Wypadki przy pracy zdalnej

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
Wypadki przy pracy zdalnej / ShutterStock

Wypadki przy pracy zdalnej już się zdarzają - nawet te śmiertelne! W dniu 13 czerwca 2023 r. odbyło się posiedzenie Rady Ochrony Pracy, podczas której omawiano statystyki, zasady przeprowadzania oceny ryzyka i badania okoliczności wypadków przy pracy zdalnej. W spotkaniu uczestniczyła również Katarzyna Łażewska-Hrycko - Główny Inspektor Pracy. Inspektor zapowiedziała, że trwają kontrole PIP wykonywania pracy zdalnej.

rozwiń >

Wypadek przy pracy

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

Autopromocja
  1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
  2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
  3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Co ważne, na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

  1. w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
  2. podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
  3. przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Kto zawiadamia o wypadku przy pracy?

Ze względu na to, że pracodawca organizuje proces pracy i odpowiada za BHP, prowadzi rejestr powypadkowy, przechowuje protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat, to właśnie on obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o:

  • śmiertelnym
  • ciężkim
  • zbiorowym wypadku przy pracy
  • oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.

Współpraca PIP i pracodawców

Jak wskazuje PIP jednym z jej zadań jest pomoc pracodawcom we wdrażaniu przepisów, w tym dotyczących pracy zdalnej i BHP przy pracy zdalnej. Pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy udzielili prawie 1 300 porad z zakresu pracy zdalnej, w okresie od początku 2023 roku do pierwszych dni czerwca 2023 r. Pokazuje to tylko, że nadal istnieją problemy z wdrożeniem przepisów i ich interpretacją.

Szkolenie BHP przy pracy zdanej

Jeżeli pracownik i pracodawca ustalają przy zawieraniu umowy o pracę, że praca będzie świadczona w formie zdalnej i będzie to praca na stanowisku administracyjno-biurowym, szkolenie wstępne w zakresie BHP przyjmowanej do pracy osoby może być przeprowadzone w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Pracownik potwierdza w postaci papierowej lub elektronicznej odbycie szkolenia.

Wypadki przy pracy zdalnej

Państwowa Inspekcja Pracy wskazuje (jednak nie podając za jaki okres), że została poinformowana o 22 zdarzeniach wypadkowych podczas wykonywania pracy zdalnej. Zapewne o większej ilości wypadków poinformowana nie została, a powinna.

Na 22 osoby, które doznały wypadku przy pracy zdalnej:

  • 4 doznały ciężkich obrażeń ciała;
  • 16 poniosło śmierć;
  • 2 były czasowo niezdolne do pracy (tzw. wypadki lekkie).

Kontrola BHP przy pracy zdalnej

Zasady wykonywania pracy zdalnej, w tym zasady kontroli w zakresie BHP i przestrzegania wymogów bezpieczeństwa określa się w: porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową czy organizacjami związkowymi; regulaminie wydanym przez pracodawcę (jeżeli nie doszło do zawarcia porozumienia); jeżeli nie wydano powyższych, to wówczas w poleceniu wykonywania pracy zdalnej albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem.

Polecamy: „Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami"

https://sklep.infor.pl/praca-zdalna-komentarz-2023.html?utm_source=infor.pl&utm_medium=link-promocyjny-artykuly&utm_campaign=praca-zdalna-komentarz-2023-id102568

Akcja kontrolna pracy zdalnej prowadzona przez PIP 

Państwowa Inspekcja Pracy rozpoczęła akcję kontrolną „Przestrzegania przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu pracowników w formie zdalnej”. Od 7 kwietnia 2023 r. do 1 czerwca 2023 r. przeprowadzonych zostało 40 kontroli w zakładach pracy w różnych sektorach gospodarczych. Jak podaje PIP - nieprawidłowości ujawnione w toku czynności kontrolnych dotyczyły m.in.:

  • nieprawidłowej treści regulaminu pracy zdalnej,
  • podjęcia ustaleń w sprawie zasad wykonywania pracy zdalnej w ramach regulaminu, zamiast w porozumieniu z organizacjami związków zawodowych działającymi u pracodawcy,
  • nieuzgodnienia treści regulaminu pracy zdalnej z przedstawicielami pracowników,
  • nieuzupełnienia informacji z art. 29 § 3 Kodeksu pracy o dodatkowe informacje, związane z pracą zdalną,
  • braku dokumentacji oceny ryzyka zawodowego uzupełnionej o zagadnienia związane z wykonywaniem pracy zdalnej,
  • niezapoznania pracowników świadczących pracę zdalną z dokonaną oceną ryzyka zawodowego,
  • braku wymaganej przepisami pisemnej informacji, na podstawie wyników oceny ryzyka zawodowego,
  • nieustalenia wysokości ryczałtu z tytułu zwrotu kosztów wykonywania pracy zdalnej oraz nienaliczenia i niewypłacenia uprawnionym pracownikom tego świadczenia za dany miesiąc,
  • brak pisemnych oświadczeń pracowników dotyczących bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w miejscu wykonywania pracy zdalnej,
  • nieustalenia w porozumieniach zawartych z pracownikami terminu wypłaty ryczałtu, sposobu potwierdzania obecności, nieprawidłowości w zakresie regulacji dotyczącej kontroli pracy zdalnej,
  • nieokreślenia warunków stosowania pracy zdalnej w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i organizacjami związkowymi.

