Koszt pracownika na zleceniu i umowie o dzieło
Przeczytaj, jak rozliczyć współpracownika zatrudnionego na podstawie umów cywilnoprawnych – zlecenie i o dzieło. Jakie poniesiesz koszty i ile pracownik otrzyma „na rękę”?
Składki - zlecenie jako jedyne źródło przychodu
Osoba, z którą podpisujesz umowę zlecenie i dla której jest to jedyne źródło przychodów, jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym. Obowiązkowe są też składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
| Zleceniobiorca ma jeden tytuł do ubezpieczeń społecznych, jeśli ma jedno źródło przychodu. |
Wyjątkiem jest składka na ubezpieczenie chorobowe od zleceniobiorcy (2,45 proc. wynagrodzenia brutto), która jest dobrowolna i której podstawa nie może miesięcznie przekroczyć 250 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Składki - zlecenie i inne źródła przychodów
Ubezpieczenie społeczne - kilka tytułów do ubezpieczeń
Tytułem do ubezpieczeń społecznych jest, m.in.: umowa o pracę, umowa zlecenia, prowadzenie działalności, przebywanie na urlopie wychowawczym, pobieranie zasiłku macierzyńskiego.
| Zbieg tytułów do ubezpieczeń to sytuacja, w której jedna osoba wykonuje w tym samym czasie pracę na podstawie kilku umów albo jest jednocześnie pracownikiem i prowadzi własną działalność. |
Jeśli twój współpracownik zawarł równolegle kilka umów zlecenia, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z jednej umowy - zawartej wcześniej, albo wybranej.
Druga i kolejne umowy mogą być zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem, że z pierwszej lub wybranej umowy współpracownik uzyskuje przynajmniej minimalne wynagrodzenie.
W 2022 roku jest to kwota 3010 zł brutto.
Przykład
Pani Anna zawarła pierwszą umowę zlecenie na kwotę 2000 zł brutto, a drugą na kwotę 3200 zł brutto. Pierwsza umowa podlega obowiązkowym składkom. Druga również, ponieważ kwota wynikająca z pierwszego zlecenia jest niższa niż 3010 zł. Pani Anna może jednak wskazać drugą umowę jako tytuł właściwy do obowiązkowych ubezpieczeń, a wówczas składki będą odprowadzane tylko od drugiej umowy, od kwoty 3200 zł. W przypadku gdy twój współpracownik zarabia mniej niż 3010 zł brutto, oskładkowaniu podlegają kolejne umowy.
Uwaga! Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować sytuację, w której - jako zleceniodawca - zawierasz z tą samą osobą kilka równoległych umów zlecenia. Może uznać, że w ten sposób chcesz sztucznie zaniżyć składki. Ewentualna kontrola ZUS może zakończyć się decyzją nakazującą zapłatę dodatkowych składek.
Ubezpieczenie zdrowotne na zleceniu
Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego z uzyskanych przychodów, dlatego osoba, która wykonuje pracę na podstawie kilku umów zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdej z tych umów.
Zlecenie z własnym pracownikiem
Jeśli zawierasz dodatkową umowę zlecenie z własnym pracownikiem, którego zatrudniasz na umowę o pracę, to jest ona traktowana tak jak umowa o pracę i w pełni oskładkowana.
Zlecenie z emerytem lub rencistą
Jeśli podpisałeś umowę zlecenie z emerytem lub rencistą, podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu
oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Nie masz obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za emeryta lub rencistę, który na podstawie umowy z innym podmiotem osiąga co najmniej minimalne wynagrodzenie. Wówczas obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna.
W 2022 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 3010 zł.
Jeśli zatrudniasz emeryta lub rencistę na umowę o pracę, a dodatkowo podpisałeś z nim umowę zlecenie, to jest ona oskładkowana jak umowa o pracę. Musisz naliczać składki z obu umów.
