Szczególny tryb wydawania zezwoleń na pobyt czasowy i pracę
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-03-08
Ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw wprowadziła, oprócz szeregu zmian w innych aktach prawnych, m.in. tzw. szczególny tryb wydawania zezwoleń na pobyt czasowy i pracę. Kogo on dotyczy i jakich formalności należy dopełnić, by otrzymać kartę pobytu? Odpowiadamy.
Szczególny tryb wydawania zezwoleń na pracę, wprowadzony ustawą zmieniającą, dotyczy tych cudzoziemców, którzy złożyli wnioski o pobyt czasowy i pracę przed 01.01.2021 r. i których sprawy nie zostały zakończone (nie wydano im decyzji) przed 29.01.2022r. (przed wejściem w życie ustawy zmieniającej). W tej procedurze ważne jest, aby wniosek o pobyt czasowy i pracę był złożony (przed 01.01.2021 r.) w trakcie legalnego pobytu i był poprawny pod względem formalnym oraz postępowanie w tej sprawie zostało wszczęte. Ci cudzoziemcy otrzymają w tzw. trybie uproszczonym (szczególnym) zezwolenie na pobyt czasowy i pracę na okres 2 lat.
Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę na 2 lata
Aby otrzymać decyzję w trybie uproszczonym nie trzeba składać żadnych dodatkowych dokumentów. Co więcej, dokument wydany w tej procedurze nie będzie określać podmiotu powierzającego wykonywanie pracy ani pracodawcy użytkownika (w przypadku pracy tymczasowej) ani też warunków wykonywania pracy, jak w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udzielanego w zwykłych uwarunkowaniach.
Są jednak pewne warunki, które trzeba spełnić po otrzymaniu takiej „uproszczonej” decyzji.
Aby zezwolenie było ważne i aby otrzymać kartę pobytu, po odebraniu decyzji, cudzoziemiec musi złożyć w terminie 60 dni pisemne oświadczenie, na określonym wzorze, w którym pracodawca wskaże warunki jego zatrudnienia. Jeżeli cudzoziemiec nie dopełni tego obowiązku lub oświadczenie nie będzie spełniać określonych przepisami warunków, zezwolenie na pobyt czasowy i pracę wygaśnie z mocy prawa (nie będzie obowiązywać).
Zezwolenia w trybie szczególnym udziela wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca w dniu złożenia wniosku albo Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców – w drugiej instancji.
Jeżeli cudzoziemiec zmienił miejsce pobytu przed 29.01.2022 r., a co za tym idzie zmieniła się właściwość wojewody, decyzję wydaje się ze względu na to nowe miejsce pobytu. Późniejsze zmiany pobytu nie będą powodować zmiany właściwości wojewody.
Oświadczenie pracodawcy - warunki pracy cudzoziemca
W szczególnym trybie udzielania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę bardzo ważne jest, aby po otrzymaniu decyzji złożyć do urzędu wojewódzkiego oświadczenie lub oświadczenia pracodawcy/pracodawców (na wzorze określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 stycznia 2022 r.). W nim podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi określa warunki pracy, które muszą być zgodne z wymaganiami minimalnymi, czyli:
- wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę lub umowie zlecenia;
- wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2022 r. - 3010 zł brutto miesięcznie), niezależnie od wymiaru czasu pracy/liczby godzin pracy.
Wynagrodzenie za pracę cudzoziemca
Warunek dotyczący minimalnego wynagrodzenia za pracę będzie spełniony także wówczas, gdy cudzoziemiec będzie zamierzał wykonywać pracę na rzecz więcej niż jednego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, a suma wynagrodzeń otrzymywanych od wszystkich podmiotów nie będzie niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę (art. 9 ust. 15 ustawy nowelizującej).
Oświadczenie należy złożyć do wojewody, który udzielił zezwolenia.
Ważne!
Jeżeli warunki zatrudnienia nie będą zgodne z powyższymi, wojewoda wyda decyzję o wygaśnięciu zezwolenia, co oznacza, że nie będzie ono obowiązywać i karta pobytu nie zostanie wydana.
Ważne!
Oświadczenie powinno zostać złożone w terminie, być kompletne, podpisane przez osobę do tego upoważnioną i spełniać wymagania minimalne. Oświadczenia nie można złożyć ponownie, ani go poprawić lub uzupełnić.
Legalna praca od decyzji do oświadczenia
Aby praca pomiędzy otrzymaniem decyzji w trybie uproszczonym a złożeniem oświadczenia była legalna, cudzoziemiec powinien ją wykonywać na rzecz podmiotu powierzającego wykonywanie pracy i na warunkach wskazanych w później złożonym oświadczeniu (art. 9 ust. 19 ustawy zmieniającej). Na podstawie tego zezwolenia cudzoziemiec może wykonywać pracę tylko u pracodawcy/pracodawców wskazanych w oświadczeniach złożonych po otrzymaniu decyzji.
Gdy cudzoziemiec będzie chciał zmienić pracodawcę lub warunki wykonywania pracy będzie mógł skorzystać z nowego trybu zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (art. 9 ust. 18 ustawy zmieniającej, który odnosi się do znowelizowanych przepisów ustawy o cudzoziemcach - art. 120–120b).
Obowiązkiem cudzoziemca jest również poinformowanie wojewody, który wydał zezwolenie (w trybie uproszczonym), o zakończeniu pracy w ciągu 15 dni od utraty zatrudnienia.
Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w trybie szczególnym - kto nie otrzyma?
Ustawa zmieniająca (art. 8 ust. 1) wskazuje przypadki, w których cudzoziemcy nie otrzymają zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w trybie szczególnym. Są to sytuacje gdy:
- obowiązuje wpis danych cudzoziemca do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany;
- dane cudzoziemca znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu;
- sprzeciwiają się temu względy obronności, bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub zobowiązania wynikające z postanowień ratyfikowanych umów międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską.
Wygaśnięcie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę
W przypadku wygaśnięcia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę z dniem następującym po wygaśnięciu rozpocznie bieg termin 30-dniowy na opuszczenie terytorium Rzeczypospolitej (termin określony w art. 299 ust. 6 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach), chyba, że cudzoziemiec będzie posiadał ważny dokument uprawniający go do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub z ustawy będzie wynikać, że jego pobyt na tym terytorium uważa się za legalny (art. 9 ust. 13 ustawy zmieniającej).
Karta pobytu
Karta pobytu zostanie cudzoziemcowi wydana z urzędu dopiero po złożeniu oświadczenia oraz po wykluczeniu tego, że zezwolenie wygasa, a w przypadku, gdyby jeszcze nie pobrano od niego odcisków linii papilarnych, po takim pobraniu (art. 9 ust. 14 i art. 8 ust. 15 ustawy zmieniającej).
Informacji na temat zatrudniania cudzoziemców udzielają konsultanci Zielonej Linii pod numerem telefonu 19524.
Źródło:
Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (art. 8-11)
Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach