Zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Karnym, w rejestrze tym gromadzi się dane o osobach:
1) prawomocnie skazanych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
2) przeciwko którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
3) przeciwko którym prawomocnie umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe na podstawie amnestii,
4) prawomocnie skazanych przez sądy państw obcych,
5) wobec których prawomocnie orzeczono środki zabezpieczające w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
6) nieletnich, wobec których prawomocnie orzeczono środki wychowawcze, poprawcze lub leczniczo-wychowawcze albo którym wymierzono karę ,
7) prawomocnie skazanych za wykroczenia na karę aresztu,
8) poszukiwanych listem gończym,
9) tymczasowo aresztowanych,
10) nieletnich umieszczonych w schroniskach dla nieletnich.
Polecamy serwis Urlopy
Z punktu widzenia pracownika, od którego pracodawca żąda takiego zaświadczenia istotne znaczenie ma art. 6 tejże ustawy, który wymienia osoby, które mogą żądać informacji o niekaralności. Punkt 10 wprawdzie wskazuje na pracodawcę, ale wymienia okoliczności, kiedy pracodawca takiego zaświadczenia może żądać. Mianowicie prawo do informacji przysługuje pracodawcom, w zakresie niezbędnym dla zatrudnienia pracownika, co do którego z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
A zatem żądanie zaświadczenia możliwe jest, według przepisów ustawy, tylko w sytuacjach wyjątkowych, kiedy „stan niekaralności” wymagany jest do podjęcia pracy na określonym stanowisku.
Również Kodeks pracy, wymieniając dokumenty, których może żądać od pracownika nie wymienia takiego zaświadczenia, a jedynie dane osobowy, czy dane dotyczące wykształcenia.
Podsumowując przepisy prawa, pracodawca nie może żądać od pracownika przedstawienia zaświadczenia o niekaralności, nawet jeżeli sam za nie zapłaci. Wyjątkiem są określone w przepisach szczególnych sytuacje, przykładowo można tutaj podać rozpoczęcie działalności brokerskiej. W przypadku zatrudnienia na „zwykłe” stanowisko pracy, żądanie takiego zaświadczenia jest bezprawne.