W przypadku odmowy przyjęcia bądź zwrotu przez instytucję finansową wpłat do PPK, dokonanych przez pracodawcę na rzecz uczestnika PPK, będącego obywatelem Rosji lub Białorusi, pracodawca co do zasady może rozliczyć się z tych wpłat z uczestnikiem PPK. Są jednak pewne ograniczenia w tym zakresie.
W art. 5f ust. 1 rozporządzenia nr 833/2014 oraz art. 1y ust. 1 rozporządzenia nr 765/2006 zakazano sprzedaży zbywalnych papierów wartościowych denominowanych w jakiejkolwiek walucie urzędowej państwa członkowskiego wyemitowanych po 12 kwietnia 2022 r. lub jednostek w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, które zapewniają ekspozycję na takie papiery wartościowe, jakimkolwiek obywatelom rosyjskim/białoruskim lub osobom fizycznym zamieszkałym w Rosji/na Białorusi, lub jakimkolwiek osobom prawnym, podmiotom lub organom z siedzibą w Rosji/na Białorusi.
Wyłączenia
Zakazy te nie odnoszą się m. in. do osób fizycznych posiadających zezwolenie na pobyt czasowy lub stały w państwie członkowskim UE. Zdaniem Ministerstwa Finansów, ponieważ art. 1 rozporządzenia nr 833/2014 oraz art. 1 rozporządzenia nr 765/2006, które zawierają objaśnienia pojęć użytych w tych aktach prawnych, nie określają szczególnego sposobu rozumienia pojęć „pobytu czasowego lub stałego w państwie członkowskim UE”, należy przyjąć, że w każdym przypadku, gdy dany cudzoziemiec posiada prawo do czasowego lub stałego pobytu w UE oraz zgodnie z odrębnymi przepisami prawo do podjęcia zatrudnienia w Polsce, z czym potencjalnie łączy się możliwość uzyskania statusu uczestnika PPK, powinno mieć w jego przypadku zastosowanie wyłącznie od wskazanych wyżej zakazów.
Sankcje a PPK
W odniesieniu do PPK, ograniczenia wynikające z art. 5f rozporządzenia nr 833/2014 oraz art. 1y rozporządzenia nr 765/2006 oznaczają, że instytucje finansowe zarządzające PPK nie mogą dokonywać transakcji zbycia, konwersji lub zamiany jednostek uczestnictwa na rzecz uczestników PPK będących obywatelami Rosji lub Białorusi. Oczywiście pod warunkiem, że uczestnikiem PPK jest obywatel Rosji lub Białorusi nie korzystający ze wskazanego wyżej wyłączenia albo „umieszczony” na tzw. liście sankcyjnej i objęty środkami ograniczającymi (określonymi w art. 2 rozporządzenia nr 269/2014 lub w art. 2 rozporządzenia nr 765/2006), polegającymi na zamrożeniu wszelkich należących do niego środków finansowych i zasobów gospodarczych oraz ustanowieniu zakazu udostępniania dla niego środków finansowych oraz zasobów gospodarczych.
Rozliczenie z pracownikiem
W przypadku odmowy przyjęcia bądź zwrotu przez instytucję finansową - zarządzającą PPK w danym podmiocie - wpłat do PPK, dokonanych przez pracodawcę na rzecz uczestnika PPK, będącego obywatelem Rosji lub Białorusi, który nie spełnia przesłanek zwalniających instytucję finansową ze stosowania omawianych zakazów, pracodawca może rozliczyć się z tym uczestnikiem w zakresie wpłat do PPK pobranych z jego wynagrodzenia i zwróconych przez instytucją finansową oraz skorygować w tym celu listy płac.
Jednak jeśli dany uczestnik PPK, oprócz objęcia go zakazem wynikającym z art. 5f rozporządzenia nr 833/2014 oraz art. 1y rozporządzenia nr 765/2006, jest także umieszczony na tzw. liście sankcyjnej i objęty środkami ograniczającymi polegającymi na zamrożeniu wszelkich należących do niego środków finansowych i zasobów gospodarczych oraz ustanowieniu zakazu udostępniania dla niego środków finansowych oraz zasobów gospodarczych, zwrot środków pieniężnych dla uczestnika PPK może stanowić zabronione udostępnienie środków finansowych w rozumieniu art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 269/2014 lub art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 765/2006.
Podstawa prawna:
- ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 46),
- rozporządzenie Rady (WE) nr 765/2006 z 18 maja 2006 r. dotyczące środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy (Dz.Urz.UE.L nr 134, str. 1 ze zm.),
- rozporządzenie Rady (UE) nr 833/2014 z 31 lipca 2014 r. dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.Urz.UE.L nr 229, str. 1 ze zm.),
- rozporządzenie Rady (UE) z 17 marca 2014 r. nr 269/2014 w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających (Dz.Urz.UE.L nr 78, str. 6 ze zm.),
- ustawa z 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 129 ze zm.).