W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądlądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszytskich zatrudnionych osób.
- Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego
- Jakie są zasady umowy o pracę?
- Czy z cudzoziemcem trzeba zawierać umowę o pracę?
- Umowa z cudzoziemcem w języku polskim a obowiązek tłumaczenia
- TŁUMACZENIE UMOWY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA JĘZYK OBCY ZNANY CUDZOZIEMCOWI
- Dodatkowy koszt tłumaczenia umowy o pracę na język, którym posługuje się cudzoziemiec
- TŁUMACZENIE Z JEZYKA OBCEGO NA JĘZYK POLSKI
- Prawny problem tłumaczenia całej dokumentacji kadrowej cudzoziemców
- Dane osobowe cudzoziemców
- Obowiązek poinformowania cudzoziemców, że w zakładzie pracy działają związki zawodowe
Nie da się nie zauważyć, że polski rynek pracy nieustannie się zmienia. Już od dobrych kilku lat, każdego roku mamy istotne zmiany w obszarze prawa pracy czy zabezpieczenia społecznego. Począwszy od wdrożenia przepisów w zakresie ochrony rodzicielskiej, w tym dodatkowych urlopów i tzw. work – life balance, następnie zmian przepisów co do ochrony stosunku i wypowiadania umów, okresów próbnych a skończywszy na rewolucyjnych zmianach w instytucjach rynku pracy z czerwca 2025 r.
Uszczegóławiając, już w dniu 1 czerwca 2025 r. (co do zasady, bo pewna część przepisów wejdzie w życie w III kwartale2025, czy później) zaczęły obowiązywać rewolucyjne ustawy dla pracowników i pracodawców. Co istotne zyskają też cudzoziemcy, którzy świadczą pracę w Polsce, oczywiście w ramach legalnego zatrudnienia. Poniżej ustawy:
- Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2025 poz. 621);
- Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz. 620);
- Ustawa z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (na dzień publikacji artykułu nie ma jeszcze Dz.U);
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz. 619).
Jak da się zauważyć, aż 3 z 4 wyżej wymienionych ustaw dotyczą zagadnień związanych z zatrudnianiem cudzoziemców. W aktualnej sytuacji geopolitycznej na świecie, ale i co do naszego sąsiada z zagranicy w kryzysie wojny, to przepisy, które odgrywają naprawdę dużą rolę dla naszego polskiego porządku prawnego. Zapewnią bezpieczeństwo prawne dla polskich pracowników, ale i cudzoziemców oraz pracowników i pracodawców. Kwestia wiz, pracy "na czarno" cudzoziemców w Polsce oraz obowiązki pracodawców w tym zakresie wymagały pilnej legislacji. I stało się, część przepisów weszła w życie już 1 czerwca 2025 r., część (siłą rzeczy) ma określony inny termin.
Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego
W niniejszym artykule opisana zostanie zmiana dotycząca umów o pracę. Jest to najważniejszy dokument, który określa prawa i obowiązki stron stosunku pracy – pracownika i pracodawcy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszystkich zatrudnionych osób.
Jakie są zasady umowy o pracę?
Zacznijmy od tego jakie są zasady umowy o pracę. Te zasady są różne, w zależności od tego czy jest to umowa o pracę na okres próbny, na czas określony czy na czas nieokreślony. Szczegóły w tym zakresie reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 277)
Najważniejsze zasady umowy o pracę reguluje przepis art. 29 § 1 KP, który wskazuje, że umowa o pracę określa strony umowy, adres siedziby pracodawcy, a w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną nieposiadającego siedziby – adres zamieszkania, a także rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:
- rodzaj pracy;
- miejsce lub miejsca wykonywania pracy;
- wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia;
- wymiar czasu pracy;
- dzień rozpoczęcia pracy;
- w przypadku umowy o pracę na okres próbny czas jej trwania lub dzień jej zakończenia oraz, gdy strony tak uzgodnią, postanowienie o przedłużeniu umowy o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności, b) okres, na który strony mają zamiar zawrzeć umowę o pracę na czas określony w przypadku;
- w przypadku umowy o pracę na czas określony – czas jej trwania lub dzień jej zakończenia.
Trzeba zwrócić uwagę na sformułowanie: w szczególności. Oznacza to, że umowa o pracę może zawierać znacznie więcej elementów niż wyżej wskazane, one są jedynie elementami przedmiotowo- istotnymi, muszą wystąpić, ale nie oznacza to, że nie mogą być zawarte inne elementy w umowie – mogą i często są.
Czy z cudzoziemcem trzeba zawierać umowę o pracę?
Tak, zdecydowanie z cudzoziemcem należy zawierać umowę o pracę. W przeciwnym wypadku mamy do czynienia z nielegalnym zatrudnieniem, co jest karane w Polsce, a trzeba przyznać, że Państwowa Inspekcja Pracy prowadzi sporo kontroli w tym zakresie.
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY OSTRZEGA PRZED WYSOKIMI KARAMI ZA NIELEGALNE ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW
Jak podkreśla PIP: Ustawa znacząco podnosi kary za naruszenie przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców. Maksymalna grzywna dla pracodawcy wzrośnie z 30 000 zł do 50 000 zł (art. 84 ust. 1 ustawy). Co istotne, za nielegalne powierzenie pracy wielu cudzoziemcom, kara będzie wymierzana proporcjonalnie do liczby nielegalnie zatrudnionych pracowników, z minimalną stawką 3000 zł za każdego cudzoziemca (art. 84 ust. 1 i 13 ustawy). W przypadkach umyślnego naruszenia prawa, kara może wynieść nawet do 50 000 zł, z minimalną kwotą 6000 zł za osobę (art. 84 ust. 3, 4, 5 i 14 ustawy). Inspektorzy pracy uzyskają uprawnienie do nakładania mandatów karnych w wysokości do 10 000 zł za wykroczenia określone w art. 84 ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP, bez konieczności kierowania sprawy do sądu (zmiana w art. 96 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).
