Monika Węcław, Zielona Linia 19524 - Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia
Sposoby na usprawiedliwienie nieobecności w pracy
Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy. Aby z niego skorzystać, składa do pracodawcy odpowiedni wniosek. Ma również prawo do urlopu okolicznościowego w liczbie:
- dwóch dni – w przypadku ślubu pracownika, urodzenia się dziecka, śmierci i pogrzebu żony czy męża lub dziecka, matki, ojca, ojczyma lub macochy,
- jednego dnia – w przypadku ślubu dziecka, śmierci i pogrzebu siostry, brata, teściowej, teścia, babci, dziadka albo innej osoby pozostającej na utrzymaniu albo pod opieką pracownika.
Osoba opiekująca się dzieckiem do lat 14 ma prawo do dwóch wolnych dni w roku związanych ze sprawowaniem opieki. Jeżeli pozostaje w związku małżeńskim, może skorzystać z nich albo ona, albo współmałżonek.
Są jednak sytuacje, kiedy pracownik nie może stawić się w firmie z przyczyn od niego niezależnych. Jak wówczas może usprawiedliwić swoją nieobecność i czy jest to w ogóle możliwe?
Polecamy Komplet: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry + Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń + INFORorganizer - abonament 12 miesięcy
Umowa o pracę nie może wyłączyć zwolnienia dyscyplinarnego
Przyczyny niezależne - nagła potrzeba
Nagłą potrzebę wolnego dnia pracownik może zgłosić, korzystając z tzw. urlopu na żądanie. Oznacza to, że może wziąć urlop, zawiadamiając o nim pracodawcę najpóźniej w dniu nieobecności. W ciągu roku kalendarzowego każdemu pracownikowi przysługują cztery dni takiego urlopu. Są one odliczane z ogólnej puli urlopu wypoczynkowego. W przypadku niewykorzystania urlopu na żądanie prawo do niego nie przechodzi na rok kolejny.
Dodatkowo Kodeks pracy przewiduje usprawiedliwioną nieobecność w pracy z powodu:
- stawiennictwa na wezwanie organu administracji, sądu, prokuratury,
- uczestnictwa w akcji ratowniczej członka Ochotniczej Straży Pożarnej,
- oddania krwi przez krwiodawcę oraz przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy,
- wykonywania świadczeń osobistych w czasie klęski żywiołowej,
- wezwania w celu wykonywania czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym przygotowawczym, sądowym lub przed kolegium do spraw wykroczeń (łączny wymiar zwolnień z tego tytułu nie może przekraczać sześciu dni w ciągu roku kalendarzowego),
- udziału w posiedzeniu komisji pojednawczej w charakterze członka tej komisji oraz strony lub świadka w postępowaniu pojednawczym,
- przeprowadzania obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz o zwalczaniu chorób wenerycznych,
- przeprowadzania zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej, w szkole wyższej, w placówce naukowej albo w jednostce badawczo-rozwojowej (łączny wymiar zwolnień z tego tytułu nie może przekraczać 6 godzin w tygodniu lub 24 godzin w miesiącu).
Skuteczne doręczenie wypowiedzenia
Pracownik może usprawiedliwić się zgodnie z regulaminem pracy, który ma obowiązek stworzyć pracodawca.
W przypadku gdy przepisy obowiązujące w zakładzie pracy nie określają sposobu zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności pracownika, może on go dokonać:
- osobiście lub przez osobę trzecią,
- telefonicznie lub za pośrednictwem środka łączności elektronicznej,
- drogą pocztową, gdzie za datę zawiadomienia uznana zostaje data stempla pocztowego.
Co zrobić w razie nieobecności w pracy?
Pracownik, który nie stawił się na stanowisku, ma obowiązek usprawiedliwienia się w ciągu dwóch dni. Oznacza to, że najpóźniej w drugim dniu nieobecności musi powiadomić pracodawcę o jej przyczynie. Termin ten może nie zostać zachowany jedynie w wyjątkowych przypadkach, takich jak choroba obłożna połączona z nieobecnością domowników lub inne zdarzenie losowe.
Porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę
Usprawiedliwić swoją nieobecność w pracy można przez:
- oświadczenie pracownika o okolicznościach uzasadniających opiekę nad dzieckiem do lat 8 (zamknięcie żłobka, szkoły, do której chodzi dziecko),
- zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy, wystawione przez właściwy organ zgodnie z przepisami,
- oświadczenie pracownika o odbyciu podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach, które uniemożliwiły nocny odpoczynek,
- decyzję inspektora sanitarnego wydaną w przypadku odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych,
- imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję lub organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia – w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami; wezwanie musi zawierać adnotację o stawieniu się pracownika.
Dowody usprawiedliwiające nieobecność pracownik ma obowiązek przedłożyć pracodawcy najpóźniej w dniu stawienia się w pracy po nieobecności.