Umowa zlecenie z przedsiębiorcą (działalność gospodarcza)
Jeśli zleceniobiorca prowadzi działalność gospodarczą, obowiązek płacenia składek na ubezpieczenia społeczne zależy:
- od wysokości wynagrodzenia z umowy zlecenia oraz
- od podstawy wymiaru składek z tytułu działalności gospodarczej.
Jeżeli zleceniobiorca opłaca firmowe składki na ogólnych zasadach, czyli od podstawy nie niższej niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, z umowy zlecenia trzeba opłacić tylko składki zdrowotne.
Jeżeli zleceniobiorca opłaca składki na preferencyjnych zasadach, czyli od podstawy wymiaru równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, z umowy zlecenia trzeba opłacić składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne.
Umowa zlecenie - uczeń, student
Ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu nie podlega umowa zlecenie z:
- uczniem szkoły ponadpodstawowej
- studentem
- który nie ukończył 26 lat.
Uczniem jest osoba, która do 31 sierpnia każdego roku:
- kontynuuje naukę w tej samej szkole
- skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września
- ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki.
Uwaga! Osobę, która po ukończeniu szkoły średniej przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe, uznaje się za ucznia do 30 września.
Studentem jest osoba przyjęta na studia, która rozpoczyna studia i nabywa prawa studenta z chwilą złożenia ślubowania.
Studentami nie są uczestnicy studiów doktoranckich oraz uczestnicy studiów podyplomowych.
Przeczytaj Poradnik ZUS.
Koszt pracodawcy 2022 - umowa zlecenie
Zatrudniając współpracownika na umowę zlecenie, ponosisz takie same koszty jak przy umowie o pracę, chyba że współpracownik jest objęty ubezpieczeniem społecznym z innych tytułów w innym przedsiębiorstwie.
Przykład
Pan Jan zawarł umowę zlecenie na kwotę 3500 zł. Nie posiada innych tytułów do ubezpieczeń społecznych. Podstawą wymiaru składek jest kwota 3500 zł.
|
Składniki wynagrodzenia |
Sposób wyliczenia |
Kwota |
|
wynagrodzenie zasadnicze - podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne |
Zgodnie z umową zlecenie |
3500 zł |
|
finansowana przez zleceniodawcę składka emerytalna |
9,76% x 3500 zł |
341,60 zł |
|
finansowana przez zleceniodawcę składka rentowa |
6,50% x 3500 zł |
227,5 zł |
|
finansowana przez zleceniodawcę składka na ubezpieczenie wypadkowe* |
1,67% x 3500 zł |
58,45 zł |
|
finansowana przez zleceniodawcę składka na Fundusz Pracy |
2,45% x 3500 zł |
85,75 zł |
|
finansowana przez zleceniodawcę składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych |
0,10% x 3500 zł |
3,50 zł |
|
Finansowane przez zleceniodawcę składki na ubezpieczenia społeczne - razem |
Poz. 2+3+4+5+6 |
716,80 zł |
|
Koszty pracodawcy - razem |
Poz. 1+2+3+4+5+6 |
4216,80 zł |
*Według stawki obowiązującej dla małej firmy zatrudniającej do 9 osób od 1.04.2021 roku.
Nie zawsze musisz opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Socjalnych - sprawdź których współpracowników ten obowiązek nie dotyczy.
Pamiętaj! W związku z wejściem w życiem Polskiego Ładu nie odliczasz składki zdrowotnej od zaliczki na podatek dochodowy.
Zmianie uległa też wysokość kwoty wolnej od podatku i od 2022 roku wynosi 30 000 zł.
Zlecenie 2022 - ile netto?