Jak widać najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w obrębie formalnych aspektów. Jednak szczególnie niepokojący jest brak dokumentacji oceny ryzyka zawodowego uzupełnionej o zagadnienia związane z wykonywaniem pracy zdalnej.

Po co ocena ryzyka zawodowego przy pracy zdalnej?

Przed dopuszczeniem do wykonywania pracy zdalnej pracownik potwierdza w oświadczeniu składanym w postaci papierowej lub elektronicznej zapoznanie się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej oraz zobowiązuje się do ich przestrzegania.

Przy ocenie ryzyka zawodowego pracownika wykonującego pracę zdalną uwzględnia się m.in. wpływ tej pracy na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne tej pracy. Na podstawie wyników tej oceny pracodawca opracuje informację zawierającą:

1) zasady i sposoby właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej, z uwzględnieniem wymagań ergonomii;

2) zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej;

3) czynności do wykonania po zakończeniu wykonywania pracy zdalnej;

4) zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego.

Jeżeli pracodawca uzyska od pracownika oświadczenie (w postaci papierowej lub elektronicznej) potwierdzające, że na stanowisku pracy zdalnej w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki tej pracy, dopiero wówczas będzie mógł dopuścić pracownika do pracy.

Kadry
Bezrobocie w kwietniu 2024 r.
08 maja 2024

Ile wynosi bezrobocie w kwietniu 2024 roku? Tak niskiego bezrobocia w kwietniu nie było od 1991 roku.

Wakacje składkowe - projekt ustawy po drugim czytaniu w sejmie
08 maja 2024

Wakacje składkowe - projekt ustawy jest już po drugim czytaniu w Sejmie. Nie było poprawek do projektu. Teraz będzie głosował cały Sejm. Dla kogo są wakacje składkowe? Jakie warunki trzeba spełnić, by móc złożyć wniosek do ZUS?

Urlop na żądanie dla nauczyciela 2024
08 maja 2024

Urlop na żądanie dla nauczyciela 2024 - czy nauczyciel może wziąć urlop na żądanie? Karta nauczyciela różnicuje urlopy nauczycieli zatrudnionych w szkołach feryjnych i nieferyjnych. Czy dyrektor, wicedyrektor i nauczyciel na stanowisku kierowniczym mogą korzystać z urlopu na żądanie?

Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku wzrosło do 4 242 zł, a to nie koniec. Ile wyniesie po kolejnej podwyżce w lipcu? Jak Polska wypada w porównaniu z innymi krajami w UE?
08 maja 2024

Minimalne wynagrodzenie za pracę w Polsce oraz minimalna stawka godzinowa zostały podwyższone w styczniu 2024 roku.  Ile wyniosą po kolejnej podwyżce, która czeka nas w lipcu br.?

Podróż służbowa. Od czego zależy wysokość diet i innych należności?
08 maja 2024

W czasie krajowej podróży służbowej pracownikowi przysługują diety i zwrot kosztów przejazdów, noclegów oraz innych wydatków. Ich wysokość zależy od wielu okoliczności. Jakich?

Niezdolność pracownika do pracy. Jak długo można być na zwolnieniu lekarskim, żeby nie stracić pracy?
08 maja 2024

Pracownik korzystający ze zwolnienia lekarskiego znajduje się pod ochroną i pracodawca nie może rozwiązać z nim umowy o pracę. Ochrona nie jest jednak nieograniczona.

Wynagrodzenie pracownika młodocianego w wakacje 2024
08 maja 2024

Kim jest młodociany pracownik? Ile wynosi jego wynagrodzenie? 

Ważny termin 20 maja 2024 r. - ZUS zwróci nadpłacone składki pod jednym warunkiem
08 maja 2024

ZUS zwróci nadpłacone składki, ale trzeba spełnić jeden warunek. Co trzeba zrobić do 20 maja 2024 roku? Do kiedy ZUS zwraca nadpłatę składek w 2024 roku?

Jakie warunki należy spełniać, żeby uzyskać urlop ojcowski? Jakie są obowiązki pracodawcy?
08 maja 2024

Pracownik będący ojcem wychowującym dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego. Urlop jest udzielany w celu opieki nad dzieckiem, niezależnie od uprawnień matki dziecka.

Świadczenia pracownicze: Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Jak obliczyć i kiedy wypłacić?
08 maja 2024

Pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Czy zawsze należy wypłacić ten ekwiwalent?

pokaż więcej
Proszę czekać...