Badanie rynku MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw) wykazuje, że firmy z tego sektora charakteryzują się najniższą w Europie „przeżywalnością”. Co druga firma znika z rynku w ciągu pierwszych trzech lat działalności. Jedną z przyczyn jest niewątpliwie brak wystarczających kompetencji, zarówno zarządzających i właścicieli, jak też pracowników tego sektora. Co więc powstrzymuje przedsiębiorców przed dokształcaniem zawodowym? Przyczyn jest wiele. Na pierwszym miejscu zwykle stawiane są zbyt wysokie koszty szkoleń i ich program, niedostosowany do potrzeb małych i średnich firm. W przypadku szkoleń częściowo refundowanych przez EFS, przedsiębiorcy narzekają na rozbudowaną biurokrację. Kolejną przeszkodą jest brak czasu - w firmie zatrudniającej kilka osób absencja każdego pracownika poważnie utrudnia jej funkcjonowanie.
Jeden z warszawskich pracodawców, zapytany przez specjalistów Akademii PARP, wypowiada się na temat szkoleń: „Jeśli chodzi o moją firmę, to nie szkolimy. Jest problem, bo personel jest mały, a wysyłanie ludzi skomplikowane. Dlatego w naszym przedsiębiorstwie nie praktykujemy szkoleń”. Niestety, często wskazywaną przez pracodawców przyczyną bierności jest także brak uświadomionych potrzeb kształcenia kadry pracowniczej. Wszystkie te czynniki prowadzą do tego, że 70% pracodawców z sektora MŚP nie posiada rocznego planu szkoleń, co odbija się negatywnie na ich długookresowej konkurencyjności.
Koszty szkoleń w Polsce
Tradycyjne szkolenia prowadzone przez firmy zewnętrzne wiążą się najczęściej z wyjazdem pracownika do innej miejscowości. Większość firm szkoleniowych mieści się w dużych miastach, gdzie w swoich siedzibach lub wynajętych salach organizuje seminaria. Wśród przedsiębiorców popularne są także szkolenia związane z kilkudniowym wyjazdem do ośrodków szkoleniowych o charakterze quasi integracyjnym. Mniejsze firmy wybierają zwykle jednak tańsze szkolenia otwarte, które gromadzą pracowników z różnych, niepowiązanych ze sobą firm.
Tradycyjne szkolenia trwają od 1 do 3 dni roboczych. Koszt jednodniowego, otwartego szkolenia stacjonarnego to około 200 - 500 zł za osobę. Koszt dwu-, trzydniowego szkolenia otwartego z przejazdem, noclegiem w hotelu i wyżywieniem to już wydatek od 1500 do ponad 2000 zł za osobę.
Inwestując kwotę około 3000 zł zyskuje się możliwość zorganizowania w siedzibie firmy zamkniętego szkolenia dla 10 pracowników.
Czas to pieniądz
Zdaniem ekspertów z Akademii PARP, właściwie wdrożony e-learning może przynieść około 40% redukcję czasu poświęcanego na szkolenia w porównaniu ze szkoleniami tradycyjnymi. Jaki to ma realny wpływ na firmę? Poza oczywistą redukcją wydatków związanych z tradycyjnym szkoleniem wyjazdowym, dochodzi oszczędność w płacach (szkolenia e-learningowe zajmują pracownikowi mniej czasu). To jednak niewielka oszczędność w porównaniu z redukcją kosztów utraconych możliwości, które również, nie zawsze świadomie, ponosi firma.
Najlepiej zilustruje to przykład pracownika o wynagrodzeniu 4000 zł brutto miesięcznie. Możemy przyjąć, że jest to przedstawiciel handlowy niewielkiego zakładu produkcyjnego. Zakładając, że przeszkolenie pracownika wymaga dwudniowego pobytu poza firmą, sam koszt szkolenia w odniesieniu do płac wyniesie 400 zł. Dochodzą do tego koszty utraconych możliwości, czyli koszty, które poniesie firma ze względu na absencję pracownika. Jeśli pracownik generuje dla firmy miesięczne przychody rzędu 25 tys. zł, to jego dwudniowa nieobecność w pracy wiąże się z kosztem utraconych możliwości w wysokości 2500 zł.
Właściciel małego przedsiębiorstwa wypowiada się na temat kosztów związanych ze szkoleniami: „Największym problemem jest brak kapitału obrotowego. Nie stać nas na to, żeby pracownik opuszczał godziny pracy. Na jego miejsce musielibyśmy znaleźć zastępstwo”. Jest to typowe w omawianym sektorze zjawisko.
Zakładając, że dzięki szkoleniu internetowemu redukcja czasu wyniesie około 40 proc., firma zaoszczędza 160 zł na kosztach pracy i zwrot aż 1500 zł w kosztach utraconych możliwości.
E-learning tańszy i efektywny
Idealnym rozwiązaniem są szkolenia przez Internet. Duże firmy korzystają z nich już od lat. Niewiele jest natomiast rozwiązań przygotowanych z myślą o polskich małych i średnich przedsiębiorstwach. Szkolenia takie oferuje portal edukacyjny Akademia PARP, który zapewnia właścicielom i pracownikom mikro, małych i średnich przedsiębiorstw bezpłatny dostęp do praktycznej wiedzy biznesowej na światowym poziomie, dostosowanej zarazem do polskich realiów. Dzięki temu profesjonalne szkolenia stają się dostępne dla najmniejszych nawet firm, pragnących umocnić swoją pozycję na rynku. Jest to niezwykle istotne w okresie dobrej koniunktury, kiedy brakuje czasu na szkolenia. Podobnie w tzw. chudych latach, gdy gorzej prosperująca firma dąży do poprawy swojej konkurencyjności poprzez potencjał wiedzy, a zarazem nie posiada wolnych środków na inwestycje w drogie szkolenia.
Szkolenia Akademii PARP opierają się na formule nowoczesnych, multimedialnych i interaktywnych szkoleń dostępnych z każdego miejsca, bez konieczności wychodzenia z domu, dojazdów, opuszczania miejsca pracy i sztywnych godzin kursu. Wystarczy komputer z dostępem do Internetu, proste logowanie i motywacja, by pogłębiać swój kapitał wiedzy. Jeśli ktoś przeznaczy każdego dnia pół godziny na naukę, w ciągu dwóch miesięcy ukończy kurs i otrzyma certyfikat potwierdzający zdobyte umiejętności.
Szkolenia interaktywne oferują pełną elastyczność zarówno jeśli chodzi o czas i miejsce szkolenia, jak też liczbę przeszkolonych pracowników. Są znakomitym rozwiązaniem dla rozproszonych geograficznie pracowników, np. przedstawicieli handlowych lub pracowników filii danej firmy.
„W przypadku tradycyjnych szkoleń, ich koszt wzrasta wraz z liczbą uczestników. Z interaktywnych szkoleń Akademii PARP może skorzystać bezpłatnie nieograniczona liczba pracowników danej firmy. Jedynym warunkiem jest jej przynależność do sektora małych i średnich przedsiębiorstw.” - mówi Aneta Grzyb-Hejduk, specjalista ds. szkoleń Akademii PARP.
Oprac. BH
Raport przygotowany przez Akademię PARP, oferującą bezpłatne profesjonalne szkolenia internetowe dla firm z sektora MŚP