Ile dostanie „na rękę" współpracownik na zleceniu? Zobacz, jaką kwotę otrzyma „na rękę” współpracownik zarabiający 3500 zł, przy zastosowaniu 20 proc. kosztów uzyskania przychodu.
|
Składniki wynagrodzenia |
Sposób wyliczenia |
Kwota |
|
Wynagrodzenie zasadnicze - podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne |
Zgodnie z umową zlecenie |
3500 zł |
|
Finansowana przez zleceniobiorcę składka emerytalna |
9,76% x 3 500 zł |
341,60 zł |
|
Finansowana przez zleceniobiorcę składka rentowa |
1,50% x 3 500 zł |
52,50 zł |
|
Finansowana przez zleceniobiorcę składka na ubezpieczenie chorobowe |
Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia jest dobrowolny |
0 zł |
|
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne |
poz. 1 - 2 - 3 - 4 |
3105,90 zł |
|
Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania przez zleceniodawcę |
9% x 3105,90 zł |
279,53 zł |
|
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy (po zaokrągleniu) |
poz. 1 - 2 - 3 - 4 - koszty uzyskania przychodów (20 % x 3105,90) = 621,18 |
2485 zł |
|
Zaliczka na podatek dochodowy |
(poz. 7 x 17%) |
422 zł |
|
Kwota wynagrodzenia do wypłaty dla współpracownika |
poz. 1-2-3-4-6-8 |
2404,37 zł |
Umowy o dzieło a ZUS
Osoba, z którą zawierasz umowę o dzieło, nie podlega ubezpieczeniom społecznym, ubezpieczeniu zdrowotnemu ani składkom na fundusze pozaubezpieczeniowe, czyli na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. To oznacza, że jako wykonawca dzieła nie musisz opłacać tych składek. Wyjątkiem jest sytuacja kiedy:
- umowę zawierasz z własnym pracownikiem
- twój pracownik zawiera umowę z innym podmiotem w celu wykonania zadania na twoją rzecz.
W obu tych przypadkach istnieje obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o dzieło.
W każdym innym przypadku, poza wymienionymi powyżej, czyli na przykład gdy zawierasz umowę o dzieło z osobą, która nie jest jednocześnie twoim pracownikiem, musisz zgłosić umowę do ZUS.
Masz na to 7 dni od dnia zawarcia umowy. Obowiązek dotyczy umów zawartych po 1 stycznia 2021 roku.
Zlecenie i dzieło - rozliczenie PIT
Umowy zlecenie i o dzieło rozlicza się na podobnych zasadach:
- od zaliczek z tytułu umowy zlecenie i umowy o dzieło pobierasz 17% podatku. Pracownicy/współpracownicy do 26 roku życia są zwolnieni z podatku. Wyjątkiem są dochody uzyskane na podstawie umowy o dzieło
- jeśli wypłacasz wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło czy umowy zlecenie - odliczysz koszty wynoszące 20% przychodu
- koszty mogą być podwyższone do 50% przychodu, jeśli rezultatem umowy jest utwór w rozumieniu prawa autorskiego (przy czym koszty nie mogą przekroczyć limitu 85.528 zł.) Taka możliwość dotyczy zarówno umowy zlecenie jak i o dzieło.
Pamiętaj! Nie odliczasz kosztów uzyskania przychodów od tzw. małych umów zlecenie i o dzieło, do 200 zł, zawartych z osobą niebędącą pracownikiem. Od takich umów pobierasz zryczałtowany podatek 17%, niezależnie od wieku zleceniobiorcy.
Zgłoszenie zlecenia do ZUS
Jako zleceniodawca musisz zgłosić zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń:
- na druku ZUS ZUA - do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego zgłoś zleceniobiorcę, lub
- na druku ZUS ZZA - tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego
Zgłoszenia dokonaj w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku tych ubezpieczeń/ubezpieczenia.
Możesz to zrobić:
- przez CEIDG, jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą – zmień dane w swoim wpisie i dołącz właściwe formularze
- bezpośrednio w ZUS.
Podstawa prawna:
Art. 22, 26, 27b, 32 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Art. 6, 9, 15 – 22, 36, 46 Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
Art. 36 Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych
Art. 66, 79, 82 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r.