Jak już było wskazane wyżej od czerwca obowiązują nowe regulacje prawne, część z nich dotyczy właśnie cudzoziemców. Ustawodawca w reakcji na naganne praktyki agencji pracy tymczasowych, pracodawców użytkowników czy też na proceder omijania przepisów prawa pracy postanowił zmienić politykę w zakresie zatrudnienia cudzoziemców. Wraz z tym zmienia się polityka migracyjna, ponieważ w dniu 1 lipca 2025 r. rząd podjął decyzję o kontrolach na granicach m.in. z Niemcami i Litwą. Chodzi właśnie o legalność przepływu cudzoziemców do Polski, z czym później wiąże się ewentualne nielegalne zatrudnianie.
Umowa z cudzoziemcem w języku polskim a obowiązek tłumaczenia
Z przepisu art. 5 ust. 1 ustawy dot. zatrudniania cudzoziemców wynika, że: powierzenie pracy cudzoziemcowi wymaga zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej przed dopuszczeniem go do pracy, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt .
TŁUMACZENIE UMOWY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA JĘZYK OBCY ZNANY CUDZOZIEMCOWI
Jeżeli umowa będzie sporządzona w języku polskim, a cudzoziemiec nie posługuje się językiem polskim, podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi przed podpisaniem umowy przedstawia cudzoziemcowi treść tej umowy na piśmie w wersji dla niego zrozumiałej i przechowuje ją przez wymagany prawem okres. Wyjątkiem jest podjęcie pracy przez cudzoziemca, który będzie pełnił funkcję w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców KRS lub spółki kapitałowej w organizacji albo będzie reprezentował spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną lub prowadził sprawy takiej spółki, albo będzie pełnił funkcję prokurenta.
Dodatkowy koszt tłumaczenia umowy o pracę na język, którym posługuje się cudzoziemiec
Dodatkowy koszt tłumaczenia umowy o pracę na język, którym posługuje się cudzoziemiec - może być niekiedy bardzo wysoki dla pracodawcy. Dlaczego? Po pierwsze umowa o pracę i dokumenty kadrowe, z którymi należy zapoznać cudzoziemca mogą być bardzo obszerne. Oznacza to jedno - duża ilość dokumentów do tłumaczenia to dużo pieniędzy. Co więcej, im bardziej niszowa narodowość cudzoziemca, przykładowo: Chiny, Indie, Japonia, Korea Południowa, Arabia Saudyjska, Iran, Indonezja, Tajlandia, Wietnam, Islandia i wiele wiele innych - tym koszty tłumacza przysięgłego mogą być znacznie większe, niż gdyby to było np. z języka angielskiego na język polski
Czy będzie to miało wpływ na zatrudnianie cudzoziemców? Trudno powiedzieć, ponieważ jeżeli pracodawca jest zdeterminowany i chce zatrudnić wykwalifikowanego pracownika - pewnie tego typu koszty nie mają dla niego dużego znaczenia, bo i tak są wpisane w ryzyko ekonomiczne i gospodarcze, które przedsiębiorcy nieustannie ponoszą.
TŁUMACZENIE Z JEZYKA OBCEGO NA JĘZYK POLSKI
Jeżeli umowa, o której mowa wyżej jest sporządzona w języku obcym, podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi przechowuje jej tłumaczenie na język polski dokonane przez tłumacza przysięgłego wpisanego na listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości, przez okres 2 lat.
Prawny problem tłumaczenia całej dokumentacji kadrowej cudzoziemców
Po 1 czerwca 2025 r. w związku z zatrudnieniem cudzoziemca tłumaczeniu na zrozumiały dla niego język (jeżeli język polski nie jest mu znany) oprócz umowy o pracę - wydaje się, że podlegać powinny też inne udostępniane cudzoziemcowi dokumenty np. informacja o warunkach zatrudnienia, regulamin pracy, regulamin wynagradzania, regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zawiadomienie o zastosowaniu kary porządkowej, oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem albo bez wypowiedzenia. Nie wynika to wprawdzie bezpośrednio z przepisów, ponieważ w przepisach jest mowa tylko o umowie o pracę - ale wydaje się to zgodne z zasadą uprzywilejowania pracownika i zasadami współżycia społecznego - aby całość dokumentacji była tłumaczona na język zrozumiały dla cudzoziemca, język, w którym się porozumiewa.
Dane osobowe cudzoziemców
Co równie istotne, podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi przetwarza dane osobowe cudzoziemca przez okres wykonywania pracy przez cudzoziemca, a także przez okres 2 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek prawny będący podstawą zatrudnienia cudzoziemca uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres przechowywania dokumentacji dotyczącej zatrudnienia.
Obowiązek poinformowania cudzoziemców, że w zakładzie pracy działają związki zawodowe
Podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą, umowy cywilnoprawnej lub w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, informuje go w formie pisemnej, w języku zrozumiałym dla cudzoziemca, o prawie wstępowania do związków zawodowych, przysługującym mu na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2025 r. poz. 440). Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Podsumowując, aktualnie prawo nakazuje, że przed podpisaniem umowy, o której mowa w przepisach w zakresie zatrudniania cudzoziemców, polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi przedstawia cudzoziemcowi tłumaczenie umowy na język dla niego zrozumiały.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 277)
Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2025 poz. 621)
Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz. 620)
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (na dzień publikacji artykułu nie ma jeszcze Dz.U)
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz. 619)