Przerwy w pracy to uprawnienie pracownicze unormowane przepisami prawa pracy. Niektóre przerwy w pracy należą się wszystkim pracownikom. Inne – określonym kategoriom pracowników. Kiedy przysługują przerwy w pracy? Jaka jest ich długość? Czy przerwy wlicza się do czasu pracy?
- Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych
- Przerwy w pracy na karmienie
- Przerwy w pracy dla młodocianych
- Przerwy w pracy dla pracujących przy monitorach
- Przerwy w pracy na posiłek i sprawy prywatne
Przerwy w pracy, które należą się każdemu pracownikowi mają długość uzależnioną od dobowego wymiaru czasu pracy danego pracownika. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika:
- wynosi co najmniej 6 godzin – pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut;
- jest dłuższy niż 9 godzin – pracownik ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut;
- jest dłuższy niż 16 godzin – pracownik ma prawo do kolejnej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut.
Przerwy w pracy tego rodzaju wlicza się do czasu pracy.
Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych
Pracownicy będący osobami niepełnosprawnymi mają prawo do dodatkowej 15-minutowej przerwy w pracy w ciągu dnia roboczego. Osoba niepełnosprawna może przeznaczyć taką przerwę w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek.
Również taka przerwa w pracy jest wliczana do czasu pracy.
Przerwy w pracy na karmienie
Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy. Jeżeli pracownica karmi więcej niż jedno dziecko – przysługują jej dwie przerwy w pracy, każda trwająca 45 minut. Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie.
Przerwy w pracy na karmienie dziecka piersią wliczane są do czasu pracy.
Przerwy na karmienie nie przysługują pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie. Jeżeli czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie.
Przerwy w pracy dla młodocianych
Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut. Przerwa w pracy dla młodocianego wliczana jest do czasu pracy.
Przerwy w pracy dla pracujących przy monitorach
Pracownicy, którzy użytkują w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy mają prawo do co najmniej 5-minutowy przerwy w pracy po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Przerwy w pracy tego rodzaju wlicza się do czasu pracy.
Przerwy w pracy dla pracujących przy monitorach mogą nie być udzielane, jeżeli pracodawca zapewni pracownikom łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała – przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Przepisy o przerwach w pracy dla osób pracujących przy monitorach nie dotyczą:
- kabin kierowców oraz kabin sterowniczych maszyn i pojazdów,
- systemów komputerowych na pokładach środków transportu,
- systemów komputerowych przeznaczonych głównie do użytku publicznego,
- systemów przenośnych nie przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy,
- kalkulatorów, kas rejestrujących i innych urządzeń z małymi ekranami do prezentacji danych lub wyników pomiarów,
- maszyn do pisania z wyświetlaczem ekranowym.
Przerwy w pracy na posiłek i sprawy prywatne
Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Wprowadzenie takiej przerwy w pracy nie jest obligatoryjne.
Przerwę w pracy przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.