Błąd w nowych przepisach polega na tym, że osoba niepełnosprawna (pracownik) nie ma prawnego obowiązku okazania zaświadczenia pracodawcy. Ten w efekcie może mieć kłopoty z dofinansowaniem od PFRON. Tu nie chodzi o złośliwość pracownika, jakiś konflikt. Tylko brak wiedzy niepełnosprawnego pracownika, że to zaświadczenie jest ważne dla pracodawców. Kwota dofinansowania, która tu wchodzi w grę to nawet do 4140 zł miesięcznie (od 1 lipca 2024 r., o ile zmiany uchwali Sejm, wciąż nie ma zapowiadanego projektu w parlamencie).
Problem jest tak ważny, że PFRON wydał specjalny komunikat:
Komunikat PFRON: Przedłużenie ważności orzeczenia a refundacja dla przedsiębiorcy
Komunikat PFRON: Dla dalszego korzystania z wsparcia od ZUS, powinieneś otrzymać od pracownika:
- kopię zaświadczenia, które potwierdzi, że pracownik złożył wniosek o wydanie nowego orzeczenia oraz określi termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a następnie
- kopię nowego orzeczenie, gdy zostanie wydane. Istotne jest, aby pracodawca pozyskał od pracownika informację, kiedy było wydane kolejne, ostateczne orzeczenie, aby prawidłowo zakończyć przedłużenie poprzedniego orzeczenia. Ma to znaczenie zwłaszcza, gdy kolejne orzeczenie przyznaje niższy stopień, nie wskazuje schorzeń szczególnych lub w ogóle nie przyznaje statusu osoby niepełnosprawnej.
Okazanie zaświadczenia jest zależne od dobrej woli pracownika z orzeczeniem o niepełnosprawności. Nie ma obligu prawnego. Dla pracodawcy dostęp do zaświadczenia i nowego orzeczenia jest szczególnie istotny, gdy kolejne orzeczenie:
1) ma niższy stopień,
2) nie wskazuje schorzeń szczególnych lub
3) w ogóle nie przyznaje statusu osoby niepełnosprawnej.
Jak działa system przedłużania orzeczeń o niepełnosprawności?
Rząd wprowadził nowy system przedłużania orzeczeń o niepełnosprawności. Do czasu wydania "nowego" orzeczenia, "stare" obowiązuje przez określony w ustawie czas. Jest to "nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej ważność orzeczenia." W okresie między "starym" a "nowym" orzeczeniem, osoba niepełnosprawna okazuje zaświadczenie. Zaświadczenie zawiera informację, do kiedy powiatowy zespół orzekania przedłużył ważność pierwotnego orzeczenia. Po okazaniu go w MOPS (albo innym urzędzie), przedłuża się np. prawo do zasiłku pielęgnacyjnego albo rodzinnego.
Nowy system przedłużania ważności orzeczeń o niepełnosprawności wprowadził zaświadczenia dla osób niepełnosprawnych. Dokument informuje, o ile miesięcy powiatowy zespół ds orzekania o niepełnosprawności przedłużył ważność orzeczenia. Pracownik nie ma obowiązku prawnego okazania zaświadczenia pracodawcy, który zatrudnia osoby niepełnosprawne. A od tego zależą dofinansowania z PFRON wspomagające zatrudnianie osób niepełnosprawnych.
Komunikat PFRON: Przedłużenie ważności orzeczenia a refundacja dla przedsiębiorcy
Komunikat PFRON: Dla dalszego korzystania z wsparcia od ZUS, powinieneś otrzymać od pracownika:
- kopię zaświadczenia, które potwierdzi, że pracownik złożył wniosek o wydanie nowego orzeczenia oraz określi termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a następnie
- kopię nowego orzeczenie, gdy zostanie wydane. Istotne jest, aby pracodawca pozyskał od pracownika informację, kiedy było wydane kolejne, ostateczne orzeczenie, aby prawidłowo zakończyć przedłużenie poprzedniego orzeczenia. Ma to znaczenie zwłaszcza, gdy kolejne orzeczenie przyznaje niższy stopień, nie wskazuje schorzeń szczególnych lub w ogóle nie przyznaje statusu osoby niepełnosprawnej.
Jak obliczyć okres przedłużenia ważności orzeczenia?
Obowiązuje tu taki wzór (prawniczy):
Data ważności orzeczenia o niepełnosprawności (które trzeba przedłużyć) + 6 miesięcy (data dzienna na koniec miesiąca):
Data ważności | Data przedłużenia ważności |
| 25 października 2024 r. | 30 kwietnia 2025 r. |
| 25 listopada 2024 r. | 31 maja 2025 r. |
| 25 grudnia 2024 r | 30 czerwca 2025 r. |
Orzeczenie o niepełnosprawności jest ważne do 28 listopada 2024 r. Jan Kowalski złożył przed 28 listopada 2024 r. wniosek o wydanie nowego orzeczenia. Do kiedy jest ważne poprzednie to okres 6 m-cy będzie upływał 31 maja 2025 r.
PFRON i MRPiPS: To dotyczy wszystkich orzeczeń o niepełnosprawności
Obie instytucje wskazują, że powyższy schemat przedłużania ważności to przepisy stałe. Komunikat był potrzebny bo osoby niepełnosprawne początkowo zrozumiały, że chodzi o przepisy przejściowe obejmujące tzw. orzeczenia covidowe wygasające do 30 września 2024 r.
Wynika to z art. 6bb ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2024 r., poz. 44, ze zm.):
Jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność.
Komunikat PFRON - stawki dofinansowań z mocą wsteczną od 1 lipca 2024 r.
Projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, opublikowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przewiduje poniższe stawki (mają wejść w życie z datą wsteczną od 1 lipca 2024 r.):
Wysokość miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń będzie wynosić:
- 2 760 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności (dotychczas 2 400 zł);
- 1 550 zł – w przypadku niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (dotychczas 1 350zł);
- 575 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności (dotychczas 500 zł).
Dodatkowo, w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, którym orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych, kwoty te zwiększa się o:
- 1 380 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności (dotychczas 1 200 zł);
- 1 035 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (dotychczas 900 zł);
- 690 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności (dotychczas 600 zł)
Najwyższa stawka to będzie kwota 4140 zł (2760 zł + 1380 zł).