w przeciwnym razie, mielibyśmy do czynienia z planowaniem pracy w godzinach nadliczbowych.
Prowadzenie kart ewidencji czasu pracy - 10 praktycznych wskazówek
35-godzinny odpoczynek
W omawianym systemie czasu pracy, gdy pracownik ma wykonywać pracę w niedzielę w danym tygodniu, który rozpoczął się np. we wtorek, można mu udzielić, na podstawie art. 133 § 4 kodeksu pracy, 35-godzinny nieprzerwany odpoczynek w innym dniu niż niedziela, ale w ramach tego tygodnia, kiedy pracownik wykonywał pracę w niedzielę, a który, jak wskazano, rozpoczyna się we wtorek i obejmuje kolejne 7 dni kalendarzowych.
Gdy następuje zmiana pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, z tym , że nie może być krótszy od 24 godzin, co wynika z art. 133 § 2 kodeksu pracy. Gdy norma dobowa w tym systemie jest wydłużona zgodnie z postanowieniem zawartym w art. 138 § 1 kodeksu pracy do 12 godzin, za każdą godzinę pracy ponad 8 godzin pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100%, co wynika z konieczności zastosowania postanowień art. 1511 § 1 kodeksu pracy. Praca w tych godzinach nie jest jednak pracą w godzinach nadliczbowych, ale jest wynagradzana jak praca w tych godzinach. Godziny te nie są wliczane do limitu godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym, który wynika z art. 151 § 3 kodeksu pracy.
Obniżenie wymiaru czasu pracy
W systemie czasu pracy w ruchu ciągłym każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy pracownika. Tak samo jak w innych systemach czasu pracy wymiar czasu pracy pracownika wykonującego pracę w ruchu ciągłym należy obniżyć o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, które mają być przepracowane przez pracownika zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.