Pracodawca, poza obowiązkowym powiadomieniem prokuratury rejonowej i okręgowego inspektoratu pracy, powinien powołać zespół powypadkowy w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. W trakcie postępowania powypadkowego zespół ustali, czy wystąpiły przesłanki kwalifikujące zdarzenie jako wypadek przy pracy. W przypadku ustalenia, że przyczyną śmierci było samobójstwo pracownika, zespół powypadkowy może, opierając się na wyrokach Sądu Najwyższego, uznać, że zdarzenie nie jest wypadkiem przy pracy, ale tylko wtedy, kiedy nie zostanie spełniona przynajmniej jedna z przesłanek definicji wypadku przy pracy.
UZASADNIENIE
Pracodawca ma obowiązek ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (art. 234 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy).
Sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków, sposób ich dokumentowania, zakres informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy, jak też obowiązki pracodawcy w przypadku powzięcia wiadomości o wypadku, jakiemu uległ jeden z jego pracowników, określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadów przy pracy. Jednym z obowiązków pracodawcy jest powołanie zespołu powypadkowego, do którego zadań należy zarówno ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku, jak i dokonanie kwalifikacji prawnej zdarzenia.
W rozporządzeniu nie określono natomiast żadnych sytuacji, w których pracodawca miałby prawo do podjęcia decyzji o odstąpieniu od przeprowadzenia postępowania powypadkowego.
Zespół powypadkowy, badając okoliczności i przyczyny wypadku, powinien postępować zgodnie z przepisami rozporządzenia, dokładając wszelkich starań oraz korzystając ze swojej wiedzy i umiejętności, aby ustalić wszystkie okoliczności i przyczyny zdarzenia.
WSKAZÓWKA!
W przypadku samobójstwa pracownika podczas pracy zespół powypadkowy powinien drobiazgowo zbadać, czy istniała jakakolwiek przyczyna zewnętrzna zdarzenia i czy zdarzenie miało związek z pracą.
Błędem jest opieranie się wyłącznie na jednym z orzeczeń Sądu Najwyższego, ponieważ wyroki te są uzależnione od okoliczności i przyczyn wypadków w poszczególnych, jednostkowych przypadkach. Na przykład, wyrok SN z 26 lutego 2001 r. (II UKN 225/00, OSNP 2002/19/471) stanowi, że niezapewnienie rybakowi choremu na depresję należytej opieki medycznej oraz brak nad nim ciągłego nadzoru w czasie podróży morskiej (...), w razie jego śmierci samobójczej, może stanowić przyczynę zewnętrzną zdarzenia (...). Zaś w wyroku z 14 kwietnia 2000 r. (II UKN 509/99, OSNP 2001/20/625) SN orzekł, że samobójstwo pracownika w czasie podróży służbowej, które nie pozostawało w związku z wykonywaniem powierzonych zadań, nie jest wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy (...).
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (DzU nr 105, poz. 870).