„Razem dla bezpieczeństwa” na budowach małopolskich dróg - Państwowa Inspekcja Pracy i Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad promują bezpieczną pracę na budowie. Wobec tego jakie są obowiązki pracodawcy zatrudniającego pracowników na budowie w zakresie BHP? Jakie są najczęstsze naruszenia praw pracowniczych? Poniżej szczegóły kontroli i najważniejsze założenia programu: „Strategia kontroli i prewencji w budownictwie”.
- Jakie są obowiązki pracodawcy na budowie?
- Najwięcej śmiertelnych wypadków na budowach
- „Razem dla bezpieczeństwa” na budowach małopolskich dróg - współpraca PIP i GDDKiA
- Naruszenia praw pracowniczych w zakresie BHP na budowie
- Co powoduje naruszenia praw pracowniczych na budowach?
Jakie są obowiązki pracodawcy na budowie?
Szczegóły określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U. z 2003 r. poz. 120 nr 1126), które wskazuje zakres i formę informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowy zakres rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. Najważniejsze obowiązki:
- Pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
- Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami.
- Pracodawca jest obowiązany przydzielać niezbędną odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.
Najwięcej śmiertelnych wypadków na budowach
W latach 2022-2024 PIP realizuje „Strategię kontroli i prewencji w budownictwie”. Plan ma na celu poprawę sytuacji na polskich budowach, na których cały czas dochodzi do wypadków przy pracy, w tym śmiertelnych i zbiorowych. Celem strategii jest likwidacja bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników zatrudnionych na budowach. Okazuje się, że w całym sektorze gospodarki śmiertelnych wypadków najwięcej jest przy pracach na budowie.
„Razem dla bezpieczeństwa” na budowach małopolskich dróg - współpraca PIP i GDDKiA
W dniu 17 lipca 2023 r. w ramach współpracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie i Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad zorganizowano wydarzenie „Razem dla bezpieczeństwa”. Taka bezpośrednia współpraca inwestora i organów nadzoru pozwala na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa na budowach
Jak wynika ze sprawozdania PIP ze spotkania: "Bezpieczeństwo na budowach to połączenie trzech kluczowych elementów: odpowiedniego wyposażenia, bezpiecznej organizacji pracy oraz świadomości i umiejętności wykonawców i pracowników. W ostatnich latach infrastruktura związana z bezpieczeństwem na budowach w Małopolsce wyraźnie się poprawiła, jednak branża budowlana nadal jest w grupie najbardziej zagrożonych wypadkami przy pracy. Dlatego Okręgowy Inspektorat Pracy w Krakowie intensywnie włączył się w ogólnopolską kampanię PIP „Budowa. STOP wypadkom”. Jej realizacja to przede wszystkim nadzór i kontrola nad prowadzonymi inwestycjami oraz szkolenie pracowników branży budowlanej.".
Naruszenia praw pracowniczych w zakresie BHP na budowie
Z wielu kontroli PIP wynika, że najczęstszym naruszeniem jest:
- nieodpowiednie zabezpieczenie prac na wysokości. Balkony, stropy, dachy nie są zabezpieczone np. w balustrady (a jeśli już są to są nieprawidłowo zamontowane);
- pracownicy nie mają wszelkich niezbędnych środków ochrony indywidualnej (hełmów, osłon ochronnych słuchu, dłoni, twarzy lub oczu), co może prowadzić do upadku z wysokości i spowodować utratę zdrowia czy życia;
- brakuje też zabezpieczeń szybów windowych, otworów w ścianach zewnętrznych oraz w stropach chroniących przed wpadnięciem;
- często są niepełne pomosty robocze lub pomosty niesystemowe wykonane na budowie albo po prostu luźno ułożone deski na ramach rusztowania tylko na poziomie wykonywania robót;
- niekiedy brak lub niewłaściwe zakotwione są konstrukcje rusztowań do stałych elementów obiektów budowlanych;
- zdarza się też, że jest nieprawidłowe posadowienie konstrukcji rusztowania na podłożu (rusztowania postawione bezpośrednio na miękkim gruncie lub na podparciu z desek czy cegieł bądź bloczków gazobetonowych nie gwarantującym odpowiedniej wytrzymałości i stabilności).
Co powoduje naruszenia praw pracowniczych na budowach?
1. Fikcyjne BHP – szkolenia BHP nie są faktycznie przeprowadzane a służba BHP wypełnia dokumenty bez weryfikacji rzeczywistego stanu i aktywnych działań.
2. Kierownicy - ze względu na dużą ilość inwestycji w budowlance, kierownicy budów często sprawują nadzór nad kilkoma budowami naraz. Wówczas ich nadzór jest iluzoryczny, sprowadzający się do wydawana poleceń, ogólnej weryfikacji jak i wpisów w dzienniki budów. To nie wystarczy - kierownik powinien sprawować ciągły i szczegółowy nadzór.
3. Rotacja pracowników jak i ich brak – podobnie jak w przypadku kierowników, pracownicy pracują na różnych inwestycjach, są "przerzucani" z miejsca na miejsce. Pracy jest dużo a pracowników brak. Często są zatrudniane młode, niedoświadczone osoby, bez odpowiednich kwalifikacji i przeszkolenia. Mikroprzedsiębiorstwa zatrudniają też członków rodziny, którzy przez brak nadzoru nie przestrzegają BHP.
4. Brak odpowiedniego sprzętu i zabezpieczeń (np. przed upadkiem z wysokości ze schodów, pochylni lub pomostów, brak zabezpieczenia przewodów elektrycznych).
5. Brak odpowiedniego oznaczenia miejsc niebezpiecznych.
PIP stwierdziło, że: poziom bezpieczeństwa pracy na małych budowach jest niewystarczający, znacząco odstający od akceptowalnego poziomu obserwowanego na większości dużych budów.