Prezydent Andrzej Duda 24 marca podpisał nowelizację Kodeksu pracy. Wdraża ona dwie unijne dyrektywy - tzw. dyrektywę rodzicielską oraz work-life balance. Na czym polegają zmiany? Czy to rewolucja?
Czym jest work-life balance?
Work-life balance oznacza równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. To stan, w którym pracownik ma kontrolę nad swoimi obowiązkami oraz potrzebami i działa w zgodzie ze swoimi wartościami i celami.
Unijne dyrektywy w Kodeksie pracy
Dyrektywa rodzicielska reguluje kwestię indywidualnych praw związanych z urlopem ojcowskim, rodzicielskim i opiekuńczym oraz elastyczną organizację pracy dla pracowników będących rodzicami i opiekunami. Jej celem jest zachęcenie do równiejszego dzielenia się obowiązkami opiekuńczymi pomiędzy kobietami i mężczyznami.
Z kolei dyrektywa work-life balance ma na celu oprawę warunków pracy poprzez zapewnienie bardziej przejrzystego i przewidywalnego zatrudnienia.
Dyrektywa ws. przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE - jakie zmiany?
Nowelizacja zapewnia pracownikowi, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy prawo do wystąpienia (raz w roku kalendarzowym) o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Pracownik będzie miał również prawo do pisemnej odpowiedzi na wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku.
Zmiany dotyczą także rozszerzenia zakresu informacji o warunkach zatrudnienia pracownika (np. informacja o szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę, o długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi).
W Kodeksie pracy będzie również uregulowane prawo pracownika do nieodpłatnego szkolenia niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku.
Wdrożenie dyrektywy zapewni również pracownikowi prawo do równoległego zatrudnienia – wprowadzi zakaz zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą.
Dyrektywa rodzicielska - co nowego w Kodeksie pracy?
Nowelizacja przewiduje również uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu w dniu porodu - ojciec dziecka będzie mógł skorzystać z urlopu rodzicielskiego, mimo że matka dziecka w dniu porodu nie pozostawała w stosunku pracy (w ubezpieczeniu chorobowym).
W ramach wymiaru urlopu rodzicielskiego nastąpi wprowadzenie nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców.
Nastąpi również ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za pełen okres urlopu rodzicielskiego. Będzie to 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Zostanie wprowadzony bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Urlop ten będzie przysługiwał pracownikowi w celu zapewnienia osobistej opieki lub udzielenia wsparcia krewnemu (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) albo osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Nowość stanowi również zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Będzie ono przysługiwało w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Za czas zwolnienia pracownik zachowa prawo do połowy wynagrodzenia.
Kiedy ustawa wejdzie w życie?
Ustawa wejdzie w